(rm) صدا |
فريدون زرنگار (راديو فردا): کمتر از پنج هفته مانده به انتخابات دوره هفتم مجلس شوراي اسلامي و با پايان يافتن مهلت اعتراض به رد صلاحيت ها، درگيري بين دو جناح اصلاح طلب و محافظه کار بر سر سياست شوراي نکهبان و رد صلاحيت داوطلبين نمايندگي واد مرحله نهايي خود مي شود.
اگرچه اين بازي رد صلاحيت ها و اعتراض به رد صلاحيت شدگان، در همه انتخاباتي که تاکنون در جمهوري اسلامي برگزار شده اند، بخشي از فرايند انتخابات بوده است و پديده تازه اي نيست؛ اما اين بار اعتراض شماري از نمايندگان اصلاح طلب در شکل تحصن و روزه سياسي در مجلس شوراي اسلامي ابعاد تازه اي به درگيري دو جناح بخشيده است.
اصلاح طلبان که در دوره هاي پيشين از پشتوانه هاي گسترده مردمي، به ويژه از طرف جوانان، دانشجويان، و زنان، برخوردار بوده اند، اکنون يکه و تنها و براي نجات زندگي سياسي خود و احيانا پيشگيري از تعقيب و پيگرد خود پس از پايان دوره نمايندگي، آخرين تواند خود را به کار گرفته اند.
از سوي ديگر محافظه کاران، که اميد فراواني به پيروزي خود در انتخابات دارند، در مقابل حرکت تحصن تا حدودي غافلگير شده اند، به ويژه اين که تحصن شماري از نمايندگان بازتاب گسترده اي در سطح جهان پيدا کرد و محافظه کاران قدرتمند را به عقب نشيني واداشت.
در اين ميان حرکت اعتراضي نمايندگان مجلس جبهه متشتت اصلاح طلبان را بيش از پيش دچار آشفتگي کرد و از همه بيشتر محمد خاتمي را در برابر چالشي بزرگ قرار داد. محمد خاتمي پس از تحصن نمايندگان و تهديد استانداران به استعفا، ضمن مرزبندي خود با تندروهاي اصلاح طلب، جديتر از پيش به حمايت از همکاران خود پرداخت.
حجت الاسلام سيد محمد خاتمي (رئيس جمهوري اسلامي): بنده بيش از همه در مقابل کساني که به نحوه افراطي برخورد کرده اند و سوء استفاده از شعار بنده کرده اند يا از دوم خرداد چيز کرده اند، برخورد کرده ام. مملکت بايد در مسير اعتدال برود، مردم رشد دارند. بنده همين جا هم اعلام مي کنم راه ما راه حرکت در چهارچوب قانون اساسي، راه استقرار نظام جمهوري اسلامي با همه اجزاء و ابعادش است. هم اسلاميت و هم جمهوريت بايد محفوظ بماند. آقا من اين جا اعلام مي کنم: معيارهايي که رهبري فرموده اند و بارها به من گفته اند و مطمئن هستم به شوراي محترم نگهبان هم گفته اند، ما همين ها را پياده کنيم مشکل ما و نگراني ما رفع مي شود. آرام بشويم همه ما، اين مسئولاني که دلشان مي سوزد و مي خواهند انتخابات بشود و کشور زمينه اي براي شلوغي و تشنج نباشد. از آن طرف هم من از همه گروه ها و از همه دسته ها مي خواهم که تشنج نکنند و راه قانوني را طي بکنند. اين که بکشيم کنار مگر معنا دارد اين جوري؟ يا همه با هم مي رويم، يا همه با هم مي مانيم.
