بازار سهام ايران در 1383 و چشم انداز آن در سال نو

در شش ماهه آخر سال گذشته خورشيدي، شاخص کل بورس تهران پيرامون هزار واحد سقوط کرد و بازده بورس در تمام سال از حدود پانزده در صد فراتر نرفت، محافل اقتصادي و کارشناسي تهران حرکت سراشيبي بازار سهام کشور را به افزايش ترديدهاي حاکم بر فضاي داخلي و خارجي جمهوري اسلامي نسبت مي‌دهند. عامل ديگري که در عرصه داخلي به جو ترديد دامن مي‌زند، شماري از تصميم‌گيري‌هاي اقتصادي مجلس هفتم است که به نظر مي‌رسد سرمايه گذاران را به آينده سياست آزاد سازي در کشور بدبين کرده است. فريدون خاوند (رادیوفردا، پاریس): بورس تهران در سال 1383، براي سهامداران، خاطره‌اي خوش بر جاي نگذاشت، به ويژه در مقايسه با سال 1382 که طي آن ارزش جاري بازار سهام 160 درصد، شاخص کل 120 درصد و، مهم تر از همه، بازده بورس 137 درصد رشد کرده بود. در شش ماهه آخر سال گذشته خورشيدي، شاخص کل بورس تهران پيرامون هزار واحد سقوط کرد و بازده بورس در تمام سال از حدود پانزده در صد فراتر نرفت، آنهم در کشوري که نرخ سود بانکي آن از بيست در صد بيشتر است. چه رويداد هايي، در سال گذشته خورشيدي، بازار سهام تهران را از نفس انداختند؟ موتور محرکه بورس در کشوري مانند ايران، رونق بازار نفت است که در سال 1383 همچنان برقرار ماند و رشد نقدينگي نيز کم و بيش با آهنگي همانند گذشته، ادامه يافت. همين دو عامل، به خودي خود، قاعدتا مي‌بايست بازار سهام را کماکان داغ نگاه می‌داشت. چه شد که در نيمه دوم سال، نقدينگي از بورس روي برتافت و عرضه سهام، بر تقاضا پيشي گرفت؟ محافل اقتصادي و کارشناسي تهران حرکت سراشيبي بازار سهام کشور را به افزايش ترديدهاي حاکم بر فضاي داخلي و خارجي جمهوري اسلامي نسبت مي‌دهند. در عرصه داخلي، پس اندازکنندگان و سهامداران طبعا به دورنمای انتخابات رياست جمهوري چشم دوخته‌اند. حسين عبده تبريزي، دبير کل بورس اوراق بهادار تهران، گفت: «در يک نظام غير حزبي، انتخابات رياست جمهوري يک علامت سئوال بزرگ است.» عامل ديگري که در عرصه داخلي به جو ترديد دامن مي‌زند، شماري از تصميم‌گيري‌هاي اقتصادي مجلس هفتم است که به نظر مي‌رسد سرمايه گذاران را به آينده سياست آزاد سازي در کشور بدبين کرده است. جو خارجي جمهوري اسلامي نيز، به ويژه در رابطه با پرونده هسته اي ايران، به عنوان يک عامل ژئوپوليتيک، طبعا بر بازار سهام تهران تاثير ميگذارد. بر پايه پاره اي ارزيابي ها، شماري از ايرانيان مقيم خارج، که به سرمايه گذاري در بازار سهام تهران روي آورده بودند، تداوم حضور خود را در اين بازار به روز هاي بهتري موکول کرده اند. با توجه به مجموعه عوامل ترديد برانگيز، بعيد به نظر مي‌رسد که بورس تهران، بعد از تعطيلات نوروزي، از رونقي چشمگير برخوردار شود. جهش و يا رکود باز هم بيشتر بازار سهام ايران، طي نخستين ماه هاي سال تازه خورشيدي، عمدتا در گروي تحولات سياست داخلي و خارجي کشور خواهد بود.