(rm) صدا |
نامه سرگشاده 135 تن از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي به رهبر جمهوری اسلامي و پاسخ وی به اين نامه، همچنان از مهمترين موضوعهاي سياسي در ايران است.
فريدون زرنگار: (راديو فردا): با وجود گذشت چندروز از انتشار نامه سرگشاده 127 نماينده مجلس شوراي اسلامي كه اكنون شمار آنان به 135 تن رسيده است، به رهبر جمهوری اسلامي و هشدار آنان به وي براي پايان دادن به بحران سياسي نظام و تضمين حقوق سياسي و اجتماعي شهروندان، گفتگو درباره اين نامه و پاسخ غير مستقيم رهبر جمهوری اسلامي به نمايندگان، همچنان در صدر مسائل سياسي روز ايران قرار دارند. خبرنگاري فرانسه به نقل از علي شكوري راد، عضو شوراي مركزي جبهه مشاركت ايران اسلامي مي نويسد: به دستور شوراي عالي امنيت ملي، روزنامه هاي ايران از انتشار اين نامه و گفتگو و بحث بر سر آن منع شدند.
اين در حالي است كه قرار است روز چهارشنبه نمايندگان مجلس، به مناسبت روز مجلس با رهبر جمهوري اسلامي، ديدار كند. اما به طور كلي انتشار اين نامه و پاسخ رهبر جمهوري اسلامي به آنرا چگونه بايد ارزيابي كرد. دكتر مهران براتي، صاحبنظر سياسي مقيم آلمان، رد و بدل شدن اين چنين نامه هايي را نشانه هاي زوال حكومت مي داند.
مهران براتي: من هم نامه سرگشاده اي كه منتشر شده و هم پاسخي را رهبر به اين نمايندگان دادند، هردو را نشان ديگري از نشانه هاي زوال حكومت در جمهوري اسلامي مي دانم. هرحكومتي كه دولت مقتدر نداشته باشد، هر حكومتي كه دولتي كه برپايه قوانين خودش انتخاب شده، نپذيرد، و قوه مقننه اي كه برپايه قوانين خود آن نظام انتخاب شده، نپذيرد، اين حاكميت خود به خود شرايط زوال را دارد، فقط مسئله زمان هست كه به كجا بكشد. اين نامه اي هم كه نوشته شد در حقيقت نوعي پيش بيني از اين ترس و وحشت هست كه زوال كل نظام غير قابل كنترل شود.
پيشنهادي كه در اينجا مي شود، كه اگر قرار است جام زهري نوشيده شود، چه بهتر كه اين جام زهر قبل از حادثه نوشيده شود و بعدا مجبور به اين نشويم بهاي بيشتري از آنچه كه لازم است بپردازيم، اين حاكي از اين است كه به هر حال اين نمايندگان شرايط زوال حكومتي را مي بينند و براي جلوگيري از آن پيشنهاداتي دارند. من هم فكر مي كنم كه پيشنهاداتي كه اين نمايندگان كردند، به هرصورت به حد كافي حل مسئله را به پيش نمي برد. در شرايط بين المللي و منطقه اي، قاعدتا راهي جز اين نمي تواند باشد كه خواستار صرفنظر كردن آقاي خامنه اي از مقامشان و كنار رفتن داوطلبانه شان، همچنين كنار رفتن داوطلبانه شوراي نگهبان و شوراي تشخيص مصلحت است، تا قانون اساسي لااقل در ادوار جمهوريتش، قابل انجام شود. چون براي انجام جمهوريت نظام، اين مقامها لازم نيستند.
ف ز: دكتر مهدي مظفري، استاد دانشگاه در دانمارك، اين نامه را نوعي رفع تكليف از سوي نمايندگان ارزيابي مي كند.
مهدي مظفر: نامه سرگشاده اي كه نمايندگان مجلس شوراي اسلايم براي رهبر جمهوري اسلامي فرستادند، به نظر من سه مخاطب دارد. مخاطب اولش كاخ سفيد و پرزيدنت بوش هست. مخاطب دومش مردم ايران هستند و مخاطب سومش آقاي خامنه اي است كه درواقع ايشان رونوشت اين نامه را دريافت كرده. اينكه نمايندگان درحال حاضر پس از چندين سال كه نماينده بودند، به اين فكر افتادند كه بالاخره به طور صريح مسائل را با آقاي خامنه اي درميان بگذارند، اين خودش به نظر من مسئله تامل انگيزي است. اينها موقعيتهاي مختلفي را داشتند كه اين مسائل را مطرح كنند، مثلا در آن موردي كه به دستور آقاي خامنه اي لايحه مربوط به آزادي مطبوعات را از دستور مجلس خارج كردندو اين نمايندگان اين را پذيرفتند و كسي صدايش در نيامد و يا در موارد متعدد ديگر.
