باربي آمريكائي براي همه دنيا: گرايش شركت هاي اسباب بازي سازي به توليد و بازاريابي كالاهاي جهاني

امير آرمين (راديوفردا): در ايران، زحمات عوامل حکومت اسلامي در کانون پرورش فکري کودکان ونوجوان، براي جانشين کردن عروسک‌هاي آمريکائي باربي، با عروسک‌هاي چيني سارا و دارا، که پوشش اسلامي دارند، با شکست روبرو شد. شرکت‌هاي توليد کننده اسباب بازي به اين نتيجه رسيده‌اند که کودکان همه جهان، اسباب‌بازي هاي آمريکائي را به انواع ملي آن ترجيح مي‌دهند. بهنام ناطقي (راديوفردا، نيويورك): سالها عروسک‌هاي باربي‌اي که شرکت معظم ماتل Mattel براي بازار ژاپن توليد مي‌کرد، با انواع آمريکائي آن تفاوت داشتند. باربي‌هاي ژاپني، با چشمان بادامي و موهاي سياه و لباس‌هائي ملهم از البسه سنتي ژاپني درآن عرضه مي‌شدند، همچنانکه در مکزيک، باربي، رنگ پوست تيره زيتوني داشت و لباس‌هاي محلي. اما سه سال پيش، شرکت Mattel با انجام يک تحقيق بازاريابي، متوجه شد که دختران هنگ کنگي، عرب، ژاپني و مکزيکي همه باربي آمريکائي را با چشم‌هاي آبي و موهاي طلائي‌، به باربي محلي ترجيح مي‌دهند وبراي دختربچه‌هاي هنگ کنگي و چيني و ژاپني، مهم نيست که رنگ مو و اجزا صورت باربي، شباهتي به رنگ مو و چهره‌ خود آنها ندارد و همه باربي موطلائي را ترجيح مي دهند. براساس اين آزمون بازاريابي، شرکت ماتل و شرکت‌هاي ديگراسباب‌بازي سازي، برنامه توليد و بازاريابي خود را عوض کرده‌اند و به جاي آنکه عروسک يا اسباب‌بازي را جدا جدا به سليقه کشورهاي مختلف بسازند، به توليد و بازاريابي عروسک‌هاي جهاني مي‌پردازند. اين جنبه از پديده جهاني شدن، که مبتني بر محبوبيت و جذابيت فرهنگ آمريکائي براي مردم جهان است، براي شرکت‌هاي توليدکننده اسباب‌بازي ميلياردها دلار در سال صرفه‌جوئي به همراه داشت. يک گزارش روزنامه معتبر Wall Street Journal حاکي است که شرکت‌هاي اسباب‌بازي سازي که بازار 55 ميليارددلاري اسباب‌بازي جهان را کنترل مي‌کنند، با جهاني کردن تهيه، توليد و بازاريابي اسباب‌بازي‌هاي مختلف، از عروسک‌هاي باربي گرفته تا تانک و ماشين‌هاي فضائي و آدم‌آهني‌هاي افسانه‌اي، به نوعي انقلاب در کار و کسب خود دست زده‌اند که در تاريخ صنعت اسباب بازي سازي جهان بيسابقه است. در گذشته، شرکتهاي توليد اسباب بازي مثل شرکت Mattel، توليدکننده باربي، يا شرکت Hasbro سازنده انواع قهرمان‌هاي افسانه‌اي، يا شرکت Lego، توليدکننده آجرهاي پلاستيکي ساختمان‌سازي براي بچه‌ها و نظاير آنها، با صرف هزينه زياد، کالاهاي خود را نسبت به فرهنگ وسليقه کشورهاي مختلف، تغيير مي‌دادند اما حالا، با تکيه بر نتايج تحقيقات بازاريابي جديد، اين شرکت‌ها محصولات خود را به يکسان در همه کشورها عرضه مي‌کنند و نتيجه خيره‌کننده بوده است. مثلا شرکت متل، از يک روايت از عروسک باربي را که به Rapunzel باربي مشهوراست 200 ميليون