(rm) صدا | [ 5:55 mins ]
هیات انتخاب جشنواره معتبر فیلم Sundance از میان هفت هزار فیلم بلند و کوتاه که طی سال گذشته برای ملاحظه به دفتر این جشنواره رسیده است، تنها 120 فیلم را برای نمایش بر گزید. نیویورک تایمز مینویسد در آغاز ماه نوامبر، در حالی که فقط دو هفته به اعلام برگزیدگان مانده بود، صدها فیلمساز، تهیهکننده و دلال سینمائی خیلی دلشان میخواست بدانند کدام فیلمها برای جشنواره امسال Sundance انتخاب شدهاند، اما رئیس هیات انتخاب هم نمیتوانست تا آخرین لحظه به یقین اسامی تمام فیلمهای برگزیده را بداند. رئیس جشنواره ساندنس گفت در این جشنواره تلاش می شود روند انتخاب فیلم ها از نفوذ سینماگران، استودیوها و دلالان فیلم دور نگه داشته شود. بهنام ناطقی (رادیوفردا، نیویورک): در میان بیش از 650 جشنواره سینمائی بزرگ و کوچک که سالانه در گوشه و کنار آمریکا بر گزار میشوند، جشنواره ساندنس که زمستانها در «پارک سیتی Park City» شهر کوچکی نزدیک Salt Lake City ایالت یوتا برگزار میشود، بیشتر از جشنوارههای دیگر مورد توجه وعلاقه فیلمسازان جوان و جویای نام است زیرا در دهههای این گذشته، این جشنواره که برای تشویق سینمای مستقل و غیرهالیوودی از سوی ستاره برجسته هالیوود، آقای رابرت ردفورد تاسیس شد، بیشتر از هر جشنواره یا موسسه سینمائی دیگری در کشف سینماگران مستعد وجدید در آمریکا موثر بوده است.
شهرت جشنواره به اهمیت شرکت فیلمها در آن افزوده است اما چنانکه نیویورک تایمز مینویسد روند انتخاب فیلم در این جشنواره تاکنون به صورت یک راز از همگان مخفی بود. نیویورک تایمز در گزارشی روز یکشنبه این روند را تشریح میکند.
هر سال بر شماره فیلمهائی که برای ملاحظه به کمیته انتخاب جشنواره Sundance میرسد، افزوده میشود. برای جشنواره امسال ساندنس که در نیمه ماه آینده، ژانویه 2006 افتتاح خواهد شد، یکهزار و چهار فیلم بلند از آمریکا و 936 فیلم بلند از خارج از آمریکا به این کمیته رسید، یعنی نزدیک به دو هزار فیلم داستانی بلند. این تعداد نسبت به سال گذشته که از آمریکا 761 فیلم بلند و از خارج جمعا 843 فیلم بلند به جشنواره سینمائی Sundance عرضه شد، به مراتب بیشتر است. علاوه بر اینها، بیش از 4 هزار و 300 فیلم کوتاه نیز برای بازبینی به کمیته انتخاب Sundance رسید.
هیات انتخاب جشنواره را مجموعا 5 نفر تشکیل میدهند. رئیس برنامهریزی جشنواره، آقای جان کوپر John Cooper به همراه رئیس فستیوال، جافری گیلمور Geoffrey Gilmore و سه برنامهریز دیگر، تروور گراث Trevor Groth، شاری فریلات Shari Frilot و کارولاین لیبرسکو Caroline Libresco. تمام فیلمهائی که به جشنواره میرسد توسط دست کم یکنفر دیده میشود. این یک نفر ممکن است یکی از ده - دوازدهنفر بازبین کنندهای باشد که جشنواره در استخدام خود دارد. بازبینکننده در گزارشی که در باره هر فیلم تهیه میکند، به آن از یک تا پنج امتیاز میدهد. گاهی هیات انتخاب فیلمهائی که کمترین امتیاز را از بازبینکنندهها گرفتهاند را هم بازبینی میکنند که مطمئن شوند کار خوبی نادیده گرفته نشده باشد.
بعضی از اعضای هیات انتخاب طی دو ماه گذشته تقریبا روزی نبوده است که هفت فیلم تماشا نکرده باشند. آقای گلیمور رئیس فستیوال به نیویورک تایمز گفت در طول یک سال فاصله بین دو جشنواره بین 800 تا هزار فیلم میبیند.
