(rm) صدا |
ژان خاكزاد (راديو فردا): در ارديبهشت ماه از تهران خبر رسيد: پانزده عضو ائتلاف نيروهاي ملي مذهبي كه اكثرا در اسفند ماه سال 1379 به طور دسته جمعي بازداشت و متهم به اقدام عليه نظام و امنيت ملي شده بودند، براي صدور حكم به دادگاه فراخوانده شده بودند. اين متهمان پس از بازداشت از شش ماه تا بيش از يك سال و از جمله در سلول انفرادي به سر بردند، با قرار وثيقه هاي سنگين تا صدور حكم تا آن زمان آزاد بودند. دكتر محمد ملكي، يكي از چهره هاي شاخص ائتلاف ياد شده و يكي از روساي پيشين دانشگاه تهران پس از انقلاب سال 1357 در گفتگو با راديو فردا ضمن تاييد اين خبر از نحوه فراخوانده شدنش به جلسه صدور حكم دادگاه در گفتگو با اميرمصدق كاتوزيان از راديو فردا مي گويد:
دكتر محمد ملكي: روز يكشنبه نامه اي در منزل آوردند كه در اين نامه آمده كه روز شنبه ساعت ده صبح در شعبه 26 دادگاه انقلاب براي استماع حكم حضور به هم رسانيد به اتهام اقدام عليه امنيت.
امير مصدق كاتوزيان (راديو فردا): اين نامه آيا مشابهش براي آن چهارده نفر ديگر از نيروهاي ملي مذهبي كه همراه شما متهم هستند در اين پرونده ارسال شده؟
دكتر محمد ملكي: تا آنجايي كه من اطلاع دارم، تقريبا براي همه پانزده نفر آمده.
ژ . خ : باز هم در ارديبهشت، بسياري از روزنامه هاي ايران خشم و اعتراض كارشناسان ايراني را نسبت به سياستهاي دولت جمهوري اسلامي در مورد نفت درياي خزر در ارديبهشت ماه بازتاب دادند. اين اعتراضها به دنبال امضاي قرارداد بين سه كشور ساحلي درياي خزر مطرح شد كه در آن سهم ايران ناديده گرفته شده بود. امضاي قرارداد بين سه كشور ساحلي درياي خزر، اين تصور را بين ايرانيان بوجود آورد كه فرصت ايران براي تضمين نفت درياي خزر از بين رفته است. روسيه، آذربايجان و قزاقستان، در 24 ارديبهشت ماه، قراردادي را براي تقسيم نفت درياي خزر امضا كردند كه در اين قرارداد از سهم ايران سخني به ميان نيامده بود. يكي از كارشناسان ايراني كه معتقد است سياستهاي جمهوري اسلامي سبب از دست رفتن فرصتها شده، حسن فتحي، روزنامه نگار و كارشناس منطقه است. او پس از امضاي قرارداد به راديو فردا گفت:
حسن فتحي: اين حادثه اي كه اتفاق افتاد، به طور رسمي و شفاف اين بود كه هم مواضع ايران را براي چندمين بار رد كردند و هم اينكه عملا به ما نشاند دادند كه ديدگاههاي ايران براي آنها اهميتي ندارد و آنها درصدد هستند كه منافع خودشان را در خزر حفظ كنند.
ژ . خ : توافق سه جانبه روسيه، قزاقستان و آذربايجان، در تقسيم مناطق شمالي و مركزي درياي خزر، واكنش شديد مسئولان و كارشناسان ايران را به دنبال آورد . در همين باره الهه كولايي، نماينده مجلس و مخبر كميسيون امنيت ملي به دنبال اين اقدامات از استيضاح كمال خرازي، وزير امور خارجه به دليل شكست سياست خارجي وي خبر داد. او به عكس العمل روسها درباره درياي خزر اشاره كرد و گفت: آنچه در خصوص درياي خزر شاهد هستيم، نتيجه عملكرد ما در عرصه بين المللي است. الهه كولايي همچنين اظهار داشت: مسئولان روابط خارجي كشور به رغم عملكرد ضعيفشان طي سالهاي اخير همواره از پذيرفتن مسئوليت سياستهاي خود طفره رفته اند.
