(rm) صدا | [ 6:44 mins ]
روز پنجشنبه در مركز بين المللي وودروويلسن در واشنگتن، كارشناسان در نشستي زير عنوان برنامه هسته اي ايران شركت كردند. شهرام چوبين مدير مركز تحقيقي سياست امنيتي در ژنو كه در اين نشست حضور داشت در مصاحبه با راديو فردا درباره تاثير سخنراني محمود احمدي نژاد در مجمع عمومي سازمان ملل مي گويد: عده اي به اين سخنراني به عنوان يك گردن كشي نگريستند؛ يعني يك رژيم گردن كش كه بر خلاف دولت قبلي اهل همكاري و مذاكره نيست. شهرام چوبين مي گويد: حركت هوشمندانه از سوي ايران اين خواهد بود كه اعلام كند پروتكل الحاقي را امضا مي كنيم و دسترسي نامحدود به بازرسان مي دهيم و اين نشان خواهد داد آنها چيزي براي مخفي كردن ندارند، اما حدس من اين است كه واقعا چيزي براي مخفي كردن وجود دارد. به گفته وی سراسر مساله برنامه هسته اي ايران غيرمنطقي است و مردم ايران بايد بيشتر نگران ايمني نيروگاه بوشهر باشند. فاطمه امان (راديو فردا): روز پنجشنبه در مركز بين المللي وودروويلسن در واشنگتن، كارشناسان در پانلي زير عنوان برنامه هسته اي ايران شركت كردند. در اين پانل شاي فلدمن مدير مركز كراون كه يك مركز مطالعات خاورميانه است، مارتين برينز رایزن سفارت فرانسه در واشنگتن و نيز شهرام چوبين مدير مركز تحقيقي سياست امنيتي در ژنو به آخرين تحولات پيرامون برنامه هسته اي ايران پرداختند. در پايان اين برنامه پرسش هايي را با شهرام چوبين مطرح كرديم. پس از سخنراني محمود احمدي نژاد رئيس جمهوري اسلامي در مجمع عمومي سازمان ملل متحد بسياري از ناظران اين سخنراني را نااميدكننده ناميدند و گفتند آقاي احمدي نژاد راه عدم مصالحه را در پيش گرفته است. از شهرام چوبين مدير مركز تحقيقي سياست امنيتي در ژنو مي پرسيم آيا از نظر شما سخنراني آقاي احمدي نژاد بر رايي كه در جلسه هيات مديره سازمان بين المللي انرژي اتمي به قطعنامه داده شد تاثير داشته است؟
شهرام چوبين: عده اي به اين سخنراني به عنوان يك گردنكشي نگريستند. يعني يك رژيم گردن كش كه بر خلاف دولت قبلي اهل همكاري نيست، حاضر به مذاكره و مصالحه و اعتمادسازي نيست. حسن روحاني بارها گفته بود ما بايد ميان حقوقمان و مسئوليتمان در جلب اعتماد جامعه بين الملل تعادل بوجود بياوريم. اين درواقع هدف اصلي از مذاكراتي بود كه اروپا با ايران آغاز كرده بود.
ف . ا: از شهرام چوبين مي پرسيم آيا تعداد كشورهايي كه به قطعنامه راي مثبت دادند برايتان غيرمنتظره بود؟
شهرام چوبين: نكته اين است كه سه كشور اروپايي بايد چيزي ارائه مي كردند. وضعيت اينگونه در نظر بگيريد: يك توافق وجود دارد، ايران اين توافق را زير پا گذشته، حالا اگر واكنشي نشان داده نشود، قدم بعدي چه خواهد بود، لابد توافق بعدي را نقض مي كنند، كار نطنز را شروع مي كنند. پس بايد كاري در مقابل آن انجام دهيم، اما نمي خواهيد اين واكنش خيلي شديد باشد. بنابراين با يك فرمول جديد پيش مي آييد، اين كه وقت بيشتري به آنها بدهيد، اما به آنها هم بفهمانيد كه بدكاري كرده اند، اعتراض داريد و بنا داريد عملكرد آنها را دنبال كنيد.
ف . ا: مي پرسيم آيا به نظر شما تهديدهاي پي در پي اثر خود را از دست نمي دهد؟
شهرام چوبين: بدون شك بي اثر خواهد شد اگر اراده جدي براي پيگيري مسائل نشان داده نشود. بله لحن قطعنامه طوري است كه اين بار زياد جدي نيست. تركيب هيات مديره آژانس در هفته آينده وضع را دشوارتر خواهد كرد. در تركيب جديد كشورهايي خواهند بود كه تمايلي به اقدام سخت تر عليه ايران ندارند. بنابراين شرايط ممكن است به سمتي برود كه موضع گيري سخت از جانب سازمان بين المللي انرژي اتمي مشكتر شود، اما از سوي ديگر امكان دارد كه ايران هم كارت خود را بد بازي كند. مثلا اگر اعلام كند جلوي بازرسي هاي آژانس را خواهد گرفت. اين موضع مي تواند به نفع اروپايي ها و در جهت راديكال شدن آنها عمل كند. اتفاقا چون اين حكومت بسيار خودشيفته است ممكن است براي مصرف داخلي هم كه شده به بازرسي ها پايان دهد و يا قانون هاي خاصي را از تصويب بگذراند.
