لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۰۱:۲۳

واشينگتن پست: تلاش ايران براى خريد بمب اتمى از پاكستان در دهه ۱۹۸۰


علی شمخانی در دوران رياست جمهورى محمد خاتمى، وزير دفاع ايران و در انتخابات رياست جمهورى سال ۱۳۸۰ رقيب انتخاباتى آقاى خاتمى بود.
علی شمخانی در دوران رياست جمهورى محمد خاتمى، وزير دفاع ايران و در انتخابات رياست جمهورى سال ۱۳۸۰ رقيب انتخاباتى آقاى خاتمى بود.
روزنامه آمريكايى «واشينگتن پست» روز يكشنبه در گزارشى اعلام كرد كه ايران در اواخر دهه ۱۹۸۰ تلاش كرده بود تا از پاكستان بمب اتمى خريدارى كند و على شمخانى، از فرماندهان نظامى ايران، مأمور اين كار شده بود.

واشينگتن پست از يک مقام ارشد دولت پاكستان در اواخر دهه ۱۹۸۰ نقل قول مى‌كند كه على شمخانى، از فرماندهان ارشد نظامى ايران، در اين دوره به اسلام آباد، پايتخت پاكستان سفر كرد تا از اين كشور سلاح اتمى خريدارى كند.

وى افزوده است: «عبدالقدير خان كه از طريق برخى از مقام‌هاى ارشد دولتى از موضوع خبردار شده بود مأمور كمک‌هاى مخفى به ايران شد.»

اين روزنامه آمريكايى مى‌نويسد: در همان زمان، رابرت اوكلى، سفير وقت آمريكا در پاكستان در مصاحبه‌اى گفته بود كه به نظر او، ارشدترين فرمانده نظامى پاكستان از عبدالقدير خان خواسته بود كه در زمينه ساخت بمب (اتمى) به ايران كمک كند.

واشينگتن پست مى‌نويسد: بر اساس مداركى كه از اظهارات عبدالقدير خان، پدر بمب اتمى پاكستان، به دست آورده است قرار شد كه پاكستان به جاى سلاح اتمى، نقشه‌هاى مربوط به بمب «هسته‌اى»، قطعات سانتريفوژ براى غنى‌سازى اورانيوم و فهرست مخفى بين‌المللى از مراكز تهيه قطعات دستگاه‌هاى غنى‌سازى را به ايران ارائه كند.

اين گزارش مى‌افزايد: سانتريفوژهاى فعال در ايران كه گفته مى‌شود در حال انبار كردن اورانيوم مورد نياز براى بمب اتمى است تماماً بر اساس مدل و طراحى دريافت شده از سوى پاكستان ساخته شده است.

به نوشته واشينگتن پست، اظهارات عبدالقدير خان ادعاى هميشگى ايران مبنى بر اينكه تهران قصد ندارد تا به سلاح هسته‌اى دست پيدا كند را زير سؤال مى‌برد.

همين ماه گذشته بود كه محمود احمدى‌نژاد، رئيس جمهور ايران، گفت كه ما نمى‌خواهيم بمب اتمى داشته باشيم چون به آن اعتقادى نداريم.

اين روزنامه آمريكايى نوشته كه سخنان آقاى خان همچنين اظهارات مقام‌هاى پاكستانى مبنى بر اينكه در شبكه عبدالقدير خان نقشى نداشته‌اند را به چالش مى‌كشاند.

«چه كسى معامله را هدايت می‌كرد؟»

واشينگتن پست در خصوص اينكه چه كسى معامله با ايران براى ساخت بمب اتمى را هدايت مى كرد، از لئونارد اس. اسپكتور، مدير مركز جيمز مارتين براى عدم اشاعه سلاح‌هاى كشتار جمعى، نقل قول مى‌كند: «بسيارى از ناظران معتقدند كه كمک‌هاى خان به ايران اگر نه از سوى سياستمداران، ولى مستقيماً از سوى فرماندهان ارشد ارتش پاكستان هدايت مى‌شد.»

اين روزنامه با استناد به اظهارات ۱۱ صفحه‌اى عبدالقدير خان كه در جريان حبس خانگى وى در سال ۲۰۰۴ ضبط شده است از قول وى مى‌نويسد: «من هيچ زمانى به طور جدى اعتقاد نداشتم كه آنها (ايرانى‌ها) قادر به دستيابى به فناورى (سلاح هسته‌اى) باشند.»

(على) شمخانى پس از اينكه با هواپيماى دولتى وارد اسلام آباد شد، به فرمانده ستاد مشترک ارتش پاكستان گفت كه به اينجا آمده تا وعده دستيابى به بمب هسته‌اى را عملى كند.

