لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۳۱ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۹:۱۷

نخستین توسل اوباما به «حق وتو» برای جلوگیری از نکوهش اسرائیل


سوزان رایس، نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل
سوزان رایس، نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل
برای نخستین بار از زمان ریاست‌جمهوری باراک اوباما؛ آمریکا برای جلوگیری از نکوهش اسرائیل در شورای امنیت سازمان ملل متحد از «حق وتو» استفاده کرد؛ امری که موجب تنش جدی در مناسبات آمریکا با فلسطینی‌ها شده ولی خشنودی عمیق نخست‌وزیر اسرائیل را در پی آورده است.

در نشست جمعه شورای امنیت، در حالی که ۱۴ عضو دایم وغیر دایم شورا با پیش‌نویس قطعنامه فلسطینی‌ها در نکوهش ساخت و سازهای اسرائیلی در کرانه باختری و شرق بیت‌المقدس موافق بودند، آمریکا با به کارگیری «حق وتو»، مانع از تصویب قطعنامه شد.

سوزان رایس، نماینده آمریکا در سازمان ملل، گفت که به کارگیری «حق وتو» «به هیچ وجه به مفهوم حمایت از اقدام غیرقانونی اسرائیل در خانه‌سازی‌ها در اراضی اشغالی نیست و آنچه که رخ داد، اصلاً «نتیجه مورد نظر آمریکا نبود».

سوزان رایس گفت که تصویب قطعنامه جدید در نکوهش اسرائیل، مشکلی را حل نمی‌کند.

محمود عباس، رهبر تشکیلات خود گردان فلسطینی، در ساعات پیش از آغاز به کار نشست شورای امنیت، زیر فشار سنگین آمریکا قرار داشت تا نماینده فلسطین در سازمان ملل پیش‌نویس قطعنامه‌ای را که برای محکومیت اسرائیل به شورای امنیت ارائه کرده بود، پس بگیرد.

به گزارش رسانه‌های فلسطینی، باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا شامگاه پنجشنبه ۵۰ دقیقه با آقای عباس تلفنی سخن گفته بود تا وی را به «نرمش» وادار کند.

به گزارش رسانه‌های فلسطینی، اوباما به آقای عباس گفته بود که آمریکا نمی‌خواهد از حق وتوی خود استفاده کند ولی بهتر است که فلسطینی‌ها پیشنهاد خود را پس بگیرند یا متن قطعنامه را تغییر دهند و یا اینکه به یک بیانیه از سوی ریاست شورای امنیت در نکوهش اسرائیل اکتفا کنند.

محمود عباس بدنبال این مکالمه طولانی تلفنی با باراک اوباما، نشست اضطراری با حضور مقامات ارشد فلسطینی در شهر رام‌الله برگزار کرده بود.

اما در حالی که آقای عباس از سوی افکار عمومی فلسطینی زیر فشار جدی قرار داشت، وی بعدازظهر جمعه به خانم هیلاری کلینتون، وزیرخارجه آمریکا تلفنی اطلاع داد که نمی‌تواند درخواست آمریکا را بپذیرد و پیش نویس قطعنامه ارائه شده به رأی‌گیری گذاشته خواهد شد.

آمریکا با این استدلال که اسرائیل و فلسطینی‌ها باید خود معضلات فیمابین را حل کنند، در روزهای اخیر تأکید می‌کرد که پیش‌نویس قطعنامه‌ای که به رأی‌گیری شورای امنیت گذاشته می‌شود، یا باید در مورد اسرائیل تعدیل شود یا دست کم «اقدامات یکجانبه هر دو طرف» را محکوم کند.

خانم سوزان رایس اصرار داشت که حملات راکتی و خمپاره‌ای که هر از چند گاهی ازسوی فلسطینی‌های مسلح در باریکه غزه به جنوب اسرائیل پرتاب می‌شود، در پیش‌نویس قطعنامه تازه مطرح و محکوم شود.

اما با رد این درخواست آمریکا، در متنی که به شورای امنیت ارائه شده بود، تنها به اقدامات اسرائیل علیه فلسطینی‌ها اشاره شده بود.

از ماه‌ها قبل و در پی اصرار اسرائیل برای ازسرگیری ساخت و ساز‌ها در اراضی اشغالی، فلسطینی‌ها در تلاش سیاسی چشمگیری بودند تا این قطعنامه درمحکومیت اسرائیل در شورای امنیت تصویب شود.

واکنش اسرائیل و فلسطینی‌ها

فلسطینی‌ها تأسف عمیق خود را از رفتار آمریکا، در توسل به «حق وتو» ابراز داشته‌اند.