ف.ز.: اما اين پشتيباني قاطع چند ساعتي دوام نياورد و روز بعد محمد خاتمي در جلسه غير علني و غير رسمي مجلس از نمايندگان خواست به تحصن خود پايان دهند تا به مذاکرات در جريان بين رئيس مجلس و رئيس جمهوري از يک طرف و شوراي نگهبان و رهبر جمهوري اسلامي از طرف ديگر، لطمه اي وارد نشود. محمد خاتمي در حالي پايان دادن به تحصن و مذاکرات را به عنوان راه حل پيشنهاد مي کرد که ساعاتي پيش برخي از نمايندگان مذاکرات پشت پرده را بي خاصيت خوانده بودند.
يک نماينده متحصن: شما ملت رشيد ايران به خوبي واقفيد گفتگو همواره به عنوان يکي از روشهاي اساسي مورد توجه اصلاح طلبان در پيشبرد امور بوده است. اما گفتکو لوازم و اقتضائاتي دارد که اگر طرفين بدان پايبند نباشند، آن چنان که تجربه نشان داده است، نمي توان به کارآمدي آن اميد چنداني داشت. ماجراي خفت بار قتل هاي زنجيره اي و بي سرانحام ماندن آن، نتيجه گفتگوهاي بي حاصل است.
ف.ز.: درخواست محمد خاتمي از نمايندگان براي پايان دادن به تحصن خود، با دستور آيت الله خامنه اي به شوراي نگهبان مبني بر رد نکردن صلاحيت نمايندگان کنوني مجلس، آنان را در موقعيت دشواري قرار داد.
آيت الله سيد علي خامنه اي (رهبر جمهوري اسلامي): در مورد نمايندگان مجلس هم من يک مطلبي را عرض کردم، پيغام دادم يعني به جناب آقاي جنتي. پاي اين مطلب هم من ايستاده ام، اين هيچ شبهه هم ندارد به نظر من. شما اين جا جاي استصحاب است مادامي که خلافش ثابت بشود. يعني شما نگوييد ما آن وقت يقين نداشتيم. نه، آن وقت بالاخره حمل بر صحت کنيد. جايي هم که شک داريد هم عمل خودتان را، آن هايي که بوده ايد، و هم عمل ديگران را، آن هايي که نبوده اند در آن دوره، حمل بر صحت کنند و صلاحيتش را جاري کنند. اين هايي که آمده اند با احراز آمده اند، مگر آن هايي که خلافش ثابت مي شود. خوب، اگر خلافش ثابت شد، به حرف هيچ کس گوش نکنيد. البته هيچ توصيه نمي کنم به اين که در مقابل گردن کلفتي کسي کوتاه بياييد.
ف.ز.: آيت الله خامنه اي در دستور خود به شوراي نگهبان، با اشاره به به گفته او «گردن کلفتي» برخي از نمايندگان، عملا نمايندگان را به دو دسته تقسيم کرد که اين خود کوششي ديگر براي تفرقه در صفوف نمايندگان معترض بود. آيت الله خامنه اي با دستور فراقانوني خود به شوراي نگهبان، در عين حال از اين شورا خواست قانون را بي چون و چرا اجرا کنند. اين دستور آيت الله خامنه اي هم نمايندگان متحصن در مجلس را در شرايط دشوراي قرار داد، و هم توانست تا حدودي از فشارهاي بين المللي بر جناح محافظه کار و رهبري جمهوري اسلامي بکاهد. موضوع اولين ميزگرد ما که انتخابات دوره هفتم مجلس شوراي اسلامي است، بررسي ويژگي هاي شرايط حاکم بر اين انتخابات و موقعيت دو جناح حکومتي است.
...
مهمانان برنامه امشب ما عبارتند از: آقاي ماشاء الله شمس الوعظين (روزنامه نگار)، آقاي دکتر مهران براتي (تحليلگر سياسي و عضور شوراي رهبري اتحاد جمهوري خواهان)، و آقاي داريوش همايون (تحليلگر سياسي و رايزن حزب مشروطه ايران). اجازه بدهيد گفتگوي امشب را با اين پرسش از آقاي شمس الواعظين آغاز کنيم که انتخابات دوره هفتم مجلس چه ويژگي هايي در مقايسه با انتخابات دوره ششم يا ديگر دوره ها دارد. آقاي شمس الواعظين، بفرماييد.
