لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۳۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۰۷:۴۴

مجمع تشخیص مصلحت «تا زمان معرفی رئیس جدید تشکیل جلسه نمی‌دهد»


آخرین حضور هاشمی رفسنجانی در جلسه کمیسیون نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام
آخرین حضور هاشمی رفسنجانی در جلسه کمیسیون نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام

مجمع تشخیص مصلحت نظام اعلام کرد که پس از درگذشت اکبر هاشمی رفسنجانی، نشست اعضای این نهاد که قرار بود «به روال معمول دو هفته یک بار» روز شنبه ۲۵ دی ماه برگزار شود، تا زمان معرفی رئیس جدید این مجمع برگزار نخواهد شد.

خبرگزاری دولتی ایرنا روز جمعه ۲۴ دی به نقل از مدیر روابط عمومی مجمع تشخیص مصلحت نظام نوشت که «طبق روال گذشته قرار بود این هفته نیز جلسه مجمع تشخیص مصلحت [روز شنبه] برگزار شود، اما به دلیل درگذشت آیت‌الله هاشمی این جلسه پس از تعیین رئیس جدید تشکیل می‌شود».

بر اساس گفته‌های رضا سلیمانی، روال برگزاری جلسات اعضای این نهاد «طبق سنوات گذشته، هر دو هفته یک‌بار» است.

مجمع تشخیص مصلحت نظام نهادی پیش‌بینی نشده در قانون اساسی بود که در سال ۱۳۶۶ با حکم آیت‌الله خمینی رهبر وقت جمهوری اسلامی، برای حل اختلافات میان مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان تشکیل شد، و علاوه بر سران قوای سه‌گانه و فقهای شورای نگهبان، برخی اشخاص حقیقی با حکم آیت‌الله خمینی در آن عضویت داشتند.

در آن زمان اداره جلسات مجمع به عهده رئیس‌جمهوری بود.

بازنگری قانون اساسی در سال ۶۸، به این نهاد جایگاهی رسمی داد و آیت‌الله خامنه‌ای در حکم تشکیل دور دوم مجمع تشخیص مصلحت، اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس‌جمهور وقت را به ریاست آن برگزید. مسئولیتی که آقای هاشمی پس از پایان دوره ریاست جمهوری‌اش هم با حکم رهبر جمهوری اسلامی آن را بر عهده داشت.

هاشمی رفسنجانی که یکشنبه ۱۹ آبان در پی عارضه قلبی درگذشت، ساعاتی پیش از درگذشت در نشستی در مجمع تشخیص مصلحت حضور داشت، اما آن طور که محمدرضا مصباحی مقدم از اعضای مجمع به خبرآنلاین گفته است، نشست روز یکشنبه نه جلسه اصلی، که جلسه کمیسیون نظارت مجمع بود.

پس از درگذشت آقای هاشمی، ناظران مسائل ایران گمانه‌زنی‌های مختلفی در مورد انتخاب جانشین او از سوی آیت‌الله خامنه‌ای ارائه کرده‌اند، اما زمان معرفی رئیس جدید، و نیز نحوه اداره جلسات این نهاد در نبود آقای هاشمی رفسنجانی، در هاله‌ای از ابهام است.

گرچه بر پایه آیین‌نامه دوره‌های اول و دوم این نهاد، رئیس‌جمهور عهده‌دار اداره جلسات است، اما به گفته قربانعلی دری نجف‌آبادی، از اعضای حقیقی این نهاد در دو دهه گذشته، این آیین‌نامه در حال حاضر تغییر کرده است.

در آیین نامه مصوب آبان ماه ۶۸، اداره جلسات مجمع بر عهده رئیس‌جمهور بود، و در عین حال پیش‌بینی شده بود که «اگر در دوره‌ای رئیس‌جمهور وقت عضو مجمع نباشد برای تعیین محل تشکیل جلسات و رئیس اخذ تصمیم خواهد شد».

با این حال پس از آنکه اکبر هاشمی رفسنجانی در سال ۷۶ با حکم رسمی آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رئیس‌مجمع تشخیص مصلحت نظام معرفی شد، آیین‌نامه مصوب آبان ماه ۷۶ در مورد ترتیب اداره جلسات سکوت کرده، و در مورد روال کار هم به استثنای تبصره ۱ ماده ۲۷، از عنوان «رئیس مجمع» استفاده کرده است.

در این تبصره به اداره جلسه توسط «رئیس جلسه» اشاره شده، اما بر روی عبارت «رئیس مجمع» تأکید نشده است.

نکته قابل توجه دیگر در مورد رابطه اکبر هاشمی رفسنجانی با اداره جلسات مجمع این است که در سال ۶۶، در ماده دوم نخستین آیین‌نامه مجلس، از «رئیس‌جمهور» به عنوان رئیس جلسات یاد شده و بلافاصله پس از آن اشاره شده «نیابت ریاست با آقای هاشمی رفسنجانی است».

آخرین بار که رهبر جمهوری اسلامی با معرفی اعضای حقیقی و حقوقی به آغاز دوره‌ای جدید از مجمع تشخیص مصلحت حکم داد، اسفند سال ۹۰ بود و بر اساس روال طبیعی انتظار می‌رفت با پایان گرفتن دوره پنج ساله کنونی در اسفند ماه ۹۵، آیت‌الله خامنه‌ای حکم تازه‌ای در مورد ترکیب اعضا و ریاست این نهاد صادر کند.

علاوه بر اکبر هاشمی رفسنجانی، دست کم سه عضو دیگر دوره کنونی مجمع، یعنی عباس واعظ طبسی، حسن حبیبی و حبیب‌الله عسگراولادی در دوره پنج ساله اخیر در گذشته‌اند.

XS
SM
MD
LG