(rm) صدا | [ 4:23 mins ]
تهران امروز از کشورهاي اروپايي خواست به روند گفتگوها درباره برنامه هسته اي ايران بهبود مناسبات تجاري و امنيت منطقه اي شتاب دهند. به گفته شماري از آگاهان سياسي ايران، درخواست امروز غلامرضا آقازاده، رئيس سازمان انرژي اتمي ايران مي تواند بازتاب دهنده عدم پيشرفت گفتگوهاي سه کشور اروپايي با ايران باشد. دکتر محمدرضا جليلي، استاد روابط بين الملل در ژنو، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد خواسته بروکسل به طور کلي اين است که اين مساله تعليق غني سازي را با مذاکرات وصل نکنند و به طول کلي تصميم بگيرند که قطع کنند و در آن موقع مذاکرات جدي بين بروکسل و تهران انجام خواهد شد، که اگر منظور اين باشد گمان نمي کنم که حکومت تهران اين را قبول کند. امير مصدق کاتوزيان (راديو فردا): تهران امروز از کشورهاي اروپايي خواست به روند گفتگوها درباره برنامه هسته اي ايران بهبود مناسبات تجاري و امنيت منطقه اي شتاب دهند. به گفته شماري از آگاهان سياسي ايران، درخواست امروز غلامرضا آقازاده، رئيس سازمان انرژي اتمي ايران مي تواند بازتاب دهنده عدم پيشرفت گفتگوهاي سه کشور اروپايي با ايران باشد.
فريبا مودت (راديو فردا): غلامرضا آقازاده، معاون رئيس جمهوري ايران و رئيس سازمان انرژي اتمي از اروپا خواسته است تا به مذاکراتش با ايران در زمينه برنامه هاي هسته اي ايران و بازرگاني تسريع بخشد. خبرگزاري آسوشيتدپرس مي گويد: اين نمايانگر ياس دولت ايران در مقابل عدم پيشرفتي است که بر شايعات مبني بر اين که گفتگوها به بن بست برخورده است دامن مي زند، اما از سوي ديگر مقام هاي اروپايي از جمله دفتر خاوير سولانا مسئول سياستگذاري اتحاديه اروپا مي گويند: روند مذاکرات به خوبي پيش مي رود و احتمال دستيابي به راه حلي ديپلماتيک بسيار است. کريستانا گالاک، سخنگوي خاوير سولانا مي گويد: اتحاديه اروپا به ادامه مذاکره با ايران متعهد است، اما چالش عمده يافتن به گفته او تضمين هاي بي طرفانه نسبت به اين است که برنامه اتمي ايران ماهيتي صلح جويانه دارد.
اين که اين تضمين هاي بي طرفانه چه شکل و ماهيتي بايد داشته باشد که طرفين اروپايي مذاکره را قانع کند، سئوالي است که با دکتر محمدرضا جليلي، استاد روابط بين الملل در ژنو در ميان گذاشتم.
دکتر محمدرضا جليلي (استاد روابط بين الملل، ژنو): در بروکسل هفته هاي آخر اين مساله مطرح بود که فقط قول دادن اين که برنامه غني کردن اورانيوم را در مدت مذاکرات قطع مي کنند کافي نيست. بايد به طور قطعي به ما بگويند که اين را قطع مي کنند که ما واقعا به مراحل جدي مذاکرات برسيم. خواسته بروکسل به طور کلي اين است که اين مساله تعليق غني سازي را با مذاکرات وصل نکنند و به طول کلي تصميم بگيرند که قطع کنند و در آن موقع مذاکرات جدي بين بروکسل و تهران انجام خواهد شد. اگر منظور اين باشد گمان نمي کنم که حکومت تهران اين را قبول کند در اين مرحله لااقل.
ف . م .: اما از سوي ديگر گزارش هايي حاکي از آن است که عليرغم شايعات مبني بر اختلافات ميان آمريکا و اروپا در اين زمينه اروپا مايل است که هر قدم از گفتگوها با اطلاع و همراهي آمريکا انجام شود و احتمالا موضع سختگيرانه آمريکا در مورد برنامه هاي اتمي ايران موجب کندي مذاکرات شده و اروپا را بيش از پيش ترغيب کرده است که از ايران بخواهد عمليات غني سازي اورانيوم را نه به حالت تعليق، بلکه به کلي متوقف کند.
دکتر محمدرضا جليلي: بدون شک اروپاييان دائما با آمريکا در تماس هستند و طبق گفته هاي خود مقامات آمريکايي دولت واشنگتن هم اين مذاکرات را از دور دنبال مي کند با يک نظر نسبتا بدبينانه، ولي دنبال مي کند تا ببيند به کجا برسد. بنابراين اين ارتباط وجود دارد و ممکن است تاثير هم داشته باشد فشارهايي که آمريکا مي خواهد به ايران بياورد در رفتار اروپاييان، ولي ضمنا ايراني ها هم مي دانند که قول هايي که اروپا ممکن است بدهد در زمينه هاي اقتصادي، مثلا در وارد شدنشان به سازمان بازرگاني بين المللي بدون توافق آمريکا، قول هايي است که مفهوم ندارد. در يک مرحله بدون شک اين مساله فقط دوجانبه بين تهران و بروکسل نيست، بلکه لااقل به طور غير مستقيم يک رابطه اي هم با واشنگتن دارد.
ف . م : اما آقاي آقازاده بر اين نکته تاکيد کرده است که هيچگونه مذاکره اي در مورد دخالت دادن آمريکا در گفتگوها صورت نگرفته است. معهذا هفته گذشته محمد البرادعي، رئيس آژانس بين المللي انرژي اتمي نيز همانند دکتر جليلي گفت: اگر آمريکا از پيوستن به مذاکرات خودداري کند، احتمال دارد تلاش هاي ديپلماتيک اروپا با شکست روبرو شود. حال بايد منتظر شد و ديد که مذاکرات ماه آينده وزيران خارجه بريتانيا، آلمان و فرانسه با هيات مذاکراتي ايران که قرار است خاويرسولانا نيز به آن بپيوندد، به کجا خواهد کشيد.
