جشنواره سينمايي «روح در سينما» به مناسب يکصدوپنجاهمين سالروز تولد زيگموند فرويد در وین برگزار می شود

دو هفته ديگر (16 ارديبهشت ماه) يکصدوپنجاهمين سالروز تولد زيگموند فرويد، پدر علم روانکاوي است. به همين مناسبت قرار است در شماري از شهرهاي اروپايي برنامه ها و کنفرانس هاي مختلفي با هدف شناخت نظريات فرويد برگزار شود. در همين ارتباط در اتريش که زادگاه زيگموند فرويد محسوب مي شود يک جشنواره سينمايي با عنوان روح در سينما Psyche at the movies برپا شده که در آن 38 فيلم الهام گرفته از علم روانکاوي به نمايش در مي آيد. از آثاری مانند مطب دکتر کاليگاري از رابرت وينه و سگ آندلسي از لوييس بونوئل گرفته تا Eyes Wide Shut به کارگرداني استنلي کوبريک. نيما تمدن (رادیو فردا): آرشيو فيلم اتريش در وين به مناسبت يکصد و پنجاهمين سالگرد تولد زيگموند فرويد، برنامه اي را تدارک ديده با عنوان روح در سينما Psyche at the movies که طي آن 38 فيلم مرتبط با تئوري هاي روانکاوي به نمايش در مي آيند. آثاري از دوره هاي مختلف سينماي جهان، از دهه 1920 با فيلم هايي چون مطب دکتر کاليگاري از رابرت وينه و سگ آندلسي از لوييس بونوئل تا دهه 1990 که فيلم هايي مثل بزرگراه گمشده ديويد لينچ يا Eyes Wide Shut به کارگرداني استنلي کوبريک ساخته شده اند. جشنواره اي که در وين به مناسبت سالگرد تولد فرويد برگزار مي شود همچنين فيلم هايي از ژانرهاي تريلر و وحشت را به نمايش مي گذارد: روح و سرگيجه يعني مشهورترين آثار آلفرد هيچکاک، در کنار بيگانه از ريدلي اسکات و سکوت بره ها از جاناتان دمي. برگزاري اين جشنواره در وين براي نمايش فيلم هاي الهام گرفته از علم روانکاوي درحاليست که خود زيگموند فرويد، واضع نخستين تئوري هاي روانکاوي همواره نسبت به سينما ابراز تنفر مي کرد. با اين حال علم روانکاوي تاکنون بارها منبع الهام داستان هاي مختلف براي نمايش بر روي پرده نقره اي سينما بوده است و حتي کارگردان سرشناسي چون جان هيوستن در سال 1962 فيلمي براساس زندگي زيگموند فرويد ساخت: فيلمي که مونتگومري کليفت در آن در نقش فرويد ظاهر شد. گرچه واضع علم روانکاوي از سينما متنفر بود، برگزارکننده اين جشنواره در وين به خبرگزاري فرانسه مي گويد: سينما و روانکاوي هر دو در اواخر قرن نوزدهم ميلادي متولد شدند و براساس عوامل مشترکي که داشتند از همان ابتدا رابطه بسيار نزديکي بين آنها شکل گرفت. به گفته اين فرد، هم در سينما و هم در علم روانکاوي با تحقيق و مطالعاتي درباره ناخودآگاه رفتار انساني مواجهيم و روانکاوي مانند سينما عميقا با درون آدم ها سروکار دارد. سينما قابليت مجسم کردن روياها را دارد و به شکل متقابلي با خودآگاه و ناخودآگاه انسان ارتباط دارد، يعني همان چيزي که فرويد از طريق تئوري هايش نشان مي داد. از سوي ديگر تئوري هاي روانکاوي تاکنون خوراک موضوعي فيلم هاي بسياري را فراهم کرده اند، آثاري که بر اهميت دوران کودکي، خواب ها و خيال ها تاکيد دارند و يا نمايشگر غرايض انساني همچون تنفر يا شهوت هستند. Thomas Ballhausen مدير پروژه نمايش فيلم هاي الهام گرفته از روانکاوي مي گويد: انديشه هاي فرويد تاحد زيادي در فيلم هاي استنلي کوبريک پراکنده اند: توجه به رابطه جنسي به گونه اي که زاييده مشکلات جامعه بشري کنوني هستند و اين مسايل را فرويد در دهه 1930 مدون کرد. زيگموند فرويد گرچه متولد شهر فرايبورگ بود که آن زمان بخشي از امپراتوري اتريش، مجار بود اما بخش اعظم زندگي اش رادر وين گذراند تا اينکه در سال 1938 به خاطر هراس از حمله آلمان نازي به لندن رفت و يک سال بعد در همان جا درگذشت.