ماشاء الله شمس الوعظين (روزنامه نگار، تهران): ببينيد، من معتقدم ويژگي هاي انتخابات مجلس هفتم در قياس با مجالس ديگر در دوره هاي ديگر، خيلي دارد برجسته مي شود به دليل توجهاتي که محافل و دولت هاي بين المللي نسبت به اوضاع ايران کرده اند. يعني ببينيد، مثلا نظارت استصوابي پديده اي بوده که از مجلس سوم به بعد وجود داشته است، ولي هيچ کس نه در ايران و نه در خانواده بين المللي مورد توجهش نبوده چنين پديده اي. اما در مجلس هفتم مي خواهند اين موضوع مورد بررسي قرار بگيرد، بر سرش تحصن صورت گرفته است، اتحاديه اروپا برخورد کرده است، ايالات متحده واکنش نشان داده است، خود نمايندگان و خود محافل سياسي ايران نسبت به آن واکنش نشان داده اند و برخوردهاي نسبتا تندي دارد صورت مي گيرد. بنابراين خانواده بين المللي و محافل سياسي ايران نسبت به اين انتخابات از آن جهت اهميت قائل هستند که مسائلش دارد آرام آرام در حوزه خودآگاهي هاي بين المللي قرار مي گيرد و در نتيجه اهميتش نسبت به مجلس ششم، که يک مجلس نسبتا موفقي بوده است، افزايش پيدا مي کند و جامعه ايران را دارد آماده مي کند براي ورود در يک مرحله اي که به اصطلاح در يک خانه شيشه اي و شفاف فعل و انفعالات بين المللي قرار گيرد.
ف.ز.: آقاي براتي، گذشته از مسائل بين المللي که آقاي شمس الواعظين به آن اشاره کردند، در سطح درون جامعه ايران و در خود ايران چه ويژگي هايي را ما مي توانيم در مقايسه با انتخابات پيشين ببينيم؟
دکتر مهران براتي (تحليلگر سياسي و عضور شوراي رهبري اتحاد جمهوري خواهان): مساله اصلي به نظر من زوال اقتدار حکومتي کل نظام است و آن هم به دو دليل مشخص هر نظامي که حداقل شرايط اقتدار حکومتي خودش را به وجود نياورد و آن ها را رعايت نکند، آن نظام همه شرايط زوال پذيري را دارد. در اين سال هاي اخير به هر صورت آن چه که مربوط مقام رياست جمهوري در اين نظام مي شده و آن چه که مربوط به نمايندگي به مسئله قوه قانونگذاري و قوانين مصوبه مجلس مي گذرد، در هر دود حالت کليت نظام با جلوگيري از اعمال اقتدار به اصطلاح قوه مجريه و قوه مشروطه، با از دست دادن هر دو پايه اصلي و ارکان نظام سياسيش، خودش را در شرايط زوال برده است و اين به نظر من مهمترين تغييري است که الان انجام گرفته و در دوران پيشين به اين شکل وجود نداشته است.
