(rm) صدا | [ 5:26 mins ]
قدرت‌های بزرگ اروپايی، موافقت کردند که تا ماه نوامبر به ايران فرصت بدهند به درخواست جامعه بين‌المللی برای رفع نگرانی‌ها درباره تلاش‌های مخفيانه ايران به منظور دست‌يابی به جنگ‌افزارهای هسته‌ای پاسخ بدهد. متن قطعنامه توسط فرانسه، آلمان و بريتانيا قرار است روز دوشنبه در آغاز نشست هيئت‌مديره سازمان بين‌المللی انرژی اتمی قرائت شود. قطعنامه شامل تمهيدی موسوم به «مکانيزم ماشه» است؛ هشداری در مورد اقدامات احتمالی بيشتر که ديپلمات‌ها آن را مقدمه مرحله ارجاع پرونده ايران به شورای امنيت تعريف می‌کنند. تنظيم چنين قطعنامه‌ای، موضع اروپا را در قبال برنامه اتمی ايران بيش از هرزمان ديگری به موضع ايالات متحده نزديک کرده است. مريم احمدی: متن قطعنامه توسط فرانسه، آلمان و بريتانيا تهيه شده و قرار است روز دوشنبه در آغاز نشست مهم هيئت‌مديره سازمان بين‌المللی انرژی اتمی قرائت شود. قطعنامه شامل تمهيدی موسوم به مکانيزم ماشه است؛ هشداری در مورد اقدامات احتمالی بيشتر که ديپلمات‌ها آن را مقدمه مرحله ارجاع پرونده ايران به شورای امنيت تعريف می‌کنند. احتمال دارد متن قطعنامه پس از قرائت آن در جلسه روز دوشنبه باز هم مورد تجديدنظر قرار گيرد و در نهايت هم بايد به تاييد دو سوم آرای هيئت مديره 35 نفره سازمان بين‌المللی انرژی اتمی برسد. به هرحال تنظيم چنين قطعنامه‌ای مهم است زيرا موضع اروپا را در قبال اين سئوال که بايد با ايران و برنامه‌های هسته‌ای‌اش چه کرد بيش از هرزمان ديگری به موضع ايالات متحده نزديک کرده است. تاکنون کشورهای اروپايی در برابر خواست آمريکا داير بر ارجاع پرونده ايران به شورای امنيت يا حتی گنجاندن واژه‌ای در قطعنامه که به معنای تعيين ضرب‌الاجلی برای چنان اقدام احتمالی‌ای باشد، مقاومت می‌کردند. در قطعنامه گفته شده ايران بايد تمام فعاليت‌های مربوط به غنی‌سازی اورانيوم ازجمله ساخت دستگاه‌های گريز از مرکز را متوقف کند و به همه خواست‌های سازمان‌های بين‌المللی انرژی اتمی تا تشکيل نشست بعدی هيئت‌مديره سازمان در ماه نوامبر پاسخ دهد و در آن زمان بر اساس گزارش محمد البرادعی هيئت‌مديره يک تصميم قاطعانه خواهد گرفت. به گفته يک ديپلمات اين ماشه‌ای است که در صورت لزوم در ماه نوامبر کشيده خواهد شد.
برای غرب، دسترسی يک کشور مسلمان به سلاح هسته‌ای يک کابوس است به ويژه کشور مسلمانی که برخورد خصمانه‌ای نسبت به غرب داشته باشد چرا که می‌تواند خاورميانه و جهان را به آشوب بکشاند. مقامات آمريکايی هشدار دادند که اين نگرانی در رابطه با ايران ممکن است به زودی به واقعيت تبديل شود. در تهران، مقامات دولتی اين نگرانی‌ها را بی‌پايه و تبليغات سو آمريکا می‌خوانند. مقامات آمريکا با اشاره به نادرستی اطلاعاتی که اشغال عراق را به دنبال آورد و پيدا نشدن سلاح‌های کشتار جمعی در اين کشور می‌گويند به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نيستند. به محک گذاشتن و ارزيابی نيت ايران و تاکيدش بر اينکه صرفا قصد توليد انرژی هسته‌ای دارد، مشکل است، اما کارشناسان سلاح هسته‌ای بر اين قول هستند که تقريبا دو دهه فعاليت‌های هسته‌ای مخفی به جمهوری اسلامی امکان داده، دانش فنی و تکنولوژی ساخت بمب اتمی را به دست آورد. خبرگزاری آسوشيتدپرس در مطلبی می‌نويسد اگر ايران بتواند اين مهارت‌ها و توانايی‌های بالقوه را بالفعل سازد، خاورميانه می‌تواند صحنه يک رويارويی هسته‌ای شود.
فردريک اشتاين‌هارتسلر، استاد فيزيک در اتريش و کارشناس پيشين سازمان ملل در ايمنی هسته‌ای از بی‌اعتمادی به ايران انتقاد می‌کند اما می‌گويد ايران برای توليد بمب هسته‌ای کمبودی در زمينه دانش فنی يا منابع ندارد. برآوردها در مورد زمان توليد بمب هسته‌ای در ايران متفاوت است. مقامات آمريکايی می‌گويند نخستين بمب‌هسته‌ای ايران تا پايان اين دهه ميلادی آماده خواهد شد. ديويد آلبرايت، بازرس پيشين سازمان بين المللی انرژی اتمی می‌گويد: نخستين بمب ايران ظرف سه تا چهارسال آينده يا حتی زودتر از آن ساخته خواهد شد. عليرضا جعفرزاده، سخنگوی سازمان مجاهدين خلق می‌گويد آيت‌الله خامنه‌ای دستور داده است آخرين مراحل برنامه سلاح هسته‌ای ايران تا نيمه سال 2005 تکميل شود. ديويد آلبرايت می گويد ايران تا تهيه بيست کيلوگرم اورانيوم غنی شده مورد نياز برای توليد بمب اتمی فاصله چندانی ندارد. وی می‌گويد با هزاروپانصد دستگاه گريز از مرکز می‌توان ظرف يک سال مقدار اورانيوم خالصی را که برای بمب اتمی کافی است تهيه کرد. اما داشتن اورانيوم کافی فقط بخشی از معادله توليد بمب اتمی است. طراحی و ساخت کلاهک نيز به همان اندازه اهميت دارد. در بازار سياه تکنولوژی هسته‌ای البته طرح و نقشه کلاهک هم به دست می‌آيد. ليبی طراحی‌های مهندسان چينی را از طريق شبکه عبدالقديرخان خريده بود. ايران می‌گويد چنين طرح‌هايی را ندارد و سندی هم در رد اين ادعا به دست نيامده است. ديويد آلبرايت می‌گويد گرچه امکان دارد ايران نسخه‌ای از اين طرح‌ها را از قبل به دست آورده باشد و داشتن آنها بی‌ترديد کمک بزرگی است اما دانشمندان ايرانی هم آنقدر مهارت دارند که در صورت نياز خودشان بتوانند چنين طرح‌هايی ترسيم کنند.