ف . ا: از شهرام چوبين مي پرسيم و اگر جمهوري اسلامي اين كار را بكند چه اتفاقي مي افتد؟
شهرام چوبين: نكته كليدي كه روسيه و سايرين هم به آن استناد مي كنند اين است: تا زماني كه ايراني ها پروتكل الحاقي را امضا كرده اند و هرچند به طور ناقص، اما عملا با آژانس همكاري مي كنند آنها را از اين مجموعه نرانيد. براي اين كه مقايسه كنيد 75 درصد همكاري را ترجيح مي دهيد يا هيچ. اگر ايران به علت ارجاع به شوراي امنيت و تحريم ها، بازرسان را از ايران بيرون كند، ديگر نخواهيم دانست در ايران چه مي گذرد. بنابراين به گفته روسها تا زماني كه در صحنه مذاكرات حضور دارند بايد آنها را نگاه داشت. اما مشكل اينجا است كه نمي دانيم آيا ايران برنامه مخفي دارد يا خير. نمي دانيم آيا سايت هاي اعلام نشده دارند يا نه. آيا به برنامه سلاح هسته اي نزديك هستند و زمان به نفع آنها عمل مي كند يا خير. حركت هوشمندانه از سوي ايران اين خواهد بود كه بيايد اعلام كند ما پروتكل الحاقي را امضا مي كنيم و دسترسي نامحدود به بازرسان مي دهيم. اين يك حركت عاقلانه خواهد بود و نشان خواهد داد آنها چيزي براي مخفي كردن ندارند. اما حدس من اين است كه واقعا چيزي براي مخفي كردن وجود دارد.
ف . ا: از شهرام چوبين مي پرسيم در اين مورد كه جمهوري اسلامي تلاش مي كند به مساله هسته اي بعد ملي بدهد چه فكر مي كنيد. همانطوري كه مي دانيد عده زيادي در ايران موافق دستيابي به تكنولوژي سوخت هسته اي هستند.
شهرام چوبين: نمي دانم، به گمان من يك ايراني بيگانه شده هستم. به نظر من بيمارگونه است كه مردم ايران از دستيابي به تكنولوژي اينگونه احساس خوشبختي كنند. تكنولوژي كه قرار نيست مشكلي از مشكلاتشان را حل كند. آن هم در زماني كه كشور بالاترين رقم معتادان را دارد. در زماني كه كشور ديگر مشكلات مختلف است. هرگز هيچ كس انكار نكرده كه ايراني ها قابليت دستيابي به اين تكنولوژي را دارند، اما چه لزومي دارد كه اين همه بوق وكرنا راه بيندازيد. چيزي كه الان به آن نياز است، تلاش براي اشتغال و جذب مغزها در داخل ايران است.
ف . ا: مي پرسيم اگر براي مردم ايران روشن شود كه ميان تكنولوژي صلح آميز هسته اي و تكنولوژي توليد سوخت هسته اي تفاوت وجود دارد و چشمپوشي از توليد سوخت هسته اي به معناي چشمپوشي از تكنولوژي هسته اي نيست، در وضعيت حمايت مردم تاثيري مي گذارد؟
شهرام چوبين: بله دقيقا و اين مساله را هم مردم بايد بدانند كه چرا مساله چرخه سوخت هسته اي در مورد ايران اينگونه حساسيت برانگيز است. علت اين است كه حكومت ايران دروغ گفته، نه اين كه ايران نبايد به آن دسترسي پيدا كند. مساله اين است كه اين حكومت به گونه اي عمل كرده كه اعتمادسازي ايجاد نشده است. سراسر مساله برنامه هسته اي ايران غيرمنطقي است. در هيچ جاي دنيا نمي آيند پيش از ساخت يك راكتور هسته اي كه وارد ظرفيت كامل خود شده باشد، رآكتور آب سنگين درست كنند و تازه آن را هم در جايي كه بايد اعلام مي كردند، نكردند. مردم ايران بايد بيشتر نگران ايمني نيروگاه بوشهر باشند. بحث هاي اينچنيني بايد در ايران بيشتر جريان داشته باشد.