صائب عریقات، مذاکره‌کننده پیشین فلسطینی که هفته گذشته استعفا داد، شنبه به رادیو اسرائیل گفت که «در وضعیت تأسف‌انگیزی که به وجود آمده،‌‌ همان بهتر که تشکیلات خودگردان فلسطینی هم از اساس منحل شود تا اسرائیل عملاً دوباره اشغالگری را کامل از سرگیرد، و در آن صورت، فلسطینی‌ها می‌دانند چگونه از حقوق خود دفاع کنند».

به گفته توفیق طیراوی، یک مقام ارشد سازمان آزادیبخش فلسطین، روز جمعه آینده، به عنوان روز خشم علیه آمریکا در سرزمین‌های فلسطینی اعلام شد.

نبیل ابورودینه، سخنگوی محمود عباس، گفت توسل اوباما به وتو «وضعیت خاورمیانه را پیچیده ترمی کند» و این کار «اسرائیل را در شانه خالی کردن از تعهدات مربوط به صلح و تقویت یهودی‌نشین‌ها تشویق می‌کند».

جنبش حماس نیز که بر باریکه غزه مسلط است، با کنایه زدن به تشکیلات فلسطینی، گفت «نتیجه خدماتی که به آمریکا کرده‌اید، ضرباتی است که اکنون از آمریکا می‌گیرید».

اسماعیل رضوان، یک سخنگوی حماس در غزه، روز شنبه گفت که «آمریکا به چهره ابو مازن سیلی زد و ثابت شد که تنها دغدغه اوباما هم تأمین منافع اسرائیل است».

اما دولت اسرائیل از اقدام آمریکا عمیقا خشنود شده است.

بیانیه دفتر نخست وزیری اسرائیل می‌گوید که این کشور «قدردان» آمریکا است، و می‌افزاید که تنها با «تعهد به ادامه صلح است که مشکلات حل می‌شود».

دانی آیالون، معاون وزیرخارجه اسرائیل شنبه گفت «مراجعه کردن‌های پی در پی فلسطینی‌ها به شورای امنیت، چاره کار نیست».

ایگال پالمور، سخنگوی وزارت خارجه اسرائیل نیز فلسطینی‌ها را به «بازگشت به میز مذاکرات» فرا خواند، و گفت «فاصله اورشلیم و رام‌الله تنها ۱۰ دقیقه است و بهتر است که فلسطینی‌ها این مسیر کوتاه را طی کنند و پیش شرط نگذارند».

دولت‌های آمریکا، جملگی حتی در دورانی که جمهوریخواهان ریاست جمهوری را در دست داشته‌اند، خانه‌سازی‌های اسرائیلی در کرانه باختری و شرق بیت المقدس را غیر قانونی دانسته و با آن مخالفت کرده‌اند؛ درخواستی که همواره با بی‌اعتنایی دولت‌های اسرائیل، در ۴۴ سال تسلط اسرائیل بر کرانه باختری و شرق بیت المقدس، روب‌هرو شده است.

آخرین دور مذاکرات صلح اسرائیلی- فلسطینی در پاییز سال ۲۰۰۸ به عمل آمده بود. از آوریل ۲۰۰۹ که دولت بنیامین نتانیاهو در اسرائیل روی کارآمد، تنها سپتامبرگذشته، شهریورماه، بود که سه بار او با محمود عباس در آمریکا و مصر دیدار کرد اما این دیدار‌ها نیز بدون نتیجه پایان یافت.

محمود عباس بازگشت به مسیر مذاکرات با اسرائیل را به قطع خانه سازی اسرائیلی در کرانه باختری و شرق بیت‌المقدس مشروط کرده بود.

آمریکا پاییز گذشته اعلام کرد که از تلاش برای متقاعد کردن اسرائیل به قطع ساخت و ساز‌ها دست برداشته است.

فلسطینی‌ها با ناامیدی از رسیدن به استقلال کشور خود در نتیجه روند صلح با اسرائیل، ازچند ماه پیش تلاش سیاسی همه جانبه‌ای را در جامعه بین‌المللی دنبال می‌کنند تا کشور‌ها استقلال کشور فلسطین را از هم اینک به رسمیت بشناسند.

در سه ماه اخیر، کشورهایی، عمدتاً «در آمریکای لاتین، استقلال کشور فلسطین را به رسمیت شناخته‌اند و دولت‌هایی در اروپا نیز سطح هیئت‌های نمایندگی سیاسی فلسطینی را به «سفارت» ارتقا داده‌اند.

فلسطینی‌ها می‌گویند کشور مستقل فلسطین در سپتامبر۲۰۱۱، شهریور ۱۳۹۰، اعلام موجودیت خواهد کرد.
XS
SM
MD
LG