دلار فروش کرد، که نصف آن از خارج از آمريکا درآمد. اين عروسک نه تنها در آمريکا، بلکه در بريتانيا، ايتاليا، اسپانيا، فرانسه و آلمان در صدر جدول فروش اسباب بازي قرار گرفت و در کشورهاي آسياي دور، بسيار موفق بود. با کمک اين عروسک، و در حاليکه بازارمصرف در آمريکا به اندازه گذشته داغ نيست، شرکت ماتل، که مقر آن در شهر Segundo کاليفرنيا قرار دارد موفق شد فروش سال 2002 خود را به يک ميليارد و 900 ميليون دلار برساند که نسبت به سال قبل، 400 ميليون دلار افزايش داشت. يا شرکت معظم ديزني، Disney که هشت سال پيش در خارج از آمريکا فعاليت راديوتلويزيوني نداشت، طي اين هشت سال 68 سرويس تلويزيوني کابلي يا ماهواره‌اي به زبان‌هاي مختلف تاسيس کرده است يا فروشگاههاي زنجيره‌اي آمريکائي مثل Wal-Mart و Carrefour و ToysRUS، بيش از 2 هزار و 300 مغازه در خارج از کشور خود تاسيس کرده اند. نمونه‌ ديگر بازاريابي جهاني براي کالاهاي فرهنگي، پخش فيلم هري پاتر است که شرکت AOL TimeWarner آمريکا آن را در يک روز در در 3 هزار و 700 سينما در آمريکا و 10 هزار سينما در 100 کشور جهان افتتاح کرد، به جاي اينکه مطابق معمول صنعت سينماي آمريکا، آن را ابتدا در آمريکا و بعد در کشورهاي ديگر افتتاح کند و همزمان با پخش فيلم، اسباب‌بازي‌هائي که براساس داستان فيلم ساخته شده بودند، نيز در تمام اين کشورها توزيع شدند. مشکل نظام جديد اين است که گاه شرکتهاي توليد کننده نمي‌توانند پاسخگوي نيازي باشند که بازاريابي جهاني براي کالاهاي آنها به وجود مي‌آورد. مثلا وقتي فروشگاه‌هاي زنجيره اي کره فور فرانسه قبل از تعطيلات کريسمس موجودي عروسک هاي جديد باربي را به تمامي به فروش رساندند، شرکت ماتل نتوانست به موقع کالاي جديد را به آنها برساند. در ايران، زحمات عوامل حکومت اسلامي در کانون پرورش فکري کودکان ونوجوان، براي جانشين کردن عروسک‌هاي آمريکائي باربي، با عروسک‌هاي چيني سارا و دارا، که پوشش اسلامي دارند، با شکست روبرو شد. شرکت‌هاي توليد کننده اسباب بازي به اين نتيجه رسيده‌اند که کودکان همه جهان، اسباب‌بازي هاي آمريکائي را به انواع ملي آن ترجيح مي‌دهند. شرکت Mattel توليد كننده باربي، با انجام يک تحقيق بازاريابي، متوجه شد که دختران هنگ کنگي، عرب، ژاپني و مکزيکي همه باربي آمريکائي را با چشم‌هاي آبي و موهاي طلائي‌، به باربي محلي ترجيح مي‌دهند وبراي دختربچه‌هاي هنگ کنگي و چيني و ژاپني، مهم نيست که رنگ مو و اجزا صورت باربي، شباهتي به رنگ مو و چهره‌ خود آنها ندارد و همه باربي موطلائي مي خواهند. شرکت ماتل و شرکت‌هاي ديگراسباب‌بازي سازي كه بازار 55 ميليارد دلاري اسباب بازي جهان را كنترل مي كنند، به توليد و بازاريابي عروسک‌هاي جهاني پرداخته اند. اسباب بازي هاي مربوط به فيلم هري پاتر كه همزمان با فيلم در همه دنيا توزيع شدند، يك ميليارد دلار فروش كردند.