لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۳۱ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۲۱:۳۶

پيامد بازگشت ابراهيم يزدي: مواضع تازه محافظه كاران در برابر ملي- مذهبي ها


مهدي خلجي

بازگشت ابراهيم يزدی, دبيرکل نهضت آزادی, به ايران, نقطه عطف مهمی در سرگذشت پرونده معروف به ملی مذهبی هاست؛ پرونده ای که طی يک سال اخير از مهم ترين مسائل قضايی سياسی ايران بود. يزدی يک سال نيم گذشته را به دليل ضرورت سپری کردن دوره درمان سرطان خود در امريکا گذراند, ولی قوه قضاييه حکم جلب وی را برای پليس بين الملل فرستاد و بر لزوم بازگشت وی به ايران تأکيد کرد. با اين همه, ابراهيم يزدی در حالی به خاک ايران گام نهاد که تقريبا همه فعالان ملی مذهبی و اعضای نهضت آزادی به قيد وثيقه از زندان خارج شده بودند. از سوی ديگر درگذشت يدالله سحابی، از شخصيت های ملی گرای سياسی, پيام تسليت اکثر طيف های سياسی ايران و از جمله آيت الله خامنه ای, رهبر جمهوری اسلامی, را در پی داشت, به گونه ای که برخی محافل سياسی آن را عامل نرمش محافظه کاران در تقابل با اين جريان سياسی تفسير کردند. به اين ترتيب، روزنامه های محافظه کار ايران نيز نوع برخورد خود را با رويداد بازگشت ابراهيم يزدی، نرم تر و انعطاف پذيرتر نموده اند. روزنامه جمهوری اسلامی اين خبر را بدون شيوه مرسوم خود در اين باره، يعنی افزودن اتهامات قضايی و سياسی به آن منتشر کرد. روزنامه رسالت نيز همين روش را در پيش گرفت و تنها روزنامه کيهان بود که گرچه تفاوتی آشکار به نسبت به مواضع قبلی خود داشت، با لحنی تمسخرآميز "يزدی از فرنگ برگشته" و "يزدی تسليم شد" را عنوان خبر خود قرار داد. در کنار اين ها روزنامه رسالت در شماره امروز خود در مطلبی با عنوان "در نقطه تحول" به قلم امير محبيان, موضع تازه محافظه کاران را در برابر ملی مذهبی ها و نهضت آزادی روشن تر و شفاف تر کرده است. محبيان معتقد است که ابراهيم يزدی طی اقامت اخير خود در آمريکا تجربه های جديدی اندوخته و دريافته که نمی تواند در صف اپوزيسيون خارج از کشور قرار گيرد و يا حتي نقش مرزنشين ميان حکومت و مخالفانش را بازی کند، زيرا هنوز اپوزيسيون وی را جزو شرکای نظام اسلامی قلمداد می کنند. نويسنده روزنامه رسالت باور دارد که يزدی به اين نتيجه رسيده که نمی تواند حلقه واسط ميان اصلاح طلبان و اپوزيسيون نيز باشد زيرا در صورت بروز هر حادثه حمايت اصلاح طلبان از طيف ملی مذهبی ها از سطح حرف و گفتار تجاوز نخواهد کرد و ممکن است که اصلاح طلبان برای دستيابی به قدرت از آنها استفاده کنند, ولی در عمل، زندان، قسمت آنها و قدرت، نصيب اصلاح طلبان شده است. امير محبيان ادامه می دهد که بعيد نيست در يک ماهه آينده شاهد تحولی سياسی در موضع گيری های ابراهيم يزدی باشيم و وی در صورتی می تواند اين تحول را صورت دهد و فشار را از دوش همراهانش بردارد که سه گام اساسی بردارد: اول آن که موضع خود را از مواضع اپوزيسيون متمايزتر کند، امری که محبيان معتقد است يزدی آن را هنگام ورود به کشور آغاز کرده است. گام دوم از نظر نويسنده رسالت اين است که از مواضعی که شبهه همسويی با منافع آمريکا دارد فاصله بگيرد و گام سوم آن که دست کم به نوعی تفسير از ولايت فقيه که قابليت دفاع داشته باشد، اعتقاد بيابد. بر اين پايه, محبيان نتيجه می گيرد که جدا از فرايند حقوقی و قضايی، حکم مصلحت و تدبير اين است که قوه قضاييه فرصت بيشتری به ابراهيم يزدی بدهد تا وی در اين امور بازانديشی کند، زيرا هدف نهايی ايجاد محيطی مناسب برای شکل گيری وفاق ملی است و بدون دچارشدن به خوش بينی يا بدبينی مفرط، بايد فقط منتظر آينده بود. بحث وفاق ملی، از مسائلی است که چند ماه گذشته در فضای سياسی ايران مطرح شده و هدف آن بيشتر کاهش تنش های قضايی در عرصه سياست بوده است. ابراهيم يزدی نيز خود از کسانی است که در اظهارنظرهای اخير خود، با اشاره به لزوم آزادی هواداران جريان ملی مذهبی، بر ضرورت حفظ وفاق ملی پای فشرده است. سرانجام, شايد بتوان گفت, با تحول تازه مواضع محافظه کاران, پرونده نهضت آزادی و ملی مذهبی ها، احتمالا مدتی نامعلوم از ميدان ديد سياسی دور خواهد شد و دست کم پرونده ای هم چنان گشوده ولی بدون اوج گيری های سال گذشته باقی خواهد ماند.

بازگشت ابراهيم يزدي، دبير كل نهضت آزادي به ايران پس از 16 ماه اقامت در آمريكا نقطه عطفي در سرنوشت پرونده ملي مذهبي هاست كه پس از 14 ماه زندان به اتهام توطئه براي براندازي جمهوري اسلامي، سرانجام يكي پس از ديگري به قيد ضمانت آزاد شدند. براي مطالعه متن كامل گزارش راديوآزادي در باره تغيير موضع جناح محافظه كار هيات حاكمه جمهوري اسلامي نسبت به فعالان سياسي ملي - مذهبي، دگمه "متن فارسي" را "كليك" بزنيد.
XS
SM
MD
LG