مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بازگشت از سفرش به ایران، وضعیت همکاری ایران با آژانس را «غیر قابل قبول» خواند و خواستار تغییر رویکرد ایران شد.
رافائل گروسی، روز سه‌شنبه ۱۸ اردیبهشت در گفت‌وگو با خبرنگاران در وین در عین حال اعلام کرد که طرفین به «درک مشترک» رسیده‌اند و تهران به او گفته آماده است تا روی اقدامات مشخصی کار کند.
او همچنین گفت که سه دسته مسائل وجود دارد؛ بازرسی‌ها، مسائل باقی مانده و اقدامات داوطلبانه‌ای که ایران می‌تواند انجام دهد.
آقای گروسی به خبرنگاران در فرودگاه وین گفت: «ما باید پیشرفت داشته باشیم. وضعیت فعلی برای من کاملاً غیرقابل قبول است. ما تقریباً به بن‌بست رسیده‌ایم و این نیاز به تغییر دارد.»
او افزود: «ما ابتدا باید در مورد بازرسی‌ها به توافق برسیم، بعد یک گام به جلو بر می‌داریم. حالا واقعا وضعیت ما موضوع مقابله به مثل نیست. باید قدم به قدم گام برداشت.»
به گفته آقای گروسی، تهران هم در مقابل انتظاراتی دارد: «برای همکاری با ایران موضوعات سیاسی بسیاری، از جمله لغو تحریم‌ها مطرح است که برای تهران بسیار مهم است، اما در اختیار من نیست که بتوانم آن را حل کنم. اما اگر تهران واقعا با ما همکاری کند، می‌توانیم موضوعات را حل کنیم.»
این در حالی است که ساعاتی پیش‌تر در ایران، رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی و آقای گروسی از رسیدن به تفاهم برای اجرای سند همکاری اسفند ۱۴۰۱ خبر دادند.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که روز دوشنبه برای سفری دو روزه راهی ایران شده بود، پیش از ترک تهران، در نشست مطبوعاتی مشترک با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، گفت طرفین توافق کرده‌اند که برای حل اختلافات، بر اساس توافق اسفند ۱۴۰۱ همکاری کنند.
او در ادامه تصریح کرد پیشنهادی را ارائه کردم که گام‌های عملیاتی است که مسیر آینده را روشن می‌کند و تیم‌های دو طرف در حال حاضر در گفت‌وگو با یکدیگر برای ترسیم مسیر آینده هستند.
او توضیح بیشتری درباره این پیشنهاد نداد، اما روز گذشته بعد از دیدار با حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران و علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران، با انتشار پیامی در شبکه ایکس، توئیتر سابق، گفت در این دیدارها مجموعه‌ای از اقدامات عملی ملموس را برای احیای بیانیه مشترک چهارم مارس ۲۰۲۳ (اسفند ۱۴۰۱) با هدف احیای روند اعتمادسازی و افزایش شفافیت پیشنهاد دادم.
تهران و آژانس در جریان سفر ۱۳ ماه پیش آقای گروسی به تهران موافقت کرده بودند در مورد چهار مکانی در ایران که آژانس نسبت به فعالیت هسته‌ای غیرقانونی ایران در آن‌ها شک دارد، همکاری کنند.
چهار سایت مورد اختلاف شامل «جابرابن حیان» در کرج، «مریوان»، ورامین یا تورقوزآباد و سایت شیبان بودند. مدتی بعد اماکن مورد اختلاف به دو سایت، از جمله بر سر تورقوزآباد، محدود شد.
آقای گروسی در نشست مطبوعاتی روز سه‌شنبه نیز تصریح کرد آنچه ما به دنبال آن هستیم، اقدامات مشخصی است که می‌تواند این توافق را عملیاتی کند.
آقای اسلامی نیز در این نشست به خبرنگاران گفت که موضوع مهم بحث، دو مکان باقیمانده است.
به رغم اظهار امیدواری و خوشبینی آقای گروسی و اسلامی هر دو طرف تصریح کرده‌اند که هنوز قرار است کارشناسان آژانس و ایران بر سر اجرای مفاد توافق اسفند ۱۴۰۱ بحث کنند؛ موضوعی که نشان می‌دهد اجرای توافق یاد شده در کوتاه‌مدت آغاز نخواهد شد.
آقای گروسی گفت تیم‌های دو طرف در نشست‌های جداگانه در حال تعریف «گام‌های عملیاتی دوجانبه هستند».
او همچنین با اشاره به «کند» بودن همکاری ایران با آژانس، از جمهوری اسلامی خواست تدابیر «مشخص و واقعی» را برای کمک به تقویت همکاری‌ها در مورد برنامه هسته‌ای اتخاذ کند.
مدیر کل آژانس در نشست دو ماه پیش شورای حکام آژانس در وین از «وخیم‌تر» شدن معضلات در ارتباط با طرح‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران سخن گفت و بر لزوم رسیدگی جدی به آن تأکید کرده بود.