ف.ز.: ولي باز هم آقاي همايون، منظور من از سوال هايم از آقاي شمس الواعظين و آقاي براتي اين بود که ببينيم گذشته از اين چيزهاي کلي (مسئله زوال سياسي و مسئله حساس شدن جامعه بين المللي به مسائل ايران) اصولا در ايران در اين هفته هاي اخير اتفاقاتي افتاده است که در مقايسه با ديگر دوران انتخابات چندان مشابهتي ندارد. شما دليل اين تغيير و تحولات يا دليل اين در واقع ويژگي ها را چطوري مي توانيد توضيح دهيد و چرا به اين مرحله ما رسيده ايم؟
دکتر مهران براتي: مهمترين تفاوتي که پيدا شده است (البته نسبت به انتخابات مجلس ششم براي اين که انتخابات پيش از آن اصلا سر و صدايي بر نمي انگيخت و توجهي را جلب نمي کرد، ولي در انتخابات مجلس ششم يک تحول بزرگي روي داد و حقيقتا يک اکثريتي از مردم به قصد معيني ( بيشتر مانع شدن از اين که گروهي به مجلس راه پيدا بکنند) آمدند و با علاقه راي دادند و اين بار مهمترين تفاوتي که پيدا شده است اين است که آن عامل شور و شوق و انگيزش عمومي وجود ندارد و مردم خودشان را کنار کشيده اند. برعکس اگر در گذشته نمايندگان مجلس بي سر و صدا مجلس را ترک مي کردند و خودشان را به جريان انتخاباتي و فرايند انتخاباتي بعدي مي سپردند و يا راه پيدا مي کردند و يا خير، اين بار نمايندگان مجلس با چنگ و دندان در پي دفاع از مواضع خودشان هستند و اين يک ناهماهنگي است که ضمنا وضع را دراماتيک تر مي کند. از طرفي در محافل سياسي در درون حکومت جمهوري اسلامي، بيش از هميشه ما شاهد زد و خورد و مبارزه و تنش هستيم. هيچ وقت چنين سابقه اي نداشته است. همين طور هم که آقاي شمس الواعظين هم مي گفتند، در سطح بين المللي هم هيچ وقت توجه به اين اندازه نبوده است به انتخابات مجلس در ايران و هيچ انتخاباتي. ولي از طرف ديگر توجهي که مردم بايد نشان بدهند به کمترين رسيده است و مردم خودشان را کنار کشيده اند و اين مبارزه را به بازيگران، يعني به جناح هاي حکومتي واگذار کرده اند. اين به نظر من مهمترين تفاوت است.
ف.ز.: آقاي شمس الوعظين، تحصن شماري از نمايندگان در اعتراض به رد صلاحيت ها شيوه تازه اي از اعتراض است که نمايندگان در يپش گرفته اند. ولي به نظر مي رسد که پس از دستور آيت الله خامنه اي به شوراي نگهبان براي تاييد صلاحيت نمايندگان دوره ششم مجلس، متحصنين دچار در واقع يک نوع بلاتکليفي و يا سردرگمي و يا هرچه بخواهيم اسمش را بگذاريم، براي ادامه اين حرکت اعتراضي خودشان هستند. شما قضيه را چگونه مي بينيد، با توجه به دستور آقاي خامنه اي و با توجه به اين که سخنگوس شوراي نگهبان امروز اعلام کرد که اين دستور را به نحوي اجرا مي کند، يعني من غير مستقيم قبول کرد که اين دستور قابل اجرا هست؟
