لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۶:۱۳

نقش مدارس غير انتفاعي در آموزش و پرورش ايران از ديد يك كارشناس


(rm) صدا |
گلناز اسفندياري (راديو فردا): معاون وزارت آموزش و پرورش امروز گفت: 5.5 درصد از کل دانش آموزان ايران در مدارس غير انتفاعي درس مي خوانند. او وجود مدارس غير انفاعي را کمک مؤثري به اعتبارات دولتي دانست و گفت که تنها 8 درصد از دانش آموزان اين مدارس فرزندان صاحبان شرکتها و مؤسسات خصوصي هستند و بقيه فرزندان فرهنگيان و کارمندان دولتند. نازي عظيما در گفتگو با دکتر سعيد پيوندي، متخصص در مسائل آموزش ايران و استاد جامعه شناسي در پاريس، نظر او را درباره گفته هاي امروز معاون وزارت آموزش و پرورش مي پرسد. نازي عظيما (راديو فردا): آقاي پيوندي، معاون مشارکتهاي مردمي وزارت آموزش و پرورش امروز گفته که با افزايش مدارس غير انتفاعي، تراکم و چالش در مدارس دولتي کم مي شود، شما فکر مي کنيد که منظور ايشان از اين حرف چيست و در اين باره چه فکري مي کنيد؟ دکتر سعيد پيوندي (متخصص در مسائل آموزش ايران و استاد جامعه شناسي در پاريس): همان جوري که مي دانيد، مدارس غير انتفاعي از اوايل دهه 70، در شرايطي که مدارس دولتي با بحران کمبود بودجه و امکانات مواجه بودند به تدريج به وجود آمدند و هدفشان هم اين بود که از طريق مشارکت بخش خصوصي از هزينه ها و بار دولت در واقع بکاهند و درحقيقت آن نقشي که مدارس غير انتفاعي در 12-10 سال گذشته بازي کردند، همين است. اما نکته اي که هست، اين است که اين مدارس از 4-3 سال پيش در حقيقت حدود يک ميليون دانش آموز را در ايران در بر مي گيرند که اين مقدار ثابت مانده و اين نشان مي دهد که جامعه ايران ظرفيت توسعه مدارس غير انتفاعي را بيش از اين ندارد. ن.ع: آقاي پيوندي، آقاي محمود ابراهيمي در ضمن گفته که مدارس غير انتفاعي به نفع اعتبارات دولتي هم هست، چون که هزينه سرانه براي دانش آموزان مدارس غير انتفاعي بسيار کمتر از مدارس دولتي است. دکتر سعيد پيوندي: البته ايشان فقط يک بخشي از حقيقت را گفته اند، يعني اين واقعيت وجود دارد که مدارس غير انتفاعي خوب به طور عمده از طريق هزينه هايي که خانواده ها مي پردازند (يعني شهريه اين مدارس که مبلغش هم خيلي بالا است) در حقيقت تأمين مي شود و دولت نقش چنداني در تأمين بودجه مدارس غير انتفاعي ندارد و بعضي از کارکنان وزارت آموزش و پرورش فقط کمک مي کنند به اين مدارس غير انتفاعي. به اين ترتيب مي شود گفت که آن بخشي که ايشان راجع به آن صحبت نکرده اين است که اين مدارس در مقابل مدارس دولتي، مدارسي هستند که هزينه هاي خيلي زيادتري مي برند. من فکر مي کنم به طور متوسط رقمي که ايشان در مورد مدارس دولتي قيد کرده اند (يعني چيزي حدود 290 هزار تومان) به عنوان سرانه دانش آموز در مدارس غير انفاعي دست کم 4 برابر اين است ولي از آنجا که خوب، خانواده ها مي پردازند اين هزينه اش به هر حال به دوش دولت نيست. اما هم زمان بايد گفت که اين مدارس به خاطر اين که شهريه خيلي بالايي مي گيرند، از کيفيت و امکانات خيلي بيشتري هم نسبت به مدارس دولتي برخوردارند. ن.