ارديبهشت ماه سال 1382، يكي از ماههاي پر خبر اين سال بود. هاشم آغاجري، استاد دانشگاه و عضو شوراي مركزي سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي در اولين جلسه دادگاه تجديد نظر خود شركت كرد،اما از دفاع از خود خودداري كرد. آقاي آغاجري، بنابر حكم دادگاه بدوي همدان، به اعدام، زندان، تبعيد، تازيانه و محروميت از تدريس در دانشگاه محكوم شده بود. اين استاد دانشگاه محكوم به مرگ، به وكيل خود گفته بود: اعلام كنيد آنچه كه عليه من مي گويند، جنبه هاي غير حقوقي و غير قانوني دارد. شايد يك نوع تبليغ براي خراب كردن من و افكار و عقايد من باشد. آقاجري اعلام كرد: تاوقتي كه جلسه دادگاه به طوري علني برگزار نشود، از دفاع خود و پاسخ به سئوالات امتناع خواهد كرد. محسن آرمين، عضو شوراي مركزي سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي، به تاخير در خوانده شدن گزارش نتيجه رسيدگي كميسيون اصل نود مجلس شوراي اسلامي به شكايت هاشم آغاجري، استاد تاريخ دانشگاه تربيت مدرس و عضو شوراي مركزي سازمان چپ گراي مجاهدين انقلاب اسلامي اعتراض كرد. از سوي ديگر يك نشريه ارگان محافظه كاران تندرو نوشت: دوستان آغاجري اگر خير او را مي خواهند، بايد براي اجراي حكم اعدام او تلاش كنند. حكم اعدام آغاجري به جرم توهين به مقدسات اسلامي و روحانيون شيعه از سوي ديوان عالي قوه قضاييه جمهوري اسلامي لغو شد.
در شب بيستم ارديبهشت ماه، تهران شاهد تظاهرات و درگيري دانشجويان و مردم با نيروهاي انتظامي و لباس شخصيها بود. خبرنگار راديو فردا در تهران، در گفتگوي مستقيمي كه با همايون مجد از راديو فردا انجام داد، در آن زمان چنين گزارش داد.
نيما تمدن(راديو فردا، تهران): همانطوري كه مي شنويد، مردم دارند شعار مرگ بر ديكتاتور مي دهند و اينكه رفراندوم، رفراندوم، اين است شعار مردم. من در منطقه اي كه هستم، جو خيلي بحراني و ناآرامي دارد، پليسهاي ضد شورش در همه جا پخش شدند. من زير پل گيشا هستم، حد فاصل خيابان اميرآباد تا خود خيابان گيشا، عده زيادي ازمردم اعم از خانواده ها، دختران و پسران جوان، حتي افراد سالخورده و پير هم در ميران آنها هستند. نيروهاي ضد شورش پليس هجوم آوردند به سمت مردم و تعدادي از آنها را باتون و شليك گلوله هاي لاستيكي زدند.
ژ . خ: پس از چهار روز ناآرامي در تهران، آيت الله خامنه اي، رهبر جمهوري اسلامي از خود واكنش تندي نشان داد.
صداي آيت الله خامنه اي: اگر كسي در جهت تسليم منافع ملي و ملت ايران با دشمن حركت كند، ملت او را با نهايت بي رحمي كنار خواهد زد.
ژ . خ : بيان اين سخنان از سوي رهبر جمهوري اسلامي، سركوب شديد تظاهر كنندگان را در پي آورد كه پس از بازداشتهاي دسته جمعي ميان دانشجويان و تظاهركنندگان ناآراميها پس از چند روز به پايان رسيد.
در خردادماه از تهران خبر رسيد روند احضار اهل قلم ايران به مراكز متعدد قضايي و امنيتي جمهوري اسلامي همچنان ادامه داشته است. به گفتي برخي ناظران تشديد هم شده است. اين تشديد و گسترش بخصوص از روزهاي پاياني سال گذشته آشكارتر شد و در اوايل سال 1382 ليست سياه نويسندگان كه گفته شد: قوه قضاييه آن را تاييد كرده است، ادامه يافت. از كانون نويسندگان ايران، سيد علي صالحي، شاعر، نويسنده و دبير اين كانون از احضار شدگان مكرر بود و به رغم چند نوبت بازجويي از او همچنان به دادگاه و مراكز امنيتي احضار مي شد. فعاليتهاي كانون و محتواي نوشته هاي اين اهل قلم حتي موضوع و محتواي شعر شاعران احضار شده، از موارد مطرح در بازجوييها بوده است. چگونگي برخورد با اهل قلم در ايران را با خانم سيمين بهبهاني، شاعر بزرگ معاصر و از اعضاي قديمي كانون نويسندگان ايران در ميان گذاشتيم. بهمن باستاني از راديو فردا از خانم بهبهاني پرسيد:
بهمن باستاني (راديو فردا): خانم بهبهاني به نظر مي آيد كه روند احضار نويسندگان و بويژه اعضاي كانون نويسندگان ايران تشديد شده و گسترش پيدا كرده.
سيمين بهبهاني: تشديد كه نمي توانم بگويم، ادامه پيدا كرده. كانون نويسندگان ابدا فعاليت مخفي يا فعاليتي كه غير قانوني باشد، ندارد. جلسات ما در حضور همه دوستان و در جاهاي خيلي علني تشكيل شده تا حالا.
ژ . خ : رويدادهاي سال 1382 سال كهنه را در برنامه هاي آينده راديو فردا دنبال خواهيم كرد. به مناسبت پايان سال 1382، راديو فردا مروري دارد بر رويدادهاي سياسي و اجتماعي سال 82 در ايران.