ماشاء الله شمس الوعظين: ببينيد، من گمان مي کنم انسجام دروني نمايندگان متحصن همچنان حفظ شده است. دليلش هم اين است که بلافاصله پس از رايزني هايي که صورت گرفته است، و توصيه اي که آقاي رئيس جمهوري محمد خاتمي مي کند مبني بر پايان دادن به تحصن، واکنش نشان مي دهند و در راسشان محمدرضا خاتمي، برادر رئيس جمهوري، بيانيه مي کند که ما آماده ترک تحصن و مجلس نيستيم و به وضعيت خودمان ادامه خواهيم داد. ببينيد، در ارتابط با پرسش اولتان من مي خواستم يک مراجعه اي بکنم به يک نکته ديگري و آن اين است که چون شما اشاره تان به اين شکل به مسائل داخلي ايران است عمدتا، الان دعوايي که شکل گرفته است و مناقشه و بحراني که شکل گرفته است اوج بحران مي تواند تلقي بشود ميان دو پديده، يعني نهادهاي انتصابي و نهادهاي انتخابي. يعني در کشور ما اين مي تواند اوج اين مناقشه را رقم بزند و نمايندگان متصن بلافاصله پس از گذشت يک هفته از تحصنشان، احساس مي کنند که تکليف نهادهاي انتصابي را در برخورد با نهادهاي انتخابي کشور روشن کنند يا حداقل مهارش کنند يا حداقل به سود نهادهاي انتخابي امتيازهاي بيشتري از نهادهاي بگيرند در روند دموکراتيزاسيون کشور. اين چيزي است که به نظر مي رسد از حرکات نمايندگان دارد ديده مي شود و من گمان نمي کنم حرکت نمايندگان مجلس به ويژه با توجه به توضيح دکتر محمدرضا خاتمي مبني بر اين که حتي ما آمادگي داريم از صحنه انتخابات کنار برويم به نفع رد صلاحيت شدگان بيرون از حاکميت که آن ها بايد به حقشان برسند، به ويژه با توجه به اين موضع مي توانم بگويم که علي الحساب اين مناقشه باز است و اين بحران باز است و رايزني ها ظاهرا نتوانسته است به نتيجه برساند يا به يک سازش برساند. البته من معتقد هستم فرجام جنين بحران هايي در نهايت نوعي سازش و توافق خواهد بود، اما بايد ديد که اين توافق تا چه حدي به مصلحت و به سود منافع ملي و به سود منافع مردم و به سود نهادهاي انتخابي است و تا چه حد به زيانشان خواهد بود.
ف.ز.: اما قبول دستور آيت الله خامنه اي شوراي نگهبان و نمايندگان متحصن را در يک وضعيت دشواري قرار نمي دهد آقاي شمس الوعظين؟
ماشاء الله شمس الوعظين: چرا، به هر حال رهبري وقتي وارد اين ماجرا مي شود بالاخره نمايندگان متحصن به انديشه مي افتند به عواقب چنين کاري. در هر حال با توجه به پاره اي از تفسير هايي که از قانون اساسي مي شود، اگر تبديل بشود به يک معضل نظام سياسي اين مجوز و امکان را مي دهد. البته چنانكه گفتم برابر با پاره اي از قرائت هايي که از قانون اساسي مي شود، مجوز مي دهد به رهبري تا وارد بشود و حل و فصل بکند موضوع را. اگر بحران ها تشديد مي شود يا همين بحران اگر تشديد بشود، معلوم نيست واکنش آيت الله خامنه اي چه خواهد بود در ارتباط با اين ماجرا. اگر تند باشد، به هر حال روند اوضاع را تند خواهد کرد. من البته گمان نمي کنم. گمان مي کنم که وضعيت نمايندگان هنوز منسجم به لحاظ دروني و وضعيت و شرايط محيطي (منظورم در Policy کشور) مساعد است. دولت وارد عمل شده است، وزرا دارند وارد عمل مي شوند، نمايندگان ادوار مجلس در دوره هاي گذشته دارند وارد عمل مي شوند و پيام مي فرستند، اين ها حرکاتي است که فرجام نسبتا مثبتي به نفع دموکراسي در کشور و به نفع نهادهاي انتخابي داشته باشد.
