گمانه‌زنی بر سر لغو احتمالی تحريم عليه صادرات نفتی ايران و پيامدهای آن بالا گرفته است. گفت‌وگوی اقتصادی امروز راديو فردا با فريدون خاوند به همين موضوع می‌پردازد.
راديو فردا: طی چند روز گذشته بحث درباره بازگشت احتمالی توليد و صادرات نفت ايران به سطح پيش از تحريم بالا گرفته و رسانه‌های مهم اقتصادی، از جمله «تايمز مالی»، مطالبی را در اين زمينه منتشر کرده‌اند. اگر اين احتمال به واقعيت بپیوندد، چه تحولاتی ممکن است در بازار جهانی نفت اتفاق بيفتد؟
فريدون خاوند: بازگشت توليد و صادرات نفتی ايران به وضعيت عادی طبعا در گرو پيشرفت در گفت‌وگوهای ايران با گروه پنج به علاوه يک بر سر پرونده هسته‌ای است و آنچه در اين مورد گفته می‌شود طبعا از سطح گمانه‌زنی فراتر نمی‌رود. ولی فعل و انفعالاتی که بر بازار جهانی نفت تاثير می‌گذارند چنان ابعادی دارند که هر احتمال و هر سناريويی زير ذره بين قرار می‌گيرد.
در حال حاضر توليد نفت ايران حدود دو ميليون و ششصد هزار بشکه در روز و صادرات آن حدود يک ميليون بشکه در روز ارزيابی می‌شود. اگر تحريم‌ها برداشته شود، بر حسب گمانه‌زنی‌های مختلف توليد و صادرات نفت ايران می‌تواند طی مدتی حدود سه ماه بين هشتصد هزار تا يک ميليون و سيصد هزار بشکه در روز افزايش پيدا کند، البته به شرط آنکه بازارهای از دست رفته نفت ايران هم دوباره به دست بياید.
اين رويداد دستکم دو پرسش اساسی را مطرح می‌کند: بازگشت پر قدرت ايران چه تاثيری خواهد داشت بر عرضه و تقاضا و، در نتيجه، بر بهای نفت. و پرسش دوم اين که قدرت گرفتن دوباره صنعت نفت ايران چه پيامدی خواهد داشت بر روابط درونی درون سازمان «اوپک».
طبعا در دراز مدت، در صورت رفع تنش در روابط تهران و واشينگتن و بازگشت شرکت‌های نفتی غربی به ميدان‌های نفتی ايران، بازگشت ايران به صحنه جهانی نفت ابعاد بسيار مهم‌تری پيدا خواهد کرد.
آيا افزايش توان توليدی و صادراتی ايران می‌تواند به کاهش قيمت در بازار جهانی نفت منجر شود؟
اين يکی از سناريوهايی است که توجه محافل مالی بين‌المللی را به خود جلب کرده است.
در واقع طی دو سال گذشته، همزمان با سقوط توليد و صادرات نفتی ايران، عراق و عربستان با استفاده از فرصت توليدشان را بالا بردند، همين طور توليد نفت و گاز در آمريکا بالا رفته و اقتصاد جهانی هم فعلا در موقعيتی نيست که به نفت بيشتر نياز داشته باشد. در اين شرايط پرسش اين هست که آيا بازگشت پر قدرت ايران به بازار جهانی نفت قيمت اين کالا را پايين نخواهد آورد؟
به نظر می‌رسد که در حال حاضر حتی کشورهای غربی نفعی در پايين آمدن قيمت نفت ندارند، چون در اين صورت خيلی از سرمايه گذاری‌ها از لحاظ اقتصادی قابل توجيه نخواهد بود.
اگر قيمت نفت به زير بشکه‌ای صد دلار کاهش يابد، مشکلات زيادی پيدا خواهد شد هم برای صادرکنندگان اصلی اين کالا و هم برای شرکت‌های بزرگ نفتی بين‌المللی که در ميدان‌های صعب الوصول و نيز در گاز و نفت آمریکا سرمايه‌گذاری کرده‌اند.
بازگشت ايران چه تحولاتی را ممکن است در درون «اوپک» به وجود بياورد؟
دو کشوری که بيش از همه از تحريم نفتی ايران استفاده کرده‌اند، عراق و عربستان سعودی هستند. عراقی‌ها می‌گويند که چون سال‌های سال زير تحريم بوده‌اند، ديگر حاضر نيستند در زمينه توليد و صادرات نفت کوتاه بيايند. آنها اميدوارند توليدشان را تا پايان سال آتی ميلادی به چهار ميليون بشکه در روز افزايش دهند و پيشروی به سوی سطوح بسيار بالاتر توليد را هم ادامه دهند.
توپ در زمين سعودی‌ها است که در گذشته جای عراق را گرفتند و طی دو سال گذشته هم برای پر کردن جای ايران توليد و صادرات‌شان را بالا بردند.
در صورت بازگشت ايران به وضعيت عادی، عربستان برای کاهش توليد خود زير فشار قرار خواهد گرفت، مگر آنکه خطر افزايش عرضه و سقوط قيمت نفت را همراه با تمام مشکلاتش بپذيرد. تصادفی نيست که عربستان از بهبود روابط ميان تهران و واشينگتن اين همه نگران است، چون می‌ترسد که در خيلی از زمينه‌ها مواضعش را از دست بدهد، از جمله در عرصه نفتی.
