لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۴:۰۲

نگرانی های بین المللی از نفوذ جمهوری اسلامی در مناطق شیعه نشین در آستانه انتخابات عراق، از دید یک کارشناس امور بین الملل


(rm) صدا | [ 4:28 mins ]
با نزديک شدن تاريخ برگزاري انتخابات عراق پادشاه اردن و رئيس جمهوري موقت عراق نگرانی خود را از دخالت جمهوری اسلامی در جنوب شرق اين کشور ابراز داشتند. دکتر محمدرضا جليلي، استاد علوم سياسي در دانشگاه ژنو در پاسخ به این پرسش که اگر آمريکا و برخي همسايگان عراق معتقدند ايران در جريان اعمال نفوذ در اين کشور است، چه اقداماتي براي مقابله با اين مساله مدنظر دارد و چه گزينه هايي در مقابل آنها است، می گوید: امکانات دولت هاي ديگر محدود است، به جز اين که مرز را کاملا ببندند، نگذارند برنامه هاي راديويي تلويزيوني ايران در عراق قابل ديدن يا شنيدن باشد، به جز اين که نگذارند ارتباط مستقيم از طريق ايميل، فکس و غيره بين قم و نجف وجود داشته باشد، راه ديگري نيست. تنها کاري که مي توانند بکنند، مي توانند با دادن امتیاز با ايران معامله بکنند. وی معتقد است موقعيت جغرافيايي ايران و عراق متفاوت است و هر دولتي روي کار بيايد بايد با جامعه بين المللي و به خصوص آمريکا همکاري کند، براي اين که اين دولت وجود خودش را تا حدي وابسته به حضور آمريکا در منطقه خواهد دانست. وی می گوید اين دولت نمي تواند به طور کلي و صد در صد طرفدار ايران باشد و موازنه قدرت سياسي را در منطقه تغيير دهد. مقام هاي اردن و عراق مي گويند: ايران مي کوشد بر انتخابات ماه ژانويه عراق تاثير بگذارد و به اين منظور هزاران ايراني را براي راي دادن به عراق فرستاده است. مقام هاي عراق همچنين کشورهاي همسايه را متهم مي کنند به اندازه کافي براي جلوگيري از ورود تروريست هاي خارجي به کشور اقدام نمي کنند. فريبا مودت (راديو فردا): با نزديک شدن تاريخ برگزاري انتخابات عراق آن هم در شرايطي بسيار پيچيده و ترديدهايي که در مورد آن وجود دارد، نگراني جامعه بين الملل و به ويژه عراق نيز بالا مي گيرد. در اين ميان احتمال نفوذ خارجي در اوضاع عراق به ويژه انتخابات به نگراني هاي مذکور دامن زده است. امروز ملک عبدالله پادشاه اردن صراحتا گفت: ايران با تعليم نامزدهاي انتخاباتي متمايل به ايران و اعزام هزاران ايراني به عراق براي روز راي گيري درصدد اعمال نفوذ در روند انتخابات عراق است. رئيس جمهوري دستگاه رهبري موقت عراق هم در تکرار همين موضع گفته است ترديدي وجود ندارد که ايران با خرج مقادير متنابهي وجه نقد و اقدامات اطلاعاتي در امور داخلي عراق، به ويژه جنوب شرق اين کشور دخالت مي کند. عليرغم شايعات و اتهامات گسترده اي که همواره در اين مورد عليه ايران گفته و اقامه شده است، هرگز هيچ مقام رسمي يا دولتي هيچگونه سندي در اثبات اين مساله ارائه نداده است. اما اگر آمريکا و برخي همسايگان عراق از جمله اردن و به همينگونه دولت موقت عراق معتقدند ايران در جريان اعمال نفوذ در اين کشور است، چه اقداماتي براي مقابله با اين مساله مدنظر دارد و چه گزينه هايي در مقابل آنها است. اين سئوال را با دکتر محمدرضا جليلي، استاد علوم سياسي در دانشگاه ژنو مطرح کردم. دکتر محمدرضا جليلي: امکانات دولت هاي ديگر محدود است، به جز اين که مرز را کاملا ببندند، نگذارند برنامه هاي راديويي تلويزيوني ايران در عراق قابل ديدن يا شنيدن باشد، به جز اين که نگذارند ارتباط مستقيم از طريق ايميل، فکس و غيره بين قم و نجف وجود داشته باشد، راه ديگري نيست. تنها کاري که مي توانند بکنند، مي توانند يک معامله اي با ايران بکنند که اگر شما در اينجا کمتر مداخله کنيد، ما درجاهاي ديگر به شما يک پوئن مثبتي مي دهيم. به طور عملي واقعا در حال حاضر مشکل به نظر مي رسد که جلوي نفوذ ايران را در عراق بگيرند. ضمن اين که نکته اي که مهم است اين است که نفوذ ايران محدوديتش را در همان ابزار خودش پيدا مي کند. محدوديت ايران اين است که رهبران شيعه عراق صد در صد با نظريات ايران موافق نيستند، با نظريه ولايت فقيه موافق نيستند، نمي خواهند عملا در عراق جمهوري اسلامي به وجود بيايد، بنابراين از اين نظر خودش يک ترمزي است، يک محدوديه اي است که در برابر ايران قرار مي دهند. ف . م : اما همچنين اين مساله مطرح است که انتخابات بدون شک به برقراري دولتي خواهد انجاميد که يا شيعه است يا سني، يا ائتلافي از هر دو و اين در هر صورت و هر شکل براي روابط ايران و عراق، عراق با همسايگانش و عراق با جامعه بين المللي پيامدهايي خواهد داشت. نگراني محافل و دولتمرداني از قبيل ملک عبدالله اين است که در صورت انتخاب يک دولت عمدتا شيعه، نفوذ ايران در منطقه گسترش يافته و تعادل قدرت ميان شيعيان و سني ها بر هم خورد. دکتر محمدرضا جليلي: اکثريت ملت عراق شيعه هستند، بنابراين احزاب شيعه نقش مهمي در اين انتخابات بازي خواهند کرد. و در شمال عراق گروه هاي کرد در انتخابات عراق وزنه زيادي خواهند داشت. شيعه بودن اختلاف سياسي را صد در صد از بين نمي برد. ممکن است زمينه همکاري را بهتر کند، ولي اختلاف نظر خواهند داشت بدون شک و ديدگاهشان متفاوت است. موقعيت جغرافيايي ايران و عراق متفاوت است و در هر صورتي هر دولتي روي کار بيايد و حتي شيعه باشد و حتي هم يک مقداري حسن نيت در برابر ايران داشته باشد، بايد از طرف ديگر با جامعه بين المللي و به خصوص آمريکا همکاري کند، براي اين که اين دولت وجود خودش را تا حدي وابسته به حضور آمريکا در منطقه خواهد دانست. بنابراين اين دولت به نظر من نمي تواند به طور کلي و صد در صد طرفدار ايران باشد و واقعا موازنه قدرت سياسي را در منطقه تغيير دهد به طور کلي.
XS
SM
MD
LG