(rm) صدا | [ 5:56 mins ]
روز دوشنبه ايران و اتحاديه اروپا اعلام کرند که ميان طرفين توافقي حاصل شده است که بر اساس آن ايران در مقابل تعليق برنامه هاي غني سازي اورانيوم از امتيازاتي از جمله ازسرگيري تجارت با اروپا بهره مند خواهد شد. اما اکنون روشن شده که اين موافقتنامه نه تنها جنبه نهايي نداشته و مذاکرات ميان طرفين همچنان در جريان است، بلکه يکي از شروط اصلي اتحاديه اروپا يعني رعايت حقوق بشر از طرف ايران از متن موافقتنامه افتاده است. لرد پيتر تمپل موريس، عضو ارشد مجلس اعيان بريتانيا، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد که اين توافق تنها بر اين دلالت دارد که ايران عمليات غني سازي اورانيوم خود را منوط به توافقي نهايي به حال تعليق در آورد و سوخت مورد نياز خود را از غرب دريافت کند. کريستينا گالاک، سخنگوي خاويرسولانا، مسئول سياستگذاري اتحاديه اروپا نيز به راديوفردا مي گويد که توافق حاصل شده به اين معني است که تعليق غني سازي اورانيوم از طرف ايران قطعي است و مي توان در مورد روابط بلندمدت و توافقي که مسائلي گسترده تر مذاکره کرد. لرد تمپل موريس و خانم گالاک خاطرنشان ساختند که اين موافقتنامه عمدتا بر برنامه هاي هسته اي ايران متمرکز بوده و به مسائل ديگر، من جمله شروط قبلي اتحاديه اروپا نپرداخته است. شيرين فاميلي (راديو فردا): روز دوشنبه ايران و اتحاديه اروپا اعلام کرند که ميان طرفين توافقي حاصل شده است که بر اساس آن ايران در مقابل تعليق برنامه هاي غني سازي اورانيوم از امتيازاتي از جمله ازسرگيري تجارت با اروپا بهره مند خواهد شد. اما از آن هنگام تا کنون روشن شده که اين موافقتنامه نه تنها جنبه نهايي نداشته و مذاکرات ميان طرفين همچنان در جريان است، بلکه يکي از شروط اصلي اتحاديه اروپا يعني رعايت حقوق بشر از طرف ايران از متن موافقتنامه افتاده است.
فريبا مودت (راديو فردا): در روز دوشنبه اي که گذشت هيات هاي نمايندگي ايران و سه کشور عمده اروپايي سرانجام متني را منتشر کردند که در آن هنگام از آن به عنوان متن موافقتنامه ميان ايران و اتحاديه اروپا بر سر برنامه هاي هسته اي ايران ياد کردند، اما با گذشت زمان روشن شده است که آنچه منتشر شده، تنها متن يک توافق مثبت ميان طرفين بوده که پس از ادامه مذاکرات که هنوز مشخص نيست به طول بي انجامد، به مرحله نهايي رسيده و موافقتنامه قطعي را به دنبال خواهد داشت. بنا به اظهارات لرد پيتر تمپل موريس، عضو ارشد مجلس اعيان بريتانيا اين توافق تنها بر اين دلالت دارد که ايران عمليات غني سازي اورانيومش را منوط به توافقي نهايي به حال تعليق در آورد و سوخت مورد نياز خود را از غرب دريافت کند. وي مي گويد: هنوز تا توافق نهايي راه باقي است و مذاکرات هنوز ادامه دارد. بنابراين ظاهرا چنين به نظر مي رسد که متن اين موافقتنامه در هر لحظه مي تواند عوض شود و هيچ گونه جنبه قطعي ندارد.
لرد تمپل موريس (عضو ارشد مجلس اعيان بريتانيا): کاملا، آنطور که من فهميده ام ما هنوز در مرکز اين توافق هستيم و چندان به جلو نرفته ايم. ايران به هر حال از اواسط سال گذشته عمليات غني سازي اورانيوم را تحت فشارهاي آژانس بين المللي به حال تعليق درآورده است، اما هيچ گونه تضمين دائمي از طرف غرب براي تامين سوخت برنامه هاي اتمي ايران داده نشده تا آنکه توافق نهايي حاصل شود.