عبدالقدیر خان، دانشمند هسته ای پاکستان
اين اظهارات در حالى بيان مى‌شود كه به گفته سازمان‌هاى اطلاعاتى غربى، كمک‌هاى اين دانشمند پاكستانى به ايران بسيار معنى‌دار بوده و ريشه در توافقى دارد كه در سال ۱۹۸۷ بسته شد.

پاكستان تا كنون در اين زمينه اطلاعات كمى منتشر كرده است. ولى ايران بعدها به بازرسان آژانس بين‌المللى انرژى اتمى گفت: يك «شبكه» پاكستانى در سال ۱۹۸۷ به اين كشور پيشنهاد كرده كه تجهيزات سانتريفوژ براى غنى سازى اورانيوم را بفروشد و اسنادى حاوى جزئيات درباره نحوه غنى سازى اورانيوم براى استفاده در بمب هسته‌اى را ارائه كرده است.

بر اساس گزارش روزنامه واشينگتن پست، عبدالقدير خان در اظهارات خود گفته است كه «قرارداد پيشنهادى، ۱۰ ميليارد دلار ارزش داشت كه از سوى ايران ارائه شده بود.»

اين روزنامه مى‌نويسد كه اسناد اظهارات آقاى عبدالقدير خان را توسط يک روزنامه نگار بريتانيايى به نام سيمون هندرسون به دست آورده است كه هم اكنون در مؤسسه «خاور نزديک» در واشينگتن كار مى‌كند.

واشينگتن پست مى‌افزايد كه به صورت مستقل توانسته است درستى اين اظهارات را تأييد كند.

بر اساس اين گزارش، آقاى عبدالقدیر خان گفته است: «(على) شمخانى پس از اينكه با هواپيماى دولتى وارد اسلام آباد شد، به فرمانده ستاد مشترک ارتش پاكستان گفت كه به اينجا آمده تا وعده دستيابى به بمب هسته‌اى را عملى كند.»

اين دانشمند پاكستانى افزوده است: وقتى كه افتخار احمد سيروهى (فرمانده ستاد مشترک ارتش پاكستان) پيشنهاد كرد تا ابتدا مسائل ديگر مورد بحث قرار گيرد و بعد، «ببينيم كه پاكستان چگونه مى‌تواند به ايرانى‌ها درباره برنامه هسته‌ايش كمک كند»، شمخانى برافروخته شد.

آقاى شمخانى به ياد سروهى آورده است كه «ابتدا ژنرال ضيا (الحق، رئيس جمهور پاكستان تا سال ۱۹۸۸) و سپس ژنرال بيگ (فرمانده پيشين ستاد مشترك ارتش پاكستان) وعده كمک و سلاح هسته‌اى داده‌اند و او به طور مشخص براى عملى كردن اين وعده آمده است.»

واشينگتن پست مى‌نويسد: گرچه پاكستان تا سال ۱۹۹۸ به سلاح اتمى دست پيدا نكرد ولى به گفته سازمان‌هاى اطلاعاتى آمريكا، اين كشور توانايى ساخت سلاح هسته‌اى را در سال ۱۹۸۶ داشت.

بر اساس گزارش اين روزنامه، مقام هاى آمريكايى اعلام كرده اند كه آقاى شمخانى از بنيانگذاران سپاه پاسداران انقلاب اسلامى، به مدت طولانى درگير برنامه هسته‌اى ايران بوده است.

وى در دوران رياست جمهورى محمد خاتمى، وزير دفاع ايران و در انتخابات رياست جمهورى سال ۱۳۸۰ رقيب انتخاباتى آقاى خاتمى بود.

عبدالقدير خان در ادامه اظهارات خود مى‌گويد: پس از اينكه شمخانى درخواست سه سلاح كامل را مطرح كرد، سيروهى مهلت خواست و ساير وزرا نيز از وى حمايت كردند. اما بعد ژنرال بيگ به بى‌نظير بوتو، نخست‌وزير وقت پاكستان و دستيار ارشد نظامى وى فشار آورد كه «قول وى» به ايرانى‌ها را عملى كند.

اين گزارش مى‌افزايد كه تحت اين فشار، دستيار نخست‌وزير پاكستان از عبدالقدیر خان خواست تا «قطعات دو دستگاه ماشين از رده خارج شده (P –1) را بسته‌بندى كرده و همراه با دو سرى نقشه از طريق يک واسطه به ايران بدهد.»

عبدالقدير خان به خاطر نقش مهمش در توليد بمب اتمی پاکستان، برای بسياری از پاکستانی‌ها يک قهرمان ملی است و در خارج از اين کشور نيز او را «پدر بمب هسته‌ای پاکستان» می‌خوانند.

او از سال ۲۰۰۴ که شخصاً تمام مسئوليت درز کردن اطلاعات محرمانه به کشور های ديگر از جمله ايران را بر عهده گرفت تا سال گذشته در منزلش تحت بازداشت بود.
XS
SM
MD
LG