برنامه مسکو برای انتقال «تسلیحات تاکتیکی هستهای» به بلاروس، که رهبر آن متحد ولادیمیر پوتین است، با محکومیت شدید از طرف رئیس جمهور آمریکا و رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا روبهرو شد.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، پیشتر در اوایل فروردینماه گذشته خبر داده بود که چنین قصدی دارد.
اما دولت روسیه روز چهارم خرداد توافقی رسمی را با بلاروس امضا کرد که بر اساس آن، کلاهکهای هستهای تاکتیکی این کشور در یک تأسیسات در بلاروس که تا ماه آینده تکمیل میشود انبار خواهد شد. بر اساس این قرارداد، کنترل این تسلیحات کماکان در دست روسیه باقی خواهد ماند.
الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهور بلاروس و حامی کرملین، اعلام کرده که انتقال بخشی از تسلیحات هستهای روسیه به کشورش پیشاپیش در جریان است. اما جزئیاتی از چنین نقل و انتقالی هنوز منتشر نشده است.
جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، روز جمعه، پنجم خرداد، استقرار سلاحهای هستهای تاکتیکی روسیه در بلاروس را «یک رویداد بسیار منفی» ارزیابی کرد.
جوزپ بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز روز جمعه این امر را «گامی که به تشدید بسیار خطرناک وضعیت منجر خواهد شد» نامید.
آقای بورل گفت رژیم بلاروس شریک جرم اقدامات غیرقانونی و جنگ تجاوزکارانه روسیه شده است. او هشدار داد که هر تلاشی برای تشدید بحران، با «واکنش قوی و هماهنگ» اتحادیه اروپا روبهرو خواهد شد.
کارشناسان نظامی غربی تصمیم ولادیمیر پوتین برای انتقال تسلیحات تاکتیکی هستهای به بلاروس را هشدار روسیه به غرب، در واکنش به ادامه حمایت نظامی غرب از کییف در جریان جنگ جاری روسیه در اوکراین میدانند.
ویکتور خرنین، وزیر دفاع بلاروس روز چهارم خرداد در دیدار با همتای روس خود، سرگئی شویگو، که برای امضای قرارداد یادشده به مینسک، پایتخت بلاروس، سفر کرده بود، گفت استقرار این تسلیحات «پاسخی مؤثر به سیاست تهاجمی دولتهای غیردوست علیه کشورهای ما است».
ولادیمیر پوتین گفته نباید روسیه را ملامت کرد زیرا این همان کاری است که آمریکا هم انجام داده و تسلیحات هستهای آمریکایی در بلژیک، آلمان، ایتالیا، هلند و ترکیه وجود دارد.
آمریکا ارزیابی کرده که روسیه حدود دو هزار سلاح هستهای تاکتیکی دارد که شامل بمبهای قابل حمل با جنگندهها یا کلاهکهای قابل سوار شدن بر موشکهای کوتاهبرد یا به صورت گلوله توپ هستهای است.
تسلیحات «تاکتیکی» هستهای با هدف انهدام نیروها و سلاحهای دشمن در میدان نبرد تولید شده که بردی کوتاه دارند و ظاهرا در مقایسه با کلاهکهای هستهای راهبردی که قادر به نابودی شهرهای بزرگ و کشتارعظیم هستند، پرتودهی اتمی کمتری دارند و کمبازده محسوب میشوند.
بعد از فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی، تسلیحات هستهای آن در چهار کشور قزاقستان، بلاروس، اوکراین و روسیه مستقر بود تا این که در سال ۱۹۹۲ کشورهای تازه استقلال یافته توافق کردند که این تسلیحات به روسیه تحویل داده شود و در سال ۱۹۹۶ همه این تسلیحات از قزاقستان، بلاروس و اوکراین خارج شد.