درحال حاضر كه در اثر فشار آمريكا، تحولات و تشنجاتي درحال شكل گيري است، چه در بين اپوزوسيون، چه درداخل كشور و چه در خارج از كشور، به نظر مي رسد كه نمايندگان مجلس مي خواهند با اين روش به سردمداران آمريكا اين پيام را برسانند كه ما هستيم و ما مي توانيم بهتر از ديگران به اصلاحات بپردازيم و با انجام رفراندوم و اينطور مسائل اين وضعيت كنوني را بهبود ببخشيم. و به مردم ايران كه مخاطب دوم اين نامه است، چون دوره نمايندگي رو به اتمام است و نمايندگان به اين نتيجه رسيدند كه با سكوت خودشان ميتوانند مهر بزنند به عمليات كلي جمهوري اسلامي، مي خواهند يك رفع تكليفي كنند در دو حالت، در حالتي كه اين وضعيت تغيير پيدا كند كه اينها رفع تكليف از خودشان كردند، و اگر اين نظام سرپا باقي بماند و انتخابات جديدي شود، خوب اينها با اين رفع تكليف كردن، درواقع شانس بيشتري براي تجديد انتخاب دارند.
ف ز: و اما جبهه اصلاح طلبان و يا بخشي از اين جبهه كه در پشت نامه سرگشاده صف آرايي كرده، چه واكنشي مي تواند در برابر اين پاسخ سرد رهبري از خود نشان دهد. دكتر محسن سازگارا، استاد علوم سياسي در تهران معتقد است اين نامه و پاسخ به آن باعث تفرقه هرچه بيشتر اصلاح طلبان خواهد شد.
محسن سازگارا: من فكر مي كنم آنچنان كه پيش بيني هم مي شد و الان هم در حال بروز است، جبهه فعلي اصلاح طلبان، يعني آن 18 گروهي كه به نام جبهه دو خرداد يك موقعي با هم مجتمع بودند، دچار شكاف مي شود و شده و پلاريزه خواهد شد، قطبي مي شود. مي روند به دو سو. يك عده مي روند به سمت مخالفين و يك عده مي روند به سوي موافقين درواقع و سياستهاي فعلي. آنچنان كه مثلا واكنشها و عكس العملهاي روحانيون مبارز از يك سو، يا مثلا دفتر تحکيم، مدتها، چند ماه قبل از اين، از سوي ديگر اين پلاريزه شدن را نشان مي دهد.
من فكر مي كنم اين فرايند هم در مجلس و هم در بيرون مجلس بازهم تشكيل خواهد شد. يك مقداري بايد زمان بگذرد و حركت دموكراسي خواهي و آزاديخواهي عميقتر و وسيعتر شود، در اين حالت گروههاي موجود آرايششان به هم مي خورد، آنوقت آنهايي كه اهل تداوم دموكراسي و آزاديخواهي باشند، قادر خواهند بود گامهاي بعدي را بردارند.
ف ز: آيا اين پولاريزيسيون به قول شما و يا به زبان ديگر تفرقه در بين اصلاح طلبان، باعث تقويت قدرت محافظه كاران نمي شود؟
محسن سازگارا: صحنه واقعي كشمكشهاي سياسي مردمند. يعني شما مهم نيست 200 تا وكيل در مجلس داشته باشيد و يا مثل فراكسيون ملي زمان مصدق، 6 يا 8 نفر وكيل داشته باشيد. آنكه سرنوشت جناحهاي سياسي را معلوم مي كند ميزان پشتيباني مردم است. انتخابات شوراهاي اخير يا حتي انتخابات رياست جمهوري و حركت مردم حداقل در 6 سال گذشته به روشني نشان مي دهد كه اكثريت مردم خواهان چه مسيري هستند و چه مي خواهند. به نظر من مهم نيست كه 18 تا گروه از هم جدا شوند، پولاريزه شوند، بعضيهايشان بروند اين طرف، بعضيهايشان بروند آن طرف. آن كس حرف نهايي را خواهد زد كه بيشترين پشتيباني مردم را داشته باشد. تا همين جايش هم گروههاي دوم خردادي ما با عملكردهاي سست و نارسايي كه داشتند، به قدر كافي پشتيباني، مردم را مثلا در 6 سال پيش از دست دادند.
