لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
سه شنبه ۱ آبان ۱۴۰۳ تهران ۱۸:۴۲

اشاره مصطفی پورمحمدی به اعدام‌های ۶۷ در برنامه انتخاباتی خود در تلویزیون


مصطفی پورمحمدی هنگام ثبت‌نام برای انتاخابات ریاست‌جمهوری در وزارت کشور
مصطفی پورمحمدی هنگام ثبت‌نام برای انتاخابات ریاست‌جمهوری در وزارت کشور

مصطفی پورمحمدی، از عوامل اصلی اعدام‌های دسته‌جمعی زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷، در یک برنامه تبلیغاتی علیه اعضای سازمان مجاهدین خلق از جمله اعضای زندانی این سازمان سخنانی را مطرح کرد.

این نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری روز جمعه ۲۵ خرداد در یک برنامه تلویزیونی گفت که سازمان مجاهدین خلق قصد داشت پس از عملیات موسوم به فروغ جاویدان، با مشارکت کسانی که او «زندانیان و دیگران و طرفدارانشان» خواند، «حکومت تشکیل دهند».

او با این حال جزئیات جدیدی از اعدام این زندانیان ارائه نکرد و مسئولیتی در این زمینه برعهده نگرفت. هرچند که پیش‌تر از این اقدام دفاع کرده بود.

فعالان حقوق بشر می‌گویند که جمهوری اسلامی بدون هیچ روند قانونی این زندانیان را اعدام کرد و آنان اتهام جدیدی در پرونده خود نداشتند.

مسئولان رسمی جمهوری اسلامی، تاکنون پاسخ روشنی درباره این اعدام‌ها نداده‌اند و مسوولیت آنها را بر عهده نگرفته‌اند.

ابراهیم رئیسی پیشتر این اعدام‌ها را اقدامی در «دفاع از حقوق بشر» دانسته بود.

«فروغ جاويدان» عملياتی بود که سازمان مجاهدين خلق ايران شش روز پس از قبول قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل متحد مبنی بر آتش‌بس با عراق توسط ايران انجام داد.

مسعود رجوی، رهبر مجاهدين خلق، شب عمليات وعده داده بود که نيروهای اين سازمان ظرف ۴۸ ساعت به تهران خواهند رسيد، اما واکنش نيروهای مسلح جمهوری اسلامی در قالب «عمليات مرصاد»، شکست سنگينی را به اين سازمان وارد کرد و به کشته شدن تعداد زيادی از نيروهای مجاهدين خلق منجر شد.

همزمان طی ماه‌های مرداد و شهریور سال ۱۳۶۷، شمار زیادی از زندانیان سیاسی-عقیدتی که عمدتا اعضای سازمان مجاهدین خلق یا احزاب و گروه‌های چپ و کمونیست بودند، در زندان‌های ایران اعدام شدند.

این زندانیان با حکم روح‌الله خمینی به جوخه‌های اعدام سپرده شدند و پس از آن عمدتاً در گورهای ناشناسی در گورستان خاوران در جنوب شرق تهران، به خاک سپرده شدند.

پورمحمدی که در دولت حسن روحانی وزیر دادگستری بود، یکی از اعضای اصلی کمیته اعدام‌ها موسوم به «هیئت مرگ» در تابستان ۱۳۶۷ بود.

پورمحمدی که در آن زمان نماینده وزارت اطلاعات در اوین بود به همراه حسینعلی نیری (حاکم شرع)، مرتضی اشراقی (دادستان وقت تهران) و ابراهیم رئیسی (معاون وقت دادستان) با حسینعلی منتظری قائم‌مقام وقت رهبر جمهوری اسلامی دیدار کرد.

بر اساس یک فایل صوتی که از این دیدار منتشر شده، منتظری از کشتار سال ۶۷ تحت عنوان جنایت تاریخی یاد کرد و گفت: «به نظر من بزرگترین جنایتی که در جمهوری اسلامی شده از اول انقلاب تا حالا بدست شما انجام شده است. در آینده شما جزو جنایتکاران تاریخ از شما یاد خواهد شد.»

در مورد اعدام‌های سالی ۱۳۶۷ در سال ۱۳۹۱ دادگاهی با حضور شاهدان و خانواده‌های قربانیان و نیز قضات بین‌المللی در کاخ صلح در لاهه، هلند، برپا شد.

قضات بین‌المللی در این دادگاه، که متهمی در آن شرکت نکرده بود، اعدام‌های ۶۷ را «جنایت علیه بشریت» نامیدند.

همچنین حمید نوری، دادیار سابق در قوهٔ قضاییه جمهوری اسلامی در دورهٔ اعدام هزاران زندانی سیاسی در تابستان سال ۱۳۶۷، در روز ۱۸ آبان ۱۳۹۸ با یک پرواز مستقیم از ایران وارد فرودگاه استکهلم و بلافاصله دستگیر شد.

رسیدگی به اتهامات حمید نوری در دادگستری سوئد ۹۳ جلسه به طول انجامید، ده‌ها شاکی و شاهد و کارشناس صحبت کردند و شهادت دادند و سرانجام حمید نوری در تیر ۱۴۰۱ به جرم مشارکت در اعدام دسته‌جمعی زندانیان سیاسی به حبس ابد محکوم شد.

دادگاه در حکم خود تصریح کرد که حمید نوری به عنوان دادیار زندان گوهردشت «شخصاً زندانیان را انتخاب می‌کرده و به جلسات کمیتهٔ موسوم به هیئت مرگ می‌برده و از آن‌جا آن‌ها را به محل تیرباران می‌برده است.»

وکلای حمید نوری درخواست تجدیدنظر کردند، اما ۲۸ آذر ۱۴۰۲ دادگاه تجدیدنظر در سوئد رأی نهایی خود در پروندهٔ حمید نوری را اعلام و حکم حبس ابد برای او را تأیید کرد.

XS
SM
MD
LG