تاريخچه مختصري از تحصن در تاريخ معاصر ايران، از ديد يک مورخ

ژان خاکزاد (راديوفردا): تحصن در تاريخ معاصر ايران بارها انجام گرفته است. احمد احرار، نويسنده، روزنامه نگار و مورخ برجسته ايراني که مقيم پاريس است، در گفتگو با راديوفردا، از تحصن از زمان انقلاب مشروطيت تا به امروز، به راديوفردا مي گويد: احمد احرار (نويسنده، روزنامه نگار و مورخ، پاريس): تحصن از واژه حصن مي آيد که حصن هم به معناي قلعه يا پناهگاه است. پيش از مشروطه تحصن گزيدن در خانه شاه و وزير يا در اماکن مذهبي مثل امامزاده ها و بالاخره در خانه علما معمول بوده است.گاهي هم در خانه خدا يعني در مکه. اشخاصي که احساس مي کردند به اينها ظلم شده است، يا امنيت جاني و مالي ندارند، در اين جور جاها مي رفتند تحصن مي کردند تا به کار ايشان رسيدگي شود. بعد از اينکه مشروطه برقرار شد و مجلس شوراي ملي به وجود آمد و خانه ملت لقب گرفت، يعني ملت صاحب خانه شد، مجلس به صورت پناهنگاه و مرجع تظلم در آمد و تحصن در مجلس، جاي تحصن در جاهاي ديگر را گرفت. اولين تحصن بزرگ در مجلس، تحصن وکلاي دوره اول بود در دوره سلطنت محمدعلي شاه. مجلسي ها، وکلاي مجلس، که احساس مي کردند اين پادشاه جديد، بر خلاف پدر خود، مظفرالدين شاه، خوي استبدادي دارد و آب او با مشروطه و مشروطه خواهي و مجلس و حکومت قانون به يک جوي نمي رود، کم کم با پادشاه و دربار درگير شدند و مجلس را سنگر دفاع از آزادي قرار دادند و اعضاي انجمن ها و جوانان مشروطه خواه نيز به آنان پيوستند و بالاخره در مجلس سنگر گرفتند، تا سنگربندي مجلسي ها به مقاومت و اقدام متقابل محمدعلي شاه منجر شد و او دست به کودتا زد و قواي قزاق به فرماندهي لياخوف، مجلس را به توپ بست و عده اي از مشروطه خواهان گرفتار شدند، عده اي گريختند. دو سالي استبداد صغير برقرار بود، تا آنکه تبريز قيام کرد و بختياري ها به فرماندهي سردار اسعد و قواي شمال به سرکردگي محمدولي خان سپهسالار تنکابني به طرف تهران سرازير شدند و تهران به تصرف مشروطه خواهان در آمد. و پادشاه مستبد به سفارت روس پناه برد و در آنجا پناهنده شد، به اين ترتيب مشروطيت دوباره احياء شد. در دوران ملي شدن نفت، يعني مبارزه براي ملي شدن نفت، روزنامه نگاران طرفدار جبهه ملي، به عنوان تظلم از فشارهاي دولت، يعني دولت سپهبد رزم آرا، در مجلس متحصن شدند. دو سال بعد در دوره زمامداري دکتر مصدق، روزنامه نگاران مخالف دولت ايشان، مخالف جبهه ملي، به همين عنوان در مجلس متحصن شدند. باز در همان دوره، در دوره پانزدهم مجلس شوراي ملي، وکلاي اقليت، يعني مخالفان دکتر مصدق به رهبري جمال امامي، به عنوان اينکه در خارج از مجلس امنيت جاني ندارند، در مجلس متحصن شدند. ديگر در دهه هاي چهل و پنجاه، که فضاي سياسي کشور تغيير کرده بود، تحصن در مجلس هم متروک شد و اکنون که وکلاي ششمين دوره مجلس اسلامي، به عنوان اعتراض به جريان انتخابات، در مجلس تحصن کردند و مساله، مساله روز است و انعکاس جهاني هم پيدا کرده است. تحصن در تاريخ معاصر ايران بارها انجام گرفته است. احمد احرار، نويسنده، روزنامه نگار و مورخ برجسته ايراني که مقيم پاريس است، در مصاحبه با راديوفردا، به ذکر تاريخچه مختصري از تحصن از زمان انقلاب مشروطيت تا به امروز مي پردازد.