امضاي قرارداد حوزه نفتي آزادگان توسط جمهوري اسلامي و ژاپن، از ديد يک کارشناس

ژان خاکزاد (راديوفردا): ايران و ژاپن، پس از بيش از چهار سال گفتگو، سرانجام قرارداد سه ميليارد دلاري براي بهره برداري از حوزه نفتي آزادگان را امضاء کردند. شهران طبري در لندن، درباره اين قرارداد با نصير شيرخاني، کارشناس نفت، گفتگويي کرده است. شهران طبري (راديوفردا، لندن): آقاي شيرخاني، بالاخره بعد از حدود چهار سال مذاکره و عليرغم فشارهاي آمريکا، قرارداد ايران و ژاپن بر سر بهره برداري از نفت حوزه آزادگان، نهايي شد. فکر مي کنيد از نظر فني اين قرارداد براي ايران، قرارداد خوبي بوده؟ آيا ايران نمي توانست قرارداد بهتري از اين بگيرد؟ نصير شيرخاني (کارشناس نفت): اين قرارداد آزادگان از اول يک مقداري سياسي بود. شايد هم شما يادتان باشد، حدود چهار سال پيش، پنج سال پيش که مذاکرات در مورد بهره برداري از آزادگان شروع شد، قيمت نفت بسيار پايين بود و ايران از نظر مالي زياد در وضعيت خوبي نبود، و اينها مجبور شدند که، يعني شرکت ملي نفت، ايران مجبور شد که يک مقداري از ژاپني ها پول بگيرد، پول پيش بگيرد، و در مقابل به ژاپني ها قول داد که اولويت را به ژاپني ها خواهد داد، در مورد توسعه آزادگان. به هر حال اولين قرارداد در چهار سال پيش بين دولت ايران و ژاپن به امضاء رسيد، و بعد از آن هم ژاپني ها دست به کار کسب اطلاعات اوليه در مورد آزادگان شدند. ولي چون از نظر دانش فني، مخصوصا در مورد توسعه حوزه هاي نفتي پيچيده، مثل آزادگان، ژاپني ها اطلاعات زيادي ندارند، يعني اطلاعات آنها کامل نيست، اينها مجبور شدند که دست به کار شوند که يک شرکت رده بالاي جهاني را پيدا کنند که به عنوان مشاور فني آنها در حوزه نفتي آزادگان فعاليت کند. بالاخره توانستند شرکت شل Shell را پيدا بکنند و اين شرکت الان سالها است که با شرکت هاي ژاپني فعاليت دارد و به عنوان مشاور فني و تکنيکي شرکت هاي ژاپني عمل مي کند. ش.ط.: خوب بعد، ولي به اين ترتيب شما گفتيد که آن موقعي که اين قرار داد را بستند، ايران به پول بيشتري احتياج داشت، ولي الان در آن شرايط نيست. آيا مجبور شده که به همان شرايط قبلي تن در بدهد، و يا اينکه توانسته شرايط معامله را طوري بهتر تنظيم بکند که به نفع ايران باشد؟ نصير شيرخاني: کسي از جزئيات قراردادهايي که بين ايران و شرکت هاي خارجي انجام مي شود، زياد اطلاعات دقيقي ندارد. يعني هيچوقت نيامدند که اين اطلاعات را به طور روشن و واضح در واقع در اختيار همه بگذارند. ولي به هر حال اين دادن اولويت به ژاپني ها در مورد توسعه آزادگان، خودش يک مقداري گزينه هاي ايران را محدود کرد و از رقابت جلوگيري کرد. يعني اگر ايران مي توانست اين حوزه نفتي را پيشنهاد کند به شرکت هاي مختلف جهاني، و از آن طريق مي توانست بهترين ترم ها و بهترين قرارداد را به دست بياورد، ولي خوب اينطوري نشد. حتما به خاطر آن پول پيشي که به ايران داده بودند، اينها مجبور شدند که فقط با ژاپني ها مذاکره کنند. جمهوري اسلامي و ژاپن، پس از بيش از چهار سال گفتگو، سرانجام قرارداد سه ميليارد دلاري براي بهره برداري از حوزه نفتي آزادگان را امضاء کردند. نصير شيرخاني،کارشناس نفت، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد که اين قرارداد از اول يک مقداري سياسي بود، و حدود چهار سال پيش که مذاکرات شروع شد، قيمت نفت بسيار پايين بود و جمهوري اسلامي از نظر مالي زياد در وضعيت خوبي نبود، و شرکت ملي نفت مجبور شد که يک مقداري از ژاپني ها پول پيش بگيرد، و در مقابل به ژاپني ها قول داد که اولويت را به ژاپني ها خواهد داد. وي مي افزايد که اين امر گزينه هاي ايران را محدود کرد و از رقابت جلوگيري کرد، يعني اگر ايران مي توانست اين حوزه نفتي را به شرکت هاي مختلف جهاني پيشنهاد کند، بهترين قراردادها را به دست مي آورد.