لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۰۱:۳۸

بخشنامه رئيس قوه قضاييه به دستگاه‌هاي قضايي و انتظامي براي خودداري از شکنجه متهمان، از ديد يک حقوقدان


(rm) صدا |
نازي عظيما (راديو فردا): رئيس قوه قضاييه ايران، بخشنامه اي به دستگاههاي قضايي و انتظامي كشور صادر كرده است. در اين بخشنامه آيت الله شاهرودي دستور مي دهد براي رعايت آنچه كرامت انساني و آزادي افراد ناميده، از بدرفتاري با متهمان اكيدا خودداري شود و مراحل دادرسي طبق موازين قانوني در مورد آنها اجرا گردد. بي گناه فرض كردن متهمان تا زمان اثبات جرم در دادگاه، دادن حق دفاع به متهم و شكنجه نكردن آنها از زمينه هاي برجسته مواردي است كه در ابلاغيه آيت الله شاهرودي به آن اشاره شده است. همكارم سياوش اردلان در آغاز گفتگويي با محمد حسين آغاسي، وكيل دادگستري و حقوقدان در تهران، از او مي پرسد آيا صدور چنين بخشنامه اي در جمهوري اسلامي سابقه داشته است يا خير. محمد حسين آغاسي (وكيل دادگستري و حقوقدان، تهران): اين اولين بار است كه يك مقام رسمي مملكت مبادرت به صدور چنين بخشنامه اي مي كند و تا كنون اين قضيه سابقه نداشته و حتي معتقد بودند كه نيازي هم به وجود چنين بخشنامه اي نيست. سياوش اردلان (راديو فردا): يعني شما اين را يك نوع اعترافي به اين تلقي مي كنيد به اين كه در بخشهايي كه گفته شده شكنجه نكنيد متهمان را، اينگونه اقدامات اعمال مي شود در كشور؟ محمد حسين آغاسي: بله قطعا وجود اين بخشنامه و صدورش دلالت بر اين مي كند كه در سطح مملكت چنين وقايعي رخ مي دهد، يعني شكنجه اي كه قبلا گفته مي شد وجود خارجي ندارد و قانون اساسي آن را منع كرده، قانون مجازات اسلامي هم با آن مخالفت كرده. و الان جزئياتي كه ما در اين بخشنامه مي بينيم، مي بينيم كه دقيقا همان مطالبي است كه گروههاي معترض و معترضين به رفتار بستگان و وابستگان قوه قضاييه مي گفتند اينها انجام مي دهند و از طرفي طرف مقابل هميشه منكر اتفاق آن بود و ديديم كه بسياري از نشريات و روزنامه ها را اينها تعطيل مي كردند، با شكايت نيروي انتظامي يا دادستان عمومي. س . ا : خوب اين كه روزنامه ها مي نويسند معمولا بيشتر ناظر است به برخورد قوه قضاييه و دستگاه انتظامي با فعالان سياسي كه آنها را مثلا هنگام بازجويي يا در زندان چطور برخورد مي كنند. اما شما مي گوييد اين چيزي است كه كلا با همه متهمان در همه سطوح غير سياسي هم باشد، به همين صورت برخورد مي شود؟ محمد حسين آغاسي: من يك توضيحي بدهم كه در گذشته نه چندان نزديك در كلانتريها اين وقايع رخ نمي داد، بلكه در آگاهي غالبا اين مسائل پيش مي آمد. اما در رژيم گذشته و همينطور نظام فعلي گفته مي شد و برخي موارد واقعا دلايل را ارائه مي كردند كه در برخورد فعالان سياسي و كساني كه به هر حال بايد برخوردهاي آنچناني با آنها مي شد، بله اين برخوردها، برخوردهاي نادرست و مغاير با قانون عمومي و قانون اساسي كه منع كرده هرگونه شكنجه را، صورت مي گرفت و مي آمدند و عنوان مي كردند. س . ا : شما راجع به متهمان سياسي صحبت مي كنيد. در مورد متهمان غير سياسي چطور؟ محمد حسين آغاسي: من سراغ ندارم واقعا متهمين غير سياسي را كه برخوردهاي اينچنيني بشود، يعني شكنجه در مورد آنها كمتر من شنيدم كه رخ دهد. س . ا : متهمان سياسي چند درصد كل متهمان هستند يا كساني هستند كه از سيستم قضايي و انتظامي كشور در روز مي گذرند؟ محمد حسين آغاسي: قاعدتا متهمين سياسي و مطبوعاتي درصد بسيار كمي را تشكيل مي دهند، اما اينها كساني هستند كه واقعا قانون براي آنها رفتار خاصي را بايد در نظر بگيرد. س . ا : شما مي گوييد كه با متهمان غير سياسي ديگر اينطور برخورد نمي شود. پس به لحاظ كمي واقعا آنقدر هم برخوردها تند نيست در دستگاه قوه قضاييه. محمد حسين آغاسي: بله درست اشاره مي كنيد كه دستگاه انتظامي و قوه قضاييه. بله دستگاههاي انتظامي عادي كمتر اين كار را مي كنند، البته من پرونده اي كه به آن اشاره كردم، گفتگويي بود كه ادعا شده بود يكي از قسمتهاي نيروي انتظامي در شهرستاني آمده بود تعدادي را به تحريك كارفرمايشان شكنجه كرده بود، ولي نتوانستند اثبات كنند و پرونده هم به جايي نرسيد. من اين را صراحتا عرض كنم كه نيروي انتظامي در بخش غير سياسي و مطبوعاتي و امنيتي، مبادرت به اعمال شكنجه و برخوردهاي آنچناني نمي كند و به ندرت ممكن است اتفاق بيافتد، اما دقت بفرماييد كه شكنجه فقط ايجاد ضرب بدني نيست. بلكه رفتار هم از قبيل آنچه واقعا ما مي بينيم و مشاهده مي كنيم، مي تواند شكنجه محسوب بشود. از جمله چشم بستن، نشاندن روي زمين، خواباندن آنها به صورت نادرست و يا برخورد توهين آميز. يعني اگر قرار بود با دستورالعمل كساني كه مرتكب اين اعمال مي شوند از جمله شكنجه و رفتار غير قانوني كاري را انجام ندهند، قانوني اهميت و اعتبارش بسيار بيشتر از بخشنامه است. چرا كه اين افراد اعمالي را كه انجام مي دهند، در اختفا مرتكب مي شوند و تا زماني كه آثار ضرب و شتم و اهانتها هست، اينها را از زندان ‌آزاد نمي كنند. من بيشتر تصور مي كنم كه اين تبليغاتيش بيشتر از برد عملي و اجرايي اش باشد. آيت الله محمود هاشمي شاهرودي، رئيس قوه قضاييه جمهوري اسلامي، بخشنامه اي به دستگاههاي قضايي و انتظامي كشور صادر كرد، و دستور داد که براي رعايت آنچه كرامت انساني و آزادي افراد ناميد، از بدرفتاري با متهمان اكيدا خودداري شود و مراحل دادرسي، طبق موازين قانوني، در مورد آنها اجرا گردد. بي گناه فرض كردن متهمان تا زمان اثبات جرم در دادگاه، دادن حق دفاع به متهم و شكنجه نكردن آنها از زمينه هاي برجسته مواردي است كه در ابلاغيه آيت الله شاهرودي به آن اشاره شده است. محمد حسين آغاسي، وكيل دادگستري و حقوقدان در تهران، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد که اين اولين بار است كه يك مقام رسمي مملكت مبادرت به صدور چنين بخشنامه اي مي كند و صدور آن دلالت بر اين مي كند كه در سطح مملكت چنين وقايعي رخ مي دهد، يعني شكنجه اي كه قبلا گفته مي شد وجود خارجي ندارد و قانون اساسي آن را منع كرده، قانون مجازات اسلامي هم با آن مخالفت كرده، وجود دارد. آقاي آغاسي مي گويد که جنبه تبليغاتي اين مساله بيشتر از برد عملي و اجرايي آن است.
XS
SM
MD
LG