راه اندازي رآکتور هسته اي آب سنگين در اراک و نگراني اروپا و آمريکا از فعاليت هاي هسته اي ایران

يکي از معاونين سازمان انرژي اتمي ايران اعلام کرد کارخانه آب سنگين اراک به زودي افتتاح مي شود. راه اندازي رآکتور هسته اي آب سنگين در اراک يکي از نگراني هاي اتحاديه اروپا و آمريکا در پيوند با فعاليت هاي هسته اي جمهوري اسلامي است. در گفتگوهاي اخير اتحاديه اروپا نگراني خود را از اين امر اعلام کرد و پيشنهاد کرد که براي احداث يک رآکتور هسته اي آب سبک به ايران کمک کند. سازمان انرژي اتمي ايران اطلاعات فني مربوط به کارخانه آب سنگين اراک را در اختيار آژانس بين المللي انرژي اتمي قرار داده است، اما جامعه بين المللي همچنان نگران آن است که جمهوري اسلامي از اين تاسيسات براي مقاصد نظامي استفاده کند. جمشيد زند(راديو فردا): معاون سوخت سازمان انرژي اتمي جمهوري اسلامي از افتتاح راکتور هسته اي آب سنگين اراک در آينده نزديک خبر داده و گفته است تمامي فن آوري آن به دست کارشناسان ايراني ايجاد شده است. رآکتور 40 مگاواتي آب سنگين اراک که IR40 ناميده مي شود با اورانيوم طبيعي کار مي کند. دولت ايران در ماه ژوئيه سال 2003 اعلام کرد در نظر دارد رآکتور آب سنگين در اراک ايجاد کند. به گفته مقامات غربي احتمال دارد طرح اين رآکتور از رآکتور 100 مگاواتي هند در ترومباي اقتباس شده باشد. دولت ايران در سال 1992 هم مذاکراتي را براي احداث يک رآکتور آب سنگين 25 تا 30 مگاواتي با دولت چين آغاز کرد، ولي مذاکرات به مرحله نهايي نرسيد و ايران تصميم گرفت به تنهايي دست به احداث رآکتور اتمي آب سنگين در اراک بزند. کارشناسان غربي اهميت اين رآکتور را در توانايي آن براي توليد پلوتونيوم با کيفيت بالا مي دانند که يکي از موارد مصرف آن ساخت سلاح هاي هسته اي است. به گفته کارشناسان رآکتور آب سنگين به مراتب کم هزينه تر از رآکتور آب سبک است و مي تواند مقدار بيشتري پلوتونويم با کيفيت بالا را توليد کند. به گفته ديويد آلبرايت رئيس انستيتوي علوم و امنيت بين الملل رآکتور آب سنگين در اراک قادر است سالانه هشت تا ده کيلوگرم پلوتونيوم توليد کند. توليد سالانه اورانيوم طبيعي هم که در تاسيسات اراک از آن استفاده خواهد شد، به گفته دکتر محمد قنادزاده معاون سوخت سازمان انرژي اتمي ايران در اوايل سال 1385 با راه اندازي کارخان اردکان به 67 تن خواهد رسيد. کارخانه توليد زيرکنيوم ZPP در اصفهان هم که سوخت مورد نياز رآکتور آب سنگين اراک را تامين مي کند، در سال 1383 به بهره برداري رسيد. به گفته مدير اين پروژه هم اکنون با توليد فلز زيرکنيوم در ايران تمامي رآکتورهاي هسته اي قدرتي و تحقيقاتي از واردات اين فلز بي نياز شده اند. در مذاکرات هسته اي جمهوري اسلامي با اتحاديه اروپا هم يکي از موارد مورد بحث رآکتور هسته اي آب سنگين اراک بود که اتحاديه اروپا مراتب نگراني خود را از راه اندازي اين رآکتور اعلام کرد. در مذاکرات اخير در پاريس اتحاديه اروپا پيشنهاد کرد براي راه اندازي يک رآکتور آب سبک در ايران به جمهوري اسلامي کمک کند. قرار است هياتي از کارشناسان اروپايي براي انجام مذاکره در اين باره به ايران سفر کنند. مذاکرات اتحاديه اروپا و جمهوري اسلامي در چارچوب توافقنامه پاريس همچنان ادامه دارد. دو کميسيون مشترک هسته اي و سياسي امنيتي اولين جلسات خود را برگزار کرده اند و قرار است اولين جلسه کميسيون بازرگاني در اواسط ماه ژانويه برگزار شود.