(rm) صدا | [ 3:04 mins ]
سخنان روز چهارشنبه محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری اسلامی در باره محو اسرائیل از نقشه جهان و بازتاب جهانی گسترده آنها، به شانزده سال تلاش در راه آنچه در ادبیات جمهوری اسلامی «تعامل با جهان» نام گرفت، پایان میدهد. دو رئیس جمهوری اسلامی قبل از احمدی نژاد هر چند نتوانستند در اقتصاد ایران و جایگاه آن در جهان تغییرات بنیادی به وجود آورند، ولی جامعه بین المللی – درست یا نادرست - به این برداشت رسیده بود که جمهوری اسلامی تب و تاب های دوران پس از انقلاب را پشت سر گذاشته و در جهتگیریهای خود، هم در عرصه سیاسی و هم در عرصه اقتصادی، به سوی واقعگرایی و تعادل پیش میرود. شدت گرفتن ستیزهجویی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی، جهتگیریهای اقتصادی ایران را هم در عرصه داخلی و هم در عرصه بین المللی با چالشهای تازه روبرو کرده است.
فریدون خاوند (رادیوفردا، پاریس): سخنانی را که محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری اسلامی، روز گذشته درباره اسرائیل و غرب بر زبان آورد، شماری از ناظران خارجی، از لحاظ چگونگی بیان آنها، نوعی بازگشت گفتار بین المللی جمهوری اسلامی به دوره پس از انقلاب 1357، تعبیر کردند.
تردیدی نیست که این سخنان، و بازتاب جهانی گسترده آنها، به شانزده سال تلاش در راه آنچه در ادبیات جمهوری اسلامی «تعامل با جهان» نام گرفت، پایان میدهد. یکی از هدفهای استراتژی «تعامل» در عرصه سیاست خارجی، فراهم آوردن فضای مساعد بین المللی برای توسعه اقتصادی ایران بود. گفتمان مبتنی بر مدارا، تا آنجا که از خطوط قرمز نظام اسلامی نمیگذشت، میبایست راه را بر مصالحه با قدرت های اروپایی و آسیایی بگشاید تا شرایط لازم برای گسترش روابط بازرگانی ایران، پیشبرد همکاری های صنعتی، جذب سرمایهگذاری خارجی و ورود این کشور به سازمان جهانی تجارت فراهم آید.
در عرصه داخلی نیز ایران در دورههای هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی کوشید محورهای اصلی سیاستگذاری اقتصادی خود را با نورمهای حاکم بر بخش وسیعی از اقتصاد جهانی هماهنگ کند، از جمله با گنجاندن اصلاحات ساختاری در برنامه های پنجساله و مذاکره دایمی با فرستادگان سازمان های مالی بین المللی. دو رئیس جمهوری اسلامی پیشین نتوانستند در اقتصاد ایران و جایگاه آن در جهان تغییرات بنیادی به وجود آورند، ولی جامعه بین المللی – درست یا نادرست - به این برداشت رسیده بود که جمهوری اسلامی تب و تاب های دوران پس از انقلاب را پشت سر گذاشته و در جهتگیریهای خود، هم در عرصه سیاسی و هم در عرصه اقتصادی، به سوی واقعگرایی و تعادل پیش میرود.
این برداشت، در پی انتخاب محمود احمدینژاد به ریاست جمهوری اسلامی شکاف برداشت و با سخنان دیروز او، یکسره فرو ریخت. هم محافل کسب و کار و هم تکنوکراسی جمهوری اسلامی از این پس باید خود را با فضای ابهام آلود تازه، که با رها کردن سیاست «تعامل با خارج» به وجود آمده، همآهنگ کنند و این در اقتصاد کشوری مانند ایران، که به شدت از فشار های خارجی تاثیر می پذیرد، کار آسانی نخواهد بود.