کابوس بزرگ عربستان، بازگشت غول‌های نفتی غرب به ميدان‌های نفتی ايران است.
راديو فردا: طی چند روز گذشته بحث درباره بازگشت احتمالی توليد و صادرات نفت ايران به سطح پيش از تحريم بالا گرفته و رسانه‌های مهم اقتصادی، از جمله «تايمز مالی»، مطالبی را در اين زمينه منتشر کرده‌اند. اگر اين احتمال به واقعيت بپیوندد، چه تحولاتی ممکن است در بازار جهانی نفت اتفاق بيفتد؟
فريدون خاوند: بازگشت توليد و صادرات نفتی ايران به وضعيت عادی طبعا در گرو پيشرفت در گفت‌وگوهای ايران با گروه پنج به علاوه يک بر سر پرونده هسته‌ای است و آنچه در اين مورد گفته می‌شود طبعا از سطح گمانه‌زنی فراتر نمی‌رود. ولی فعل و انفعالاتی که بر بازار جهانی نفت تاثير می‌گذارند چنان ابعادی دارند که هر احتمال و هر سناريويی زير ذره بين قرار می‌گيرد.
در حال حاضر توليد نفت ايران حدود دو ميليون و ششصد هزار بشکه در روز و صادرات آن حدود يک ميليون بشکه در روز ارزيابی می‌شود. اگر تحريم‌ها برداشته شود، بر حسب گمانه‌زنی‌های مختلف توليد و صادرات نفت ايران می‌تواند طی مدتی حدود سه ماه بين هشتصد هزار تا يک ميليون و سيصد هزار بشکه در روز افزايش پيدا کند، البته به شرط آنکه بازارهای از دست رفته نفت ايران هم دوباره به دست بياید.
اين رويداد دستکم دو پرسش اساسی را مطرح می‌کند: بازگشت پر قدرت ايران چه تاثيری خواهد داشت بر عرضه و تقاضا و، در نتيجه، بر بهای نفت. و پرسش دوم اين که قدرت گرفتن دوباره صنعت نفت ايران چه پيامدی خواهد داشت بر روابط درونی درون سازمان «اوپک».
طبعا در دراز مدت، در صورت رفع تنش در روابط تهران و واشينگتن و بازگشت شرکت‌های نفتی غربی به ميدان‌های نفتی ايران، بازگشت ايران به صحنه جهانی نفت ابعاد بسيار مهم‌تری پيدا خواهد کرد.
آيا افزايش توان توليدی و صادراتی ايران می‌تواند به کاهش قيمت در بازار جهانی نفت منجر شود؟
اين يکی از سناريوهايی است که توجه محافل مالی بين‌المللی را به خود جلب کرده است.
در واقع طی دو سال گذشته، همزمان با سقوط توليد و صادرات نفتی ايران، عراق و عربستان با استفاده از فرصت توليدشان را بالا بردند، همين طور توليد نفت و گاز در آمريکا بالا رفته و اقتصاد جهانی هم فعلا در موقعيتی نيست که به نفت بيشتر نياز داشته باشد. در اين شرايط پرسش اين هست که آيا بازگشت پر قدرت ايران به بازار جهانی نفت قيمت اين کالا را پايين نخواهد آورد؟
به نظر می‌رسد که در حال حاضر حتی کشورهای غربی نفعی در پايين آمدن قيمت نفت ندارند، چون در اين صورت خيلی از سرمايه گذاری‌ها از لحاظ اقتصادی قابل توجيه نخواهد بود.
اگر قيمت نفت به زير بشکه‌ای صد دلار کاهش يابد، مشکلات زيادی پيدا خواهد شد هم برای صادرکنندگان اصلی اين کالا و هم برای شرکت‌های بزرگ نفتی بين‌المللی که در ميدان‌های صعب الوصول و نيز در گاز و نفت آمریکا سرمايه‌گذاری کرده‌اند.
بازگشت ايران چه تحولاتی را ممکن است در درون «اوپک» به وجود بياورد؟
دو کشوری که بيش از همه از تحريم نفتی ايران استفاده کرده‌اند، عراق و عربستان سعودی هستند. عراقی‌ها می‌گويند که چون سال‌های سال زير تحريم بوده‌اند، ديگر حاضر نيستند در زمينه توليد و صادرات نفت کوتاه بيايند. آنها اميدوارند توليدشان را تا پايان سال آتی ميلادی به چهار ميليون بشکه در روز افزايش دهند و پيشروی به سوی سطوح بسيار بالاتر توليد را هم ادامه دهند.
توپ در زمين سعودی‌ها است که در گذشته جای عراق را گرفتند و طی دو سال گذشته هم برای پر کردن جای ايران توليد و صادرات‌شان را بالا بردند.
در صورت بازگشت ايران به وضعيت عادی، عربستان برای کاهش توليد خود زير فشار قرار خواهد گرفت، مگر آنکه خطر افزايش عرضه و سقوط قيمت نفت را همراه با تمام مشکلاتش بپذيرد. تصادفی نيست که عربستان از بهبود روابط ميان تهران و واشينگتن اين همه نگران است، چون می‌ترسد که در خيلی از زمينه‌ها مواضعش را از دست بدهد، از جمله در عرصه نفتی.
کابوس بزرگ عربستان، بازگشت غول‌های نفتی غرب به ميدان‌های نفتی ايران است.