ف . م : ساعتي پيش همين مساله را با خانم کريستينا گالاک، سخنگوي خاوير سولانا، مسئول سياستگذاري اتحاديه اروپا در ميان گذاشتم و از او پرسيدم چرا توافقنامه اي که پس از ماهها مذاکره سرانجام منتشر شد، توافقنامه اي موقت است که گويي با تاکيد تدوين شده است.
کريستينا گالاک(سخنگوي مسئول سياستگذاري اتحاديه اروپا): آنچه روز دوشنبه مورد موافقت قرار گرفت، تقريبا به اين معني است که تعليق غني سازي اورانيوم از طرف ايران قطعي است و بر اين اساس ما مي توانيم در مورد روابط بلندمدت و توافقي که مسائلي گسترده تر از جمله سياست، اقتصاد، امنيت و البته مسائل هسته اي را در بر گيرد مذاکره کنيم.
ف . م : اما نکته ديگري که در اين ميان هست، اين است که در طول ماههايي که ميان اتحاديه اروپا و ايران مذاکره برقرار بوده، اروپا همواره سه شرط را براي ازسرگيري گفتگوهاي بازرگاني با ايران قيد کرده و بر آن اصرار ورزيده است. يکي موضوع فعاليت هاي هسته اي ايران، ديگري تعهد ايران به روند صلح در خاورميانه و بالاخره مساله حقوق بشر يا نقض آن در ايران. اما نه در متن انگليسي موافقتنامه و نه در متن فارسي آن به اين شرط اتحاديه يعني رعايت حقوق بشر از طرف ايران اشاره اي نشده است. اين مساله را با کريستينا گالاک در ميان گذاشتم.
کريستينا گالاک: البته، اين به اين خاطر است که اين موافقتنامه موقت تنها به مساله برنامه هاي هسته اي ايران پرداخته است، اما اتحاديه اروپا براي مذاکره پيرامون ساير مسائل، مسائلي که گفتيد، به مکانيسمي احتياج دارد که بر اساس آن ايران بپذيرد که ديگر دست به غني سازي اورانيوم نمي زند، به همين دليل ما توافق موقت را تنها به غني سازي اورانيوم و برنامه هاي مربوط به آن محدود کرديم.
ف . م : هرچند خانم گالاک با اطمينان خاطر از فقدان شرط رعايت حقوق بشر توسط ايران در متن موافقتنامه سخن مي گفت، اما لرد تمپل موريس در اين مورد اظهار تعجب کرد.
لرد تمپل موريس: بايد بگويم بسيار تعجب مي کنم، براي اين که اين موضوع همواره يکي از مسائل عمده مطرح براي اروپا به ويژه و غرب در مجموع بوده است و اين که ايران در اين مورد با دلايل کافي از طرف غرب تحت فشار بوده است. اين که اين عبارت در متن موافقتنامه وجود ندارد، مساله اي بسيار جدي است، اما اين که اين نکته در موافقتنامه نهايي مندرج خواهد شد يا نه، نمي دانم. ايران آشکارا در اين مورد گفتگو کرده و اروپا را متقاعد کرده که از اين نکته يعني مساله حقوق بشر در اين موافقتنامه صرفنظر شود، يا شايد قرار شده در اين زمينه جداگانه مذاکره و اقدام شود، ولي بسيار متعجب خواهم شد اگر موضوع رعايت حقوق بشر در ايران به دست فراموشي سپرده شود.
ف . م : لرد تمپل موريس نيز همانند خانم گالاک خاطرنشان ساخت که اين موافقتنامه عمدتا بر برنامه هاي هسته اي ايران متمرکز بوده و به مسائل ديگر من جمله شروط قبلي اتحاديه اروپا نپرداخته است. اما وي در مقابل اين سئوال که پس چرا مساله خاورميانه در اين موافقتامه مطرح شده گفت:
لرد تمپل موريس: مساله حقوق بشر بيشتر جنبه داخلي دارد و هرچند که بسيار جدي است، اما مساله اي کاملا جدا است، درحالي که دو موضوع ديگر يعني فعاليتهاي هسته اي ايران و خاورميانه مسائلي بين المللي و از نظر منطقه بسيار مهم است.