ع: آقاي پيوندي، بر خلاف انتقادي که به مدارس غير انتفاعي وارد مي کنند، آقاي معاون وزارت آموزش و پرورش معتقد است که اين انتقاد درست نيست و بر خلاف آن چه که گفته مي شود فقط 8 درصد از دانش آموزان اين مدارس متعلق به طبقات خيلي مرفه هستند و بقيه آنها فرزندان فرهنگيان و کارمندان دولت هستند. دکتر سعيد پيوندي: البته من فکر مي کنم که وقتي که به شهريه هايي که اين مدارس طلب مب کنند از دانش آموزان نگاه کنيم، مي توانيم متوجه شويم که هيچ خانواده فرهنگي تقريبا با حقوق معمولي خودش نمي تواند بچه اش را بفرستد به مدارس غير انتفاعي. اگر به طور متوسط ما امروز شهريه مدارس غير انتفاعي را در نظر بگيريم و اگر حقوق متوسط معلمها را هم نگاه کنيم، شهريه براي يک بچه امروز در يک مدرسه غير انتفاعي حدود شش ماه حقوق يک معلم متوسط امروز در وزارت آموزش و پرورش است. بنا بر اين، در واقع اين حرف نمي تواند درست باشد و آن کساني هم که ايشان نام برده (يعني صاحبان شرکتها و رؤساي شرکتها) که اينها فقط 8 درصد دانش آموزان اين مدارس را در واقع تشکيل مي دهند، اين هم در واقع باز دوباره اصلاع متأسفانه نادرستي است، براي اين که اساسا پولدارهاي جامعه ما فقط کساني نيستند که صاحب شرکت يا رئيس شرکت هستند، خيلي از کساني که مشاغل آزاد دارند يا خيلي از کساني که در طبقه بنديهاي معمولي مي توانند به طور عادي خيلي پولدار نباشند، در حقيقت آنها امروز پولدارهاي واقعي جامعه هستند و آنها هستند که مي توانند بچه هايشان را با شهريه گاهي يک ميليون و يک و نيم ميليون توماني در سال به مدارس غير انتفاعي بفرستند. مدارس غير انتفاعي واقعيت اين است که از يک طرف کمک کرده به هزينه هاي دولت، و از طرف ديگر باعث شده که دو نوع آموزش در ايران به وجود بيايد. يک آموزش براي کساني که پول دارند (آموزشي که از سطح بالاتري برخوردار است و از امکانات بيشتري برخوردار است)، و يک آموزش براي کساني که کمتر پول دارند و اينها به مدارس دولتي مي روند که حتي آن جا هم امروز به خاطر در واقع کمبود هزينه دولتي از آنها پول مي گيرند. نکته آخر اين که خود آقاي معاون وزير گفته اند که در اين مدارس که حدود يک ميليون دانش آموز را در بر مي گيرد، چيزي حدود 120 هزار معلم و کارمند آموزشي وجود دارد. يعني اگر متوسط هم بگيريم، مدارس غير انتفاعي حدود دو برابر مدارس دولتي از امکانات فقط نيروي انساني آموزشي برخوردارند، مثل معلم و کارکنان آموزشي. معاون مشاركتهاي مردمي آموزش و پرورش اعلام كرد با افزايش مدارش غير انتفاعي، تراكم و چالش در مدارس دولتي كم مي شود. دكتر سعيد پيوندي، كارشناس امور آموزش ايران در پاريس در مصاحبه با راديو فردا مي گويد: مدارس غير انتفاعي بدليل كمبود امكانات دولتي، در دهه هفتاد در ايران بوجود آمدند. اما در طول سه چهار سال گذشته آمار دانش آموزان اين مدارس ثابت مانده است و اين نشان مي دهد كه جامعه ايران ظرفيت توسعه مدارس غيرانتفاعي را بيش از اين ندارد. شهريه بالاي مدارس غير انتفاعي شش برابر حقوق متوسط معلمان است و برخلاف گفته معاون وزير هيچ خانواده فرهنگي نمي تواند از عهده اين شهريه ها برآيد.
XS
SM
MD
LG