(rm) صدا |
رهبر جمهوري اسلامي درملاقات با نمايندگان مجلس شوراي اسلامي طي سخناني به طور ضمني، اما بدون اشاره مستقيم به گفتگوهاي موجود وجاري در کشور، به ويژه در مورد روابط آمريکا و ايران و همچنين بيانيه هاي مختلفي که در چند روز اخير منتشر شده است، خط مشي کلي نظام جمهوري اسلامي را در برابر آنچه که پرسشهاي مطرح شده در روابط ايران و آمريکاست، بيان کرد. همکارم جمشيد زند در گفتگو با دو صاحب نظر به بررسي سخنان رهبر جمهوري اسلامي پرداخته است.
جمشيد زند (رادي فردا): رهبر جمهوري اسلامي پس از انتشار نامه 135 نماينده مجلس وبيانيه 24 انجمن اسلامي دانشگاههاي کشور، و ديگر بيانيه ها در اعتراض به وضع کنوني و بحراني خواندن اوضاع، در سخنان روز گذشته خود بدون نام بردن از هيچ يک از گروههاي معترض درون و بيرون حاکميت، «عقل، تدبير، توکل به خدا و شجاعت» را جهت تقويت استحکام داخلي توصيه کرد. در حاليکه حداقل بخشي از جامعه انتظار داشت او نظرات خود درباره اوضاع کنوني کشور را به صورت شفافتري بيان کند. به گفته ناظران تنها گفته اي که آقاي خامنه اي به طور شفاف به موضع گيري درباره آن پرداخت، رابطه با آمريکا بود که پس از آشکار شدن مذاکرات ژنو بين مقامات دو کشور، بحث رابطه و يا حداقل آغاز مذاکرات جدي با آمريکا مطرح شده بود. به گفته محمدحسين جعفريان، روزنامه نگار متمايل به محافل محافظه کاران، آقاي خامنه اي به عنوان رهبر نظام، موضع حکومت را در اين باره اعلام کرد.
محمدحسين جعفريان: من فکر مي کنم بعد از تهديداتي که به هر حال علني شده از طرف کاخ سفيد و جديت پيدا کرد لازم بود که يکي از مراجع قدرت و يکي از مسؤولين رده اول نظام اظهار نظر قاطعي در اين باره بکند و رهبر انقلاب اين کار را کردند. من فکر مي کنم بسيار به موقع و لازم بود اين اتفاق بيافتد.
جمشيد زند: اما مهدي خان بابا تهراني، فعال سياسي در آلمان بر اين باور است که حمله شديد رهبر به آمريکا، به هر حال زمينه ساز حرکات بعدي است.
مهدي خان بابا تهراني: به باور من حملات آقاي خامنه اي در روز گذشته به آمريکا و رد آمريکا و عملا" حمله کردن به وکلاي مجلس که تقاضاي در واقع چيزي ندارند جز استعفا اگر وضع اينجو بماند، از يک طرف نشانه تشديد بحرانها در فضاي سياسي ايران و منطقه است. از اين رو هم هست که جنب و جشهاي سياسي فراواني در داخل و خارج از ايران مرتب افزايش پيدا مي کند. خامنه اي به نظر من کاري نکرده جز يک فرار به پيش، از موقعيت خطرناکي که ميهن ما در آن قرار گرفته. ببينيد، ايران در سراشيب در واقع بحران بزرگ است و حتي جنگ جامعه ما را تهديد مي کند و در معنا براي مردم ما عامل اصلي اين قضيه در داخل ايران، وجود اقتدارگرايان و در راس آنها آقاي خامنه اي است که مانع هر نوع خروج از بحران هست و مانع پيشرفت اصلاحات و به اين جهت خامنه اي براي خودش راهي نديده جز اينکه فرار به پيش بکند.
اما در پشت اين فرار به پيش اين است که ما سرکوب داخلي را ادامه مي دهيم به اميد و آرزوي اينکه با يک سازش خارجي بتوانند در مسند قدرت باقي بمانند که به باور من در شرايط کنوني ايران و آگاهي اي که در مجموعه جنبش آزادي خواهي ايران و مدني ايران ديده مي شود، اين امر ممکن نيست.
جمشيد زند: از سوي ديگر محمد حسين جعفريان مي گويد بحثهايي که در مورد رابطه با آمريکا و چگونگي آن در کشور مطرح شده، هنوز به مرحله اي نرسيده است که بتوان به طور دقيق مواضع طرفين را روشن و شفاف بيان کرد و بر سر انها به مذاکره پرداخت. به گفته او، آقاي خامنه اي در سخنان خود، خط مشي سياست کلي ايران را، حداقل در کوتاه مدت، تعيين کرد.
