(rm) صدا |
امروز چهل سال از برگزاري رفراندومي مي گذرد كه براي انجام اصلاحات ارضي، اعطاي حق راي به زنان و تشكيل سپاه دانش و انتقال سهام كارخانجات به كارگران، در زمان شاه سابق در ايران انجام گرفت، اصلاحاتي كه در آن زمان و پس از آن مورد مخالفت شديد روحانيون شيعه قرار داشت. شاه سابق دركتاب انقلاب سفيد نوشت خود را مسئول احساس مي كرد كه مردم ايران را از وضع ناگوار قرون وسطائي بيرون بياورد. دكتر صادق زيبا كلام، استاد علوم سياسي دانشگاه تهران، اصول اصلاحات دهه 1340 خورشيدي در ايران را مترقي مي خواند ولي مي گويد ماهيت حكومت شاه سابق مانع از آن شد كه اقشار ايران آن را جدي بگيرند. وي مي افزايد: مقامات حكومت سابق تلاش جدي براي عملي كردن اصولي كه خود مطرح كرده بودند، نشان ندادند. دكتر آزاده كيان، كارشناس اموراجتماعي و سياسي در پاريس، درمصاحبه با راديوفردا مي گويد اعطاي حقوق سياسي به زنان كه در دهه 1340 ثمر داد، ريشه در جنبش آزاديخواهي زنان در زمان انقلاب مشروطه داشت. داريوش همايون، وزير اطلاعات در زمان شاه و فعال سياسي مشروطه خواه مقيم ژنو، در مصاحبه با راديوفردا، اصلاحات ششم بهمن 1341 را سومين انقلاب اجتماعي ايران در دوران پهلوي مي داند، بعد از برداشتن حجاب از صورت زنان در 1314 و بعد از انقلاب آموزش همگاني كه از دهه 1920 شروع شد و جامعه ايران را دگرگون كرد. وي مي افزايد: اصلاحات ارضي و ساير اصلاحات ششم بهمن 1341 چون با اصلاحات سياسي همراه نبودند، به حداكثر ظرفيت خود دست نيافتند و نتوانستند جلوي سقوط آن رژيم را بگيرند. وي مي گويد اصلاحات ارضي چهره اجتماعي ايران را تغيير داد و روابط ايلي و خاني در جامعه وسياست را ضعيف كرد يا از ميان برد و جامعه ايراني را به جامعه طبقه متوسط، جامعه شهروندي، تبديل كرد.
