صنعت بسته بندي ايران و بازيگران اصلي آن

فريدون خاوند (گزارش اقتصادي روز) دكتر فريدون خاوند (راديوآزادي): در ميان صنايع تأثير گذار بر فعاليت هاي اقتصادي، نقش صنعت بسته بندي كالا آنگونه كه بايد و شايد در ايران شناخته شده نيست. چگونگي بسته‌بندي يك كالا، بر نخستين تماس مشتري با اين كالا و گزينش يا عدم گزينش آن، گاه تأثيري تعيين كننده دارد. تسلط صنعت و كشاورزي ايران بر بازار 67 ميليون نفري داخلي و بازار هاي صادراتي به ميزاني چشمگير در گرو صنعت بسته‌بندي در اين كشور است. دست اندر كاران و كارشناسان اقتصادي ايران نسبت به وضعيت كنوني صنعت بسته بندي ايران بدبين‌اند، دستكم در گزارشي كه خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) امروز يكشنبه منتشر كرده است. ضعف اين صنعت، بخش هاي بزرگي از صنايع ايران را به ويژه در عرصه هاي غذايي و دارويي، در رويارويي با صنايع مشابه خارجي، آسيب پذير كرده است. صنعت محلي بسته بندي ايران از سه بخش تشكيل ميشود : توليد بسته بندي هاي پلاستيكي، كه در آن حدود سي شركت حضور دارند، توليد بسته بندي هاي كارتوني با حضور حدود سي و پنج شركت عمده و سر انجام صنعت توليد ماشين هاي بسته بندي كه در آن پانزده شركت ايراني فعاليت ميكنند. كيفيت ماشين هاي بسته بندي داخلي چنگي به دل نميزند و شمار نه چندان اندكي از واحد هاي توليدي، دستگاه هاي مورد نياز خود را در اين عرصه به ناچار از خارج وارد ميكنند. بسيج واحد هاي توليدي ايراني براي هماهنگ شدن با نورم هاي بين‌المللي در عرصة بسته بندي، يگي از چالش هاي بزرگ اقتصادي ايران است. كالا هاي ايراني چگونه مي توانند به بازار هاي بين‌المللي راه يابند اگر خود را، از لحاظ بسته بندي، تا سطح توقعات مصرف كنندة كشور هاي صنعتي بالا نبرند. در حال حاضر ايران، به خاطر محروم ماندن از تكنولوژي مناسب در بسته بندي محصولات غذايي، ميزان قابل ملاحظه‌اي از اينگونه محصولات را به صورت فله‌اي به روسيه، تركيه، امارات عربي متحده و غيره ميفرستد و بدين سان بخش نه چندان اندكي از ارزش اضافي را از دست ميدهد. خبرگزاري «ايسنا» در گزارش امروز خود مي نويسد كه هشتاد در صد رب صادراتي ايران در بشكه هاي 220 ليتري در كيسه هاي فاقد كيفيت و كارايي لازم روانة روسيه ميشود تا از آنجا با بسته بندي جديد به كشور هاي قزاقستان، آذربايجان و اوكراين صادر شود. نمونه معروف ديگر زعفران ايران است كه بخش عمدة آن به صورت فله‌اي راه اسپانيا را در پيش ميگيرد و از آنجا، با جاي گرفتن در بسته بندي هاي كوچك و جذاب، به نام زعفران اسپانيا راه اروپاي غربي و آمريكا را در پيش ميگيرد و به ده برابر آنچه از زعفران كاران خراساني خريداري شده، به فروش مي رسد.