ف.ز.: آقاي براتي، با وجود انسجام نمايندگان، آن طور که آقاي شمس الواعظين مي گويند، با گدشت نه روز پس از تحصن نمايندگان آن شور شورق دفاع از اين تحصن و استقبال افکار عمومي از اين تحصن ديده نمي شود. آيا اين زمان نياز دارد يا اصولا نمايندگان نمي توانند منتظر چنين پشتيباني وسيعي باشند؟
دکتر مهران براتي: البته اين فرمايش شما شايد کاملا وضع را بيان نکند چون همان طور که در رسانه ها خوانده ايد، حتما ديده ايد که نمايندگان شيراز به اين تحصن پيوسته اند. الان بيش از 350 نفر از متوکلين و نمايندگان فکري جريانات مختلف فکري، سياسي، فرهنگي، و دانشگاهي پشتيباني از اين حرکت کرده اند و اين روز به روز بيشتر هم خواهد شد. ولي من فکر مي کنم مسئله اساسي در اين است که دو مسئله را هم نمايندگان متحصن در سر دارند و هم مردم. مسئله اول اين است که رفتن به مجلس و استفاده از حق نمايندگي و قانون گذاري و رد کردن قوانيني که به سود اصلاحات و پيشرفت جريان به اصطلاح مسالمت آميز آرام کشور به سوي دمکراسي باشد، به هر صورت با شرايط موجود در قانون اساسي ممکن نيست و اين فکر مي کنم يک امر پذيرفته اي است. مسئله سوم که در بحث ها است اين است که جريان به اصطلاح دموکراسي در ايران فعلا هيچ نوع محمل و بلندگويي ندارد که صداي رسايي به بيرون از خودش داشته باشد که در ضمن وجاهت قانوني هم داشته باشد. من فکر مي کنم با کوشش نمايندگان براي راهيابي به مجلس، اين توهم نيست که با ادامه وجود شوراي نگهبان و نظارت استصوابي و همه مشکلات ديگري که در اين سال هاي گذشته ديده ايم، آن ها اين توهم را داشته باشند. مي توانند با روند قانونگذاري و آوردن قوانين جديد، راهگشاي روند اصلاحات به سوي جديد باشند. بلکه هنوز در اين فکر هستند که آخرين سنگري را که در اختيارشان مي تواند قرار بگيرد براي مطرح کردن خواسته هاي مردم، اين سنگر را از دست ندهند و اين کوششي که انجام مي شود در همين راستا است و من فکر مي کنم الان جامعه ما دچار بحراني بسيار عميقتر از آن شده است که رفتن يا نرفتن نمايندگان به اين مجلس، پاسخگوي اين معضلات بشود. بجران موجود، بحراني است که همه جوامع در شرايط گذار از يک حالت پيشين به حالت بعدي دچار آن مي شوند. يکي از اين علائم بحران به هر صورت حرکت اين نمايندگان است . اين ديگر بالاترين علامت استيصال يک فرد يا يک قوه قانونگذار است که در خانه اي که بايد در آن قانونگذاري بکند، در همان جا متحصن مي شود براي گرفتن حداقل حقوقي که بايد خودش و شهروندها داشته باشند و نديدن اين روند به اصطلاح بحران اجتماعي که گريبانگير جمهوري اسلامي شده است از طرف نيروهاي اقتدارگرا، فکر مي کنم مسئله اي باشد که به احتمال قوي ضربه هاي بسيار کاري به اين نيروها خواهد زد، بدون اين که الان خودشان متوجه آينده شان باشند.
ف.ز.: آقاي همايون، آقاي براتي در پاسخ به اين پرسش که حرکت تحصن نماينده ها مورد استقبال قرار نگرفته است، مطرح کردند که اين طور نيست و استقبال هم از آن شده است. آيا اين حد از استقبال و پشتيباني مي تواند به نماينده ها آن مصونيت لازم را بدهد که در مقابل فشارهاي حريف پايداري کنند؟