جبهه اقتدار گراها به نظر من با توجه به شكستهايي كه در انتخابات گذشته خوردند و حتي همين شوراهاي اخير هم كه ظاهرا پيروزي بدست آوردند، در واقع در غياب نود درصد مردم اين پيروزي را بدست آوردند. بنابراين هركس كه يك نگاه گذرا به صحنه سياست ايران بيندازد، مي فهمد كه الان اكثريت مردم الان از بعضي نكات گذر كردند و از سياستهاي قبلي خسته شدند و تكليف سياست در ايران، از مسيري كه اين اكثريت نود درصدي در آن بخواهند شركت كنند، معلوم مي شود. تعيين تكليف نهايي شطرنج سياسي ايران، در جلب نظر آن اكثريت نود درصدي نهفته است.
ف ز: و دكتر صادق زيبا كلام استاد دانشگاه در تهران بر اين باور است كه پاسخ رهبر باعث گسترش سرخوردگي و نا اميدي در بين اصلاح طلبان و مقبول شدن هرچه بيشتر نظريه خروج از حاكميت در بين آنان خواهد شد.
دكتر صادق زيبا كلام : من تصور مي كنم يك مقداري سرخورده شدند. يك حدي نااميد كه بودند، نااميدتر شدند، و شايد بحث خروج از حاكميت كه من شخصا با آن به شدت مخالف هستم و فكر مي كنم كه تز خروج از حاكميت در حقيقت ايده آل محافظه كاران است. چون كار را براي محافظه كاران خيلي سهل مي كند، و تسلط آنان را بر دو قوه ديگر جلو مي اندازد. اما فكر مي كنم بحث خروج از حاكميت در نتيجه اين رعد و برقي كه زده شد و پاسخ غير مستقيم رهبر، من تصور مي كنم كه راديكالهاي اصلاح طلب و دو خردادي، مسئله خروج از حاكميت را به طور خيلي جدي تري پيگيري مي كنند.
ف ز: و به گفته دكتر مهران براتي جنبش اصلاح طلبي پس از رد و بدل شدن اين نامه ها در مقابل دو راه حل قرار خواهد گرفت.
دكتر مهران براتي: جنبش سياسي دوم خرداد در مقابل دو راه حل قرار خواهد گرفت. يك راه حل اين است كه با اين وضع موجود كجدار مريض بكند، و با همين روشهايي كه در اين 24 سال در جمهوري اسلامي مرسوم است، وزنه را به اين طرف و آن طرف ببرد، يك راه حل هم اين است كه يك نيروي ميانجي آزاديخواه، براي شرايط انتقال قدرت از نهاد پيشين به جريان بعدي، كه حاكميت دموكراسي بايد باشد، از دل اين زد و خوردها بايد بيرون بيايد و اين نيرويي كه از اين درگيريها بيرون مي آيد و خودش را به مردم معرفي مي كند، از طرف مردم به عنوان يك نيروي قابل اعتماد براي دوران گذار پذيرفته شود و در شرايطي كه به احتمال قوي پيش خواهد آمد و آن شرايط، شرايطي است كه زوال قدرت حكومتي در ايران بوجود مي آورد، بخصوص در آن شرايط براي اينكه فروپاشي نظم اجتماعي به كلي از پايه و اساس انجام نگيرد و نوعي روال پيش بيني شده پيش برود، يك نيروي آزادي خواه قابل اعتماد مردم به جامعه معرفي شود، قاعدتا اين نيرو نمي تواند فقط از درون نيروهايي باشد كه از جريان دو خرداد بيرون آمدند. اين نيرو بايد يك نيروي ملي فراگير باشد.
ف ز: اين بود بررسي نامه 135نمايند ه مجلس به رهبر جمهوري اسلامي و پاسخ وي به اين نامه درگفتگو با چهار كارشناس مسائل سياسي ايران. باوجود گذشت چند روز از انتشار نامه سرگشاده 127 نماينده مجلس شوراي اسلامي به رهبر جمهوري اسلامي كه اكنون شمار آنها به 135 تن رسيده، گفتگو درباره اين نامه همچنان در صدر مسايل سياسي روز ايران قرار دارد. در همين حال قرار است روز چهارشنبه نمايندگان مجلس به مناسبت روز مجلس با رهبر جمهوري اسلامي ديدار كنند. اكنون پرسش اينست كه اين نامه و پاسخ و واكنش رهبر را چگونه بايد ارزيابي كرد. در گزارش ويژه امشب راديو فردا دكتر مهران براتي، صاحبنظر سياسي مقيم آلمان، دكتر مهدي مظفري، استاد دانشگاه در دانمارك، دكتر محسن سازگارا، استاد علوم سياسي در تهران و دكتر صادق زيباكلام استاد دانشگاه در تهران به بررسي اين موضوع مي پردازند.
