لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۵:۲۴

ميراث اقتصادي رانلد ريگان و اثرات آن بر سياست هاي اقتصادي جمهوري اسلامي


(rm) صدا |
سياست اقتصادي رونالد ريگان رييس جمهوري ايالات متحده، که شنبه در گذشت، دگرگوني هاي بزرگي را هم در آمريکا و هم در روابط بين المللي به وجود آورد و بر سياستگزاري اقتصادي در بسياري از کشور هاي جهان از جمله ايران تأثير گذاشت. ميراث اقتصادي ريگان در گفتاري از فريدون خاوند. فريدون خاوند (راديو فردا، پاريس): در تاريخ معاصر جهان نام رونالد ريگان نخست به عنوان فاتح جنگ سرد به ثبت خواهد رسيد، ولي چهلمين رييس جمهوري آمريکا، که شنبه در گذشت، ميراث مهم ديگري نيز از خود بر جاي گذاشت و آن اعتبار دوباره اي است که ليبراليسم اقتصادي هم در کشورش و هم در صحنه جهاني به دست آورد. البته ليبراليسم ريگاني، که نئوليبراليسم لقب گرفته، از سياستي الهام گرفت که از سال 1979 زير پرچم مارگارت تاچر در انگلستان به اجرا گذاشته شد با محور هاي عمده اي چون کم کردن دخالت دولت در اقتصاد، خصوصي سازي، مقررات زدايي، آزاد سازي و غيره. اما با آغاز رياست جمهوري ريگان در 1981، اين نخستين قدرت جهان است که نفوذ خود را در راه تحکيم هر چه بيشتر اقتصاد آزاد به کار ميگيرد، با اين شعار که «دولت راه حل نيست، بلکه يک مشکل است». بدين سان دوران سلطه افکار کينز پايان مي پذيرد و زمينه اوجگيري انديشه اقتصاد داناني چون هايک و فريدمن فراهم ميآيد، با مکتب معروف به «پول محوري» که مبارزه با تورم را به هدف اصلي سياستگزاري اقتصادي بدل ميکند. اين انديشه، در دوران رونالد ريگان، بسياري از کانون هاي بزرگ فکري را در ايالات متحده تصاحب ميکند و در پي دستاورد هاي مثبت اقتصادي آن در دو دهه پاياني قرن بيستم، به گونه اي گسترده به ژاپن و اروپا کشانده ميشود و از کانال سازمان هاي بين المللي اقتصادي به بسياري از کشور هاي در حال توسعه راه مي يابد. حتي جمهوري اسلامي ايران نيز از تأثير افکار بر آمده از دوران ريگان، در امان نمي ماند. از اواخر دهه 1360 خورشيدي، با آغاز رياست جمهوري هاشمي رفسنجاني، سياست معروف به «تعديل اقتصادي» عمدتا در راستاي اصلاحاتي شکل ميگيرد که زير بناي نظري آنها متکي بر نئوليبراليسم آمريکايي-انگليسي است. جناح معروف به «اصلاح طلب» يا چپ جمهوري اسلامي هم، که خود زماني در زمره مخالفان قسم خورده اين نظريه بود، در دوران مجلس ششم به هوادار دو آتشه ان بدل شد. کوتاه سخن اتکه بسياري از هدف هاي امروزي سياستگزاري اقتصادي در جمهوري اسلامي ملهم از ادبياتي است که عمدتا در سال هاي ريگان فراهم آمده از جمله کاهش تصدي گري دولت، خصوصي سازي، تعادل بودجه، استقلال بانک مرکزي، هدفمند کردن يارانه ها وغيره... سياست اقتصادي رانلد ريگان رييس جمهوري پيشين آمريکا، دگرگوني هاي بزرگي را هم در آمريکا و هم در روابط بين المللي به وجود آورد و بر سياستگزاري اقتصادي در بسياري از کشور هاي جهان از جمله ايران تأثير گذاشت. ليبراليسم ريگاني، که نئوليبراليسم لقب گرفته، از سياستي الهام گرفت که از سال 1979 زير پرچم مارگارت تاچر در انگلستان به اجرا گذاشته شد با محور هاي عمده اي چون کم کردن دخالت دولت در اقتصاد، خصوصي سازي، مقررات زدايي، آزاد سازي و غيره. حتي جمهوري اسلامي نيز از تأثير افکار بر آمده از دوران ريگان، در امان نماند. از اواخر دهه 1360 خورشيدي، با آغاز رياست جمهوري هاشمي رفسنجاني، سياست معروف به «تعديل اقتصادي» عمدتا در راستاي اصلاحاتي شکل ميگيرد که زير بناي نظري آنها متکي بر نئوليبراليسم آمريکايي-انگليسي است. جناح معروف به «اصلاح طلب» يا چپ جمهوري اسلامي هم، که خود زماني در زمره مخالفان قسم خورده اين نظريه بود، در دوران مجلس ششم به هوادار دو آتشه ان بدل شد.
XS
SM
MD
LG