چشم انداز وضعيت حقوق بشر در ايران، از ديد يک استاد دانشگاه

بيژن فرهودي (راديو فردا): وضعيت حقوق بشر در ايران و تظاهرات اخير اعتراضي در کشور، از جمله مباحث مورد گفتگوي آقاي استراو در تهران خواهد بود. طي ناآراميهاي اعتراضي اخير در ايران، بيش از 4 هزار نفر دستگير شدند که نيمي از آنها هنوز زنداني هستند. علاوه بر اين مقامات ايران عده اي از روزنامه نگاران و فعالان سياسي را نيز بازداشت کردند و خانواده هاي آنان از محل نگهداري عزيزان خود آگاه نيستند. آيا فشارهاي خارجي مي تواند جمهوري اسلامي را به تغيير رويه خود در زمينه حقوق بشر وادار سازد؟ دکتر صادق زيبا کلام، استاد دانشگاه در تهران، درباره چشم انداز وضعيت حقوق بشر به راديو فردا مي گويد: صادق زيبا کلام (استاد علوم سياسي دانشگاه، تهران): من به هيچ وجه نمي خواهم بگويم که وضعيت حقوق بشر در ايران خيلي تابناک است و ما بايستي افتخار کنيم. ملي – مذهبيها، يعني کساني که در پرونده آنها ظرف نيم قرن گذشته به جز خدمت به مملکت و اسلام چيز ديگري نيست، واقعا به هيچ وجه محکوميت آنها به حبسهاي 5 سال، 6 سال، و 7 سال (هر چقدر که محکوم شده اند) قابل توجيه نيست. باز به همان ميزان کسي از اين دفاع نمي کند که دانشجوهايي که به هر کيفيتي اعتراضي داشته اند و اعتراضي کرده اند، يا مردمي که بيرون آمده اند و به سياستهاي حکومت اعتراض کرده اند؛ دستگير بشوند، محکوميتهاي طولاني پيدا کنند، بعضا عنوان محارب و مانند آن به اينها اطلاق شود. اما بحث اساسي اين است که راه شيوه برخورد اصولي براي بهتر کردن وضعيت حقوق بشر در ايران چه مي تواند باشد؟ يعني اگر قدرتهاي اروپايي بخواهند واقعا گامي در جهت بهبود حقوق بشر در ايران بردارند، سوالي که بايد از خودشان بکنند اين است که ما اين گام را چگونه بايد برداريم؟ اگر بخواهند از موضع بالا برخورد کنند و اگر في الواقع بخواهند فقط انتقاد کنند و بکوبند، اين به جايي نمي رسد. اين محافظه کاران را بدتر در يک موضع واکنشي و موضع اينکه اصلا به شما هيچ ربطي ندارد مي اندازد. بنابراين من فکر مي کنم راهي که مي شود از بيرون به بهتر شدن حقوق بشر در ايران کمک کرد، اين است که با مذاکره و فشار وارد کردن همراه باشد. بايستي با ذکر اين باشد که در بعضي زمينه ها گامهاي مثبتي برداشته شده و ما در بعضي جنبه ها شاهد بهبود وضعيت حقوق بشر در ايران هستيم. در يک چنين حالتي با تشويق و ترقيب بايد همراه باشد. اين که صرفا فقط انتقاد و سرکوبي باشد، نمي تواند زياد موثر باشد. وضعيت حقوق بشر در ايران و تظاهرات اخير اعتراضي در کشور، از جمله مباحث مورد گفتگوي وزير امور خارجه بريتانيا در تهران خواهد بود. طي ناآراميهاي اعتراضي اخير در ايران، بيش از 4 هزار نفر دستگير شدند که نيمي از آنها هنوز زنداني هستند. علاوه بر اين مقامات ايران عده اي از روزنامه نگاران و فعالان سياسي را نيز بازداشت کردند و خانواده هاي آنان از محل نگهداري عزيزان خود آگاه نيستند. دکتر صادق زيبا کلام، استاد دانشگاه در تهران در مصاحبه با راديو فردا مي گويد که اگر قدرتهاي اروپايي بخواهند از موضع بالا برخورد کنند و فقط انتقاد کنند و بکوبند، اين به جايي نمي رسد. اين محافظه کاران را بدتر در يک موضع واکنشي و موضع اينکه اصلا به شما هيچ ربطي ندارد مي اندازد. وي مي افزايد که اين کار بايد با مذاکره و فشار وارد کردن و تشويق و ترغيب همراه باشد.