عراق میگوید اگر ایران بخواهد پول برق و گاز صادراتی به این کشور را با دینار عراق تحویل بگیرد، مشکل میلیاردها دلار بدهی انباشته بغداد به تهران حل میشود، اما «ایران اصرار دارد پول برق و گاز صادراتیاش به عراق با دلار آمریکا پرداخت شود».
مقامات ایران تاکنون بارها عراق را به کارشکنی در آزاد کردن منابع مسدود شده این کشور از بابت صادرات گاز و برق متهم کردهاند.
طی ماههای گذشته مقامات دو کشور چندین دور مذاکرات برای آزادسازی این منابع داشتهاند و در نهایت حمید حسینی عضو هیئت مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق روز شنبه، ۱۶ اسفند از آزادسازی سه میلیارد دلار منابع ارزی ایران در عراق، کره جنوبی و عمان خبر داد.
او همچنین گفته بود بخشی از منابع آزاد شده در عراق قرار است برای تامین کالاهای اساسی مورد نیاز استفاده شود و ورود یک محموله ذرت از عراق را که اخیرا صورت گرفته در همین راستا دانسته است.
چند ساعت پس از انتشار این خبر، الجزیره در چند توئیت از قول منابع عراقی این خبر را تکذیب کرد و تنها از برخی «گشایشها» بین دو کشور خبر داد.
بخش عربی شبکه الجزیره روز سهشنبه ۱۹ اسفند از قول مظهر محمد صالح، مشاور اقتصادی نخستوزیر عراق، گزارش داد که بر اساس قرارداد خرید گاز، پول آن باید با دلار آمریکا پرداخت شود، اما تحریمهای ایالات متحده هرگونه معامله با ایران بر اساس دلار را ممنوع کرده است.
فیصل عیساوی از اعضای کمیسیون مالی مجلس عراق به الجزیره گفته است در واقع داراییهای ایران در عراق مسدود نشده است، بلکه ایران اصرار دارد که این پول با دلار آمریکا پرداخت شود و این موضوع با توجه به تحریمهای واشینگتن ناممکن است.
او افزود: اگر ایران رضایت دهد بدهی عراق با دینار این کشور تسویه شود، مشکلی باقی نمیماند و «همین امروز» میتوان این وجوه را تحویل ایران داد.
آمریکا از پاییز ۹۷ معافیت عراق برای ادامه واردات برق و گاز از ایران را به صورت دورههای کوتاه چند ماهه تمدید کرده است، اما پول آن باید به حسابی در بانک تجارت عراق واریز شود و ایران تنها میتواند برای خرید کالاهای انساندوستانه از خود عراق از این منابع استفاده کند.
مشکل اینجاست که حتی بدون احتساب برق و گاز، ایران سالانه ۸ تا ۹ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی به عراق دارد، اما وارداتش از عراق حتی به ۶۰ میلیون دلار نیز نمیرسد.
بدین ترتیب، عملا دست ایران برای استفاده از منابع مسدود شده خود از بابت صادرات برق و گاز به عراق بسته است.
این موضوع در مورد ژاپن و کره جنوبی نیز صادق است. محمدجواد ظریف اخیرا اعلام کرد ژاپن و کره جنوبی رویهمرفته ۱۰ میلیارد دلار دارایی ایران را از بابت خرید نفت طی سالهای قبل از تحریم مسدود کردهاند.
ایران بر اساس تحریمهای آمریکا از این منابع میتواند برای واردات کالاهای انساندوستانه استفاده کند، اما بر اساس آمارهای رسمی کره جنوبی و ژاپن، کل صادرات این دو کشور به ایران در سال گذشته میلادی رویهمرفته ۲۶۷ میلیون دلار بوده؛ در حالی که ۱۲۰ میلیون دلار هم واردات از ایران داشتهاند.