منابع پارلمانی ایران میگویند اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، روز سهشنبه ۱۶ شهريور در جلسه غیرعلنی مجلس شورای اسلامی گفته است که آنچه در رابطه با تحولات افغانستان اهمیت دارد این است که امنیت جمهوری اسلامی به مخاطره نیفتد.
احمد علیرضابیگی، نماینده تبریز، در گفتوگو با خبرگزاری مهر اظهارات آقای قاآنی در مجلس را نقل کرده است مبنی بر اینکه ایران «با نگاهی مبتنی بر منافع ملی خود، تحولات افغانستان را رصد میکند» و «نمیخواهد با اهل سنت درگیر شود».
شبهنظامیان طالبان در پی خروج نیروهای ایالات متحده از افغانستان ظرف یک هفته توانستند تمام خاک افغانستان را تصرف کنند، به جز ولایت پنجشیر که در آن احمد مسعود نیروهایی را تحت عنوان «جبهه ملی مقاومت افغانستان» علیه طالبان گردآورده است.
در این میان برخی از گروههای ایرانی خواستار حمایت جمهوری اسلامی از احمد مسعود شدهاند، اما مشخص نیست که رهبران ایران چه پاسخی به این درخواستها میدهند.
وزارت خارجه ایران کشته شدن فهیم دشتی، سخنگوی جبهه مقاومت، در جریان حملات به پنجشیر را محکوم کرده و او را «شهید» خوانده است.
آقای علیرضابیگی در ادامه سخنان خود عنوان کرد که اسماعیل قاآنی ایالات متحده را به تلاش برای درگیر کردن ایران با اهل سنت در افغانستان متهم کرده و گفته است: اما «جمهوری اسلامی باید به گونهای عمل کند که امنیت ایران مخدوش نشده و آمریکا به اهداف خود دست نیابد».
این نماینده مجلس اما در سخنان خود عنوان نکرده که فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران چه دلایلی برای اثبات این اتهام عنوان کرده است. با این حال از گفتههای نظامالدین موسوی، سخنگوی مجلس شورای اسلامی، برمیآید که اظهارات وی ناظر به تحولات کلی افغانستان بوده است.
آقای موسوی به نقل از فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران گفته است که «جمهوری اسلامی کاملا بر مسائل افغانستان اشراف کامل دارد و نسبت به تحولات کنونی غافلگیر نشده است».
به گفته فرمانده نیروی قدس، «شیعیان افغانستان نیز برای جمهوری اسلامی اهمیت زیادی دارند و ایران تلاش دارد موضوع افغانستان از طریق جنگ حل نشود، بلکه همه اقوام افغانستان در اداره کشور سهیم باشند».
اسماعیل قاآنی پیش از این معاون قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین سپاه قدس، و فرمانده قرارگاه انصارِ این نیرو بوده که افغانستان حوزه اصلی فعالیت این قرارگاه به شمار میآید.
سفر اسماعیل قاآنی با نام مستعار به افغانستان در تابستان ۲۰۱۸ و دیدار او با والی بامیان پیش از این خبرساز شده بود.