محمدحسين جعفريان: من فکر مي کنم در حال حاضر وضعيت يک شکل مغشوش و درهمي دارد که تا وقتي که زمان نگذرد و مشخصا" معلوم نشود که ذهنيت آمريکاييها از انجام اين تهديدات چه بوده، نشود دقيقا" موضوع را شفاف کرد و توضيح داد. الان آنها مسايلي را تکرار مي کنند که پيش از اين مي کردند، بحث دستيابي به سلاحهاي اتمي، بحث پناه دادن به افراد القاعده، بحث حمايت از تروريسم ... . مسايلي که بارها مطرح شده و بارها هم رد شده و دلايلش آورده شده، بايد زمان کمي بگذرد و يک مقدار از اين وضعيت فعلي فاصله گرفته شود تا بعد معلوم شود که آيا ايران ممکن است تا چه مقدار نسبت به برخي از اين بهانه جويي ها کوتاه بيايد و يا نيايد و بايستد، يا آمريکاييها ممکن است آيا ادامه دهند به اين کارشان يا نه.
اما رهبر انقلاب مشخصا" با صحبتهايي که کردند، نشان دادند که جمهوري اسلامي علي رغم تهديدات جدي و صحبتهايي که از سوي سخنگويان دولت آمريکا صورت گرفته ذره اي از مواضع قبلي خودش عقب نشيني نکرده. فکر مي کنم در واقع به ميان کشيدن اين بحث در ملاقات با نمايندگان مجلس، اشاره به اين موضوع هو بود. درواقع در آن نامه ها به نحوي به کوتاه آمدن در مقابل آمريکاييها و قدرتهايي که ايران را تهديد مي کنند توصيه شده بود و ايشان با موضعي که گرفتند من فکر مي کنم کتاب اين ماجرا را بستند و به عنوان شخص اول مملکت، به عنوان کسي که به واقع فراتر از بسياري از مراجع تصميم گيري طبق قانون اساسي اين مملکت اجازه اظهار نظر و اجازه تصميم گيري دارد خط سير ديپلماسي ايران را براي روزهاي آينده ترسيم کردند.
جمشيد زند: در اين بين محمد خاتمي رييس جمهوري تاکنون مواضع و نظرات خود را در مورد نامه نمايندگان، بيانيه دفتر تحکيم، مذاکرات علني و غير علني با آمريکا را مطرح نکرده است. از سوي ديگر، رهبر جمهوري اسلامي در سخنان خود از بيانيه دوم خرداد آقاي خاتمي تمجيد کرده است. مهدي خان بابا تهراني مي گويد رفتار آقاي خاتمي چندان دور از انتظار نيست، ولي او سرانجام بايد موضع خود را روشن کند.
مهدي خان بابا تهراني: من فکر مي کنم با تهديدي که جامعه ما روبروست، آقاي خاتمي طبق منش و سرشت خودش، در واقع همان رفتار بين دو صندلي را انتخاب کرده يعني بين قدرت انتسابي و مردم را، و مي خواهد کاري بکند که به قول معروف نه سيخ بسوزد نه کباب. در حاليکه من معتقدم زمانش گذشته، آقاي خاتمي براي جامعه ايران بايد يک موضع قاطع بگيرد وگرنه آقاي خاتمي در آينده بدون موضع قاطع، اگر اتفاقي براي جامعه ايران بيافتد در تاريخ نامش کنار آقاي خامنه اي و ديگران ثبت خواهد شد.
جمشيد زند: اکنون بعد از صحبتهاي رهبر جمهوري اسلامي و قطع مذاکرات ژنو و بحثهايي که در بين جناحهاي مختلف دولت آمريکا، در مورد دولت ايران مطرح شده، بايد در انتظار بود که چه کسي حرکت بعدي را آغاز خواهد کرد. رهبر جمهوري اسلامي در ديدار با نمايندگان مجلس شوراي اسلامي، بدون اشاره مستقيم به گفتگوهاي جاري كشور بويژه درباره روابط آمريكا و ايران، خط مشي نظام جمهوري اسلامي را بيان كرد. وي در پي انتشار بيانيه هاي گروه هاي معترض بدون نام بردن از هيچ يك از گروه هاي درون و بيرون حاكميت، «عقل، تدبير، توكل به خدا و شجاعت» را توصيه كرد. محمد حسين جعفريان، روزنامه نگار متمايل به محافل محافظه كار در مصاحبه با راديو فردا مي گويد: بعد از تهديدهاي اخير مقامات آمريكا واكنش رهبر به اين تهديدها لازم و بجا و قاطع بود. مهدي خانباباتهراني، فعال سياسي در آلمان در گفتگو با راديو فردا مي گويد: حمله شديد رهبر جمهوري اسلامي به آمريكا در حقيقت زمينه ساز حركات بعدي است.