داريوش همايون (تحليلگر سياسي و رايزن حزب مشروطه ايران): نه، به هيچ وجه. اين مقدار پشتيباني قابل ملاحظه نيست با توجه به گوناگوني جامعه ايراني و نيروهاي سياسي بسيار قابل ملاحظه اي که در اين جامعه هستند. مجلس کار خودش را در اين چهار سال خراب کرده است. اين ها هنگامي به تحصن دست زده اند که منافع خودشان در خطر افتاده است. اگر روز اول که خامنه اي ان ها را ممنوع کرد از ورود به بحث مثلا لايحه مطبوعات يا انتخابات حقوقدانان شوراي نگهبان، اگر در آن موقع اين ها مقاومت مي کردند و نصف مقاومتي را که الان مي کنند نشان مي دادند، اصلا همه وضع عوض شده بود. اين ها در طول چهار سال کاري براي مردم نکردند، حرکتي نشان ندادند، و از دانشجويان که مهمترين نيروي سياسي در ايران هستند کمترين پشتيباني را نکردند. منظور پشيتباني موثر است، سخنراني مهم نيست. اين است که نمي توانند انتظار داشته باشند که مردم به آن ها بپيوندند و آن چه که اين اعتصاب را ضعيف مي کند و نخواهد گذاشت که به جاي مهمي برسد (حداکثر يک مصالحه اي همان طور که گفتم خواهد شد و يک جوري قائله را تمام مي کنند)، همين است که مردم از کل فرآيند انتخاباتي سرخورده شده اند. بيهودگي مجلس و بيهودگي رياست جمهوري بعد از سه انتخابات که مردم در آن شرکت موثر و وسيع کرده اند، ثابت شده است نه از طرف مردم، از طرف خود اين نهادها. اين نهادها عملا به مردم گفته اند که ما راي شما را لازم داريم، خود شما به هبچ درد ما نمي خوريد و اين جملات را مردم احساس کرده اند که ما مي بينيم با همه سر وصدايي که اين نه – ده روزه بر سر اين موضوع بلند شده است، در سطح جامعه نشاني نيست. خوب، بايد بسيار براي اين نمايندگان و براي کل جنبش دوم خرداد عبرت انگيز باشد.
ف.ز.: آقاي شمس الواعظين، با توجه به مطلبي که مطرح شد و با توجه به شناخت شما از درون جامعه، پيش بيني شما از ادامه اين حرکت اعتراضي نمايندگان چيست؟ يعني نمايندگان تا کي مي توانند دوام بياورند و يا اينکه مجبور به يک نوع توافق با حريفان خودشان خواهند شد؟
ماشاء الله شمس الوعظين: در هر حال نکاتي که الان مطرح شد من گمان مي کنم تا حدي مي تواند که تعيين کننده باشد، از جمله اين که اين تحصن در پايان دوره دارد صورت مي گيرد، در هر حال معاني، مفاهيم، و مضاميني براي خودش دارد. اگر اين حرکت، يا شبه اين حرکت، يا Actionهايي از اين قبيل مي توانست در دوره ديگري اتفاق بيافتد، شائبه اين که اين مسئله در ارتباط با مسائل شخصي و موقعيت شخصي نمايندگان است از ميان مي رفت. اما بيائيم اين جوري هم بگوئيم، بگوئيم که بله، نمايندگان اصلاح طلبي که الان وضعيت اين جوري پيدا کرده اند و اين ها، مسئله خودشان هم مطرح است. اين جزو حقوق انساني است و هيچ اشکالي هم ندارد. به ويژه اين که اگر که پاره اي از اين شخصيت ها که سابقه دفاع و پشتيباني از حقوق ملت را داشتند در مجلس ششم را مورد توجه قرار دهيم، موضوع قابل توجه تر مي شود از ديد افکار عمومي و از ديد کساني که به اين ها راي داده اند. در هر حال، موقعيت اين ها شجاعانه بوده است، اين ها افشاگري هاي زيادي کرده اند، اين ها جلو سلب حقوق مردم را گرفتند در دوره مجلس ششم. اين که گفته بشود که مجلس ششم هيچ کاري نکرده است، من فکر نمي کنم که منطبق با واقعيت است. اگر از نزديک مسائل ايران را ملاحظه کنيم به طور عيني، مجلس ششم من معتقدم که همان طور که يک بار هم گفتم در تاريخ معاصر ايران از مشروطه به بعد، يکي مجلس ششم است که تا اين حد درخشيد نامش. چرا؟ براي اين که در دفاع از موقعيت مردم و حقوق مردم لوايح بسيار زيادي تصويب کردند اين ها، بسيار قابل توجه است اين ها و بسياري همين قابل توجه بودن اين لوايح و اين مصوبات بوده است که محافظه کاران را وادار کرده است که هزينه هاي اين چنيني را براي منافع ملي را به جان بخرند، اما آماده ورود مجدد اين ها به مجلس نباشند. من گمان مي کنم که فرجام اين کار يک توافقي خواهد بود که يک پله به سوي دموکراسي و نهادهاي مدني خواهد بود.
