آمارهای گمرکی شرکای اصلی ایران نشان از افت چشمگیر واردات آنها از جمهوری اسلامی دارد.
چین روز جمعه گزارش خرید نفت از ایران را منتشر کرد که نشان می‌دهد در ۱۱ ماه سال ۲۰۲۰ به‌طور متوسط روزانه ۷۵ هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده که معادل یک چهارم واردات نفت چین از ایران در دور مشابه پارسال است.
ارزش کل صادرات نفت ایران به چین در ۱۱ ماه سال جاری یک میلیارد و ۱۲۵ میلیون دلار بوده، در حالی که این رقم در دور مشابه پارسال ۶ میلیارد و ۸۸۰ میلیون دلار بود.
علت افت بیشتر ارزش صادرات نفت ایران به چین در مقایسه با افت حجم نفت تحویلی به شیوع جهانی کرونا و سقوط قیمت نفت در سال جاری بازمی‌گردد.
گمرک چین روز پنجشنبه گزارش کل تجارت خارجی خود را نیز منتشر کرده بود که نشان می‌داد صادرات نفتی و غیرنفتی ایران به این کشور در ۱۱ ماه سال ۲۰۲۰ حدود ۵۵ درصد افت کرده و به ۷.۸ میلیارد رسیده و کل صادرات چین به ایران نیز با افتی ۱۰ درصدی به ۱۳.۵ میلیارد دلار رسیده است.
دیگر شرکای آسیای شرقی
آمارهای گمرکی کره جنوبی حاکی از آن است که در ۱۱ ماه ابتدایی سال جاری تنها ۸ میلیون دلار واردات از ایران داشته، در حالی که این رقم در دور مشابه پارسال بیش از ۲.۱ میلیارد دلار بود. صادرات کره جنوبی به ایران نیز به ۱۶۷ میلیون دلار رسیده که نسبت به دور مشابه پارسال ۴۰ درصد افت نشان می‌دهد.
آمارهای گمرک ژاپن نیز حکایت از آن دارد که در ۱۱ ماه سال جاری میلادی ۷۵ میلیون دلار صادرات و نصف این میزان واردات از ایران داشته است.
در ۱۱ ماه سال گذشته صادرات ژاپن به ایران ۶۳ میلیون و وارداتش از ایران یک میلیارد و ۲۲۳ میلیون دلار بود.
وزارت اقتصاد هند هنوز آمارهای ۱۱ ماهه را منتشر نکرده، اما آخرین آمارهای این وزارتخانه نشان می‌دهد در ۱۰ ماهه امسال ۲۲۸ میلیون دلار واردات از ایران داشته، در حالی که این رقم در دور مشابه پارسال ۳ میلیارد و ۳۴۰ میلیون دلار بود.
صادرات هند به ایران هم با افتی ۴۰ درصدی به زیر ۲ میلیارد دلار رسیده است.
بدین ترتیب، کل صادرات ایران به چین، کره جنوبی، ژاپن و هند به یک سوم سطح پارسال (۲۴ میلیارد دلار در ۱۱ ماه ۲۰۱۹) سقوط کرده است.
ترکیه و اروپا
آخرین گزارش مرکز آمار ترکیه نشان می‌دهد در ۱۰ ماه ابتدایی سال ۱.۷ میلیارد دلار صادرات به ایران داشته که نسبت به دور مشابه پارسال ۲۳ درصد کاهش یافته است و وارداتش نیز از ایران در همین دوره از ۳.۴ میلیارد دلار به ۸۸۰ میلیون دلار سقوط کرده است.
آمارهای یورواستات، مرکز آمار اتحادیه اروپا گویای آن است که در ۱۰ ماه ابتدایی سال تنها ۶۰۴ میلیون یورو واردات از ایران داشته. این میزان واردات نسبت به دور مشابه پارسال ۶.۵ درصد افزایش یافته، اما در مقایسه با ۱۰ ماه ابتدایی سال ۲۰۱۸ که واردات آن از ایران حدود ۹ میلیارد یورو بود، کاهشی چشمگیر یافته است.
همچنین صادرات اتحادیه اروپا به ایران در ۱۰ ماه ابتدایی امسال ۳ میلیارد یورو بوده که نسبت به دور مشابه پارسال ۱۷ درصد کاهش یافته و نسبت به دور مشابه سال ۲۰۱۸ نیز کمتر از نصف شده است.
عراق، امارات و تا حدودی افغانستان هم از شرکای اصلی بازرگانی ایران هستند، اما طی سال جاری گزارش گمرکی تجارت خود با جمهوری اسلامی را منتشر نکرده‌اند.
با استفاده از گزارش گمرک‌های چین، ژاپن، کره جنوبی، وزارت اقتصاد هند، و مراکز آمار ترکیه و اتحادیه اروپا؛ ف.ق/س.ن