خانم لیبرسکو، فیلمسازی که مسئول بخش جهانی جشنواره است، گفت مغز آدمی که روزانه این همه فیلم تماشا کند، از فشار تصاویر وارده ورم میکند به طوریکه حتی نمیتواند با مردم مکالمه عادی داشته باشد. آقای گات که 15 سال است برنامهریز ساندنس است و مسئول بخش فیلمهای کوتاه است گفت اول همیشه از همه فیلمها ایراد میگرفت اما به او گفته شد بهترین روش این است که اول دنبال جنبههای خوب هر فیلم بگردد.
آقای گیلمور، رئیس فستیوال، ماه گذشته که برای شرکت در جشنواره فیلم در تورانتو بود، انتخاب کننده نهائی است که در جلساتی هفتهای دوبار با برنامهریزها که فیلمها را دیدهاند، مشورت میکند. آقای گیلمور گفت تلاش او دیگران این است که روند انتخاب را از فشار خارجی حفظ کنند، ولی دست آخر، آنچه او را نگران و بیخواب میکند، فهرست نهائی فیلمهای انتخاب شده نیست بلکه فیلم خوبی است که از دست آنها در رفته باشد و از جشنواره دیگری سر در آورد.
وی در مصاحبهای گفت همه، از فیلمسازان و تهیهکنندگان و دلالان فیلم گرفته تا هنرپیشهها و دوستان و آشنایان، سعی خود را میکنند که بر جریان انتخاب فیلم در جشنواره تاثیر بگذارند. مثلا همین ماه پیش بازیگر هالیوود سموئل جکسون به خانه او تلفن کرد برای توصیه یک فیلم و فشارهای هاروی واینستاین، رئیس سابق کمپانی میرامکس که حالا رئیس کمپانی واینستاین است، زبانزد همگان است. آقای گیلمور میگوید کار او و هیات انتخاب جشنواره این است که روند انتخاب را از اعمال نفوذ دور نگهدارند. اما مطبوعات سینمائی پر از شایعه و انتقاد. سینماگرهای مستقل جشنواره را متهم میکنند که خود را به هالیووود فروخته و دلالان هالیوود آن را متهم میکنند که زیادی هنری شده.
بعضی مواقع فیلمی حتی قبل از تمام شدن برای شرکت در جشنواره انتخاب میشود. فیلم جدید Julian Goldberger به نام Hawk is Dying را آقای گیلمور ادیت نشده دید و انتخاب کرد. گاهی اعضای هیات انتخاب، حتی به توصیه کسانی که عقیدهشان را ارج مینهند، گوش میدهند. مثلا نظر تهیهکنندگان برجسته، کریستین واچن Christine Vachon، جاناتان کینگ Jonathan King و Ted Hope یا رئیس کمپانی Sony Pictures Classics بازوی هنری کمپانی سینمائی سونی آقای تام برنارد که یک فیلمشناس برجسته است، یا آقای باب برنی Bob Berney رئیس Picturehouse و آقای بنگام ری Ray رئیس سابق کمپانی United Artists.
آقای کوپر، رئیس هیات انتخاب جشنواره ساندنس میگوید گوش دادن به حرف دلالان سینمائی البته وقت تلف کردن است، برای اینکه فقط هدفشان فروش کار مشتری است و گاهی حتی فیلم هنرپیشه یا کارگردان مشتری خود را ندیدهاند.
در باره فیلمهای مستند، بحثهای داغی بین برگزارکنندگان در میگیرد در باره تازگی سوژهها، مثلا فیلمی در باره اینکه چگونه کمپانیهای اتوموبیلسازی به خاطر سود بیشتر تولید اتوموبیلهای جدید برقی را عقب انداختهاند، از نظر بعضی تکراری بود اما کوپرو گیلمور به خاطر اهمیت موضوع آن را در برنامه امسال گنجاندند.
جشنواره امسال با فیلم «دوستان پولدار» Friends with Money افتتاح میشود در باره جوانترین مظنون تحت تعقیب FBI از کارگردان نیکول هولوفسنر Holofcener با شرکت جنیفر انیستون و جان کیوسک Cusack و کترین کینر و با فیلم «سگ آلفائی» Alpha Dog تمام میشود از نیک کاساواتیس، با شرکت امیل هرش، جاستین تیمبرلیک Timberlake و بروس ویلیس.
برنامه افتتاحیه جشنواره نخستین نمایش جهانی فیلم Kinky Boots است، نخستین کار جولین جرولد Julian Jarrold در کارگردانی، یک فیلم عشقی در باره کارکنان یک کارخانه کفشسازی شهر کوچکی که راهی برای بقای کارخانه پیدا میکنند. از دیگر فیلمهای قابل ذکر جشنواره فیلمی است از جاناتان دمی در باره ترانهسرای برجسته موسیقی راک، نیل یانگ به نام «قلب طلائی.»