ف.ز.: آقاي براتي، پيش بيني شما چيست؟ يعني نمايندگان بالاخره در کجا مجبور خواهند شد که اعتراض خودشان را قطع کنند يا اين که دامه بدهند؟
دکتر مهران براتي: من فکر مي کنم با اين حرکتي که نمايندگان مجلس کرده اند و نتيجه کمي که به دست خواهد آمد و من هم تاييد مي کنم که نتيجه به هر صورت اين زحمات و اين Actionها، نوعي کنار آمدن و سازش خواهد بود. ولي طرح سئوال در جامعه به کلي ديگر عوض خواهد شد. ديگر مسئله مطرح در جامعه اين نيست که چگونه ما به نمايندگان موجود در مجلس شوراي اسلامي و يا نيروهايي که الان در حزب مشارکت شرکت دارند، از طريق ورود آن ها به مجلس مسائل را پيش ببريم. بلکه مسئله اي که در جامعه مطرح مي شود آزادي احزاب خواهد بود، انتخابات آزاد، تشکيل مجلس موسسان، و تغيير قانون اساسي از طريق مجلس موسسان براي از ميان برداشتن تمام نهادهايي که اين وضع موجود را به وجود آورده اند و اين طرح سئوال جديد در جامعه فکر مي کنم در رابطه با بحراني که پيش آمده است، ديگر اجتناب ناپذير است و اين بحث هم اکنون در مطبوعات ايران هم در سطح گسترده اي مطرح است. نه فقط در سطح مطبوعات، در ميان حزب مشارکت، در ميان اصلاح طلبان و بيرون از اصلاح طلبان.
ف.ز.: آقاي همايون، پيش بيني شما چيست؟
داريوش همايون: خود حرکت ديگر به نظر من آن قدر اهميت ندارد. من هم موافقم که وضع در ايران از اين مسائل گذشته است، بحث تغيير کرده است، و مبارزه در ميدان هاي ديگري جريان دارد. الان موضوع بودن يا نبودن اين رژيم است، نه اين که کدام گوشه اين رژيم بهتر است و تقويت بشود و کدام گوشه رژيم بدتر است و اخياراتش کم بشود. ديگر از اين مسائل گذشته است. يک زورآزمايي است حالا در سطح جامعه با يک گروه حاکمي که بخشي از آن در مجلس متمرکز شده است، در رياست جمهوري متمرکز شده است، و مقدار زيادي اعتبار خود را از دست داده است و بخش ديگري از آن همه قدرت ها را دارد و تا آخرين لحظه و با آخرين نيرو مقاومت خواهد کرد. اين يک زورآزمايي است که ديگر از حدود انتخابات و مجلس تجاوز خواهد کردو تجاوز کرده است. کمتر از پنج هفته مانده به انتخابات دوره هفتم مجلس شوراي اسلامي و با پايان يافتن مهلت اعتراض به رد صلاحيت ها، درگيري بين دو جناح اصلاح طلب و محافظه کار بر سر سياست شوراي نکهبان و رد صلاحيت داوطلبين نمايندگي واد مرحله نهايي خود مي شود. در ميزگرد امشب راديوفردا، ماشاء الله شمس الوعظين (روزنامه نگار)، دکتر مهران براتي (تحليلگر سياسي و عضور شوراي رهبري اتحاد جمهوري خواهان)، و داريوش همايون (تحليلگر سياسي و رايزن حزب مشروطه ايران) شركت دارند و در باره ويژگي هاي انتخابات مجلس هفتم و رد صلاحيت گسترده داوطلبان به تبادل نظر مي پردازند.
