لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۳:۴۹

انگيزه آمريکا از طراحي کودتاي 28 مرداد، از ديد يک تحليلگر


(rm) صدا |
ليلي صدر (راديوفردا): همکار ما، مريم اقوامي در تورنتو، گزارشي تهيه کرده است از سمينار رويداد 28 مرداد در اين شهر، که شامل گفتگويي با يکي از سخنرانان اين کنفرانس است. مارک گازيارفسکي (تحليلگر سياست خاورميانه ، تورانتو): آمريکا کودتا را طراحي کرد چون مقامات اين کشور به شدت نگران بودند که با حفظ مصدق بر مسند نخست وزيري حزب توده به قدرت برسد. مريم اقوامي (راديو فردا، تورانتو): پروفسور مارک گازيارفسکي Mark Gasiorowskiتحليلگر سياست خاورميانه و نويسنده کتاب «سياست خارجي آمريکا و شاه» U. S. Foreign Policy and the Shah: Building a Client State in Iran، سخنران اصلي سمينار بين المللي يک روزه اي بود که به ابتکار انجمن ايراني دانشگاه تورنتو و به مناسبت پنجاهمين سالگرد کودتاي 28 مرداد در اين شهر برگزار شد. آقاي گازيارفسکي در يک مصاحبه اختصاصي با راديوفردا، در مورد اينکه چه کسي مسئول طراحي اين کودتا بود، گفت که آمريکا نقش اصلي را در برنامه ريزي و سرمايه گذاري اين کودتا بر عهده داشت. اما از ياد نبريم که اين کودتا پديده اي بسيار پيچيده بود و ما نمي توانيم تنها به نقش عوامل خارجي آن بسنده کنيم. دولت آمريکا مسئول طراحي، تامين منابع مالي و نيز اجراي اين کودتا بود و دولت انگليس بخش بسيار کم اهميتي در برنامه ريزي داشت. وي افزود: دولت آمريکا محمد رضا شاه پهلوي را با دشواري و تلاش بسيار متقاعد کرد تا از طرح کودتا حمايت کند. وي در پاسخ به اين سوال که چه انگيزه اي سبب شد تا آمريکا کودتاي 28 مرداد را برنامه ريزي کند گفت: مارک گازيارفسکي: يکي از انگيزه هاي اصلي آمريکا هراس از رشد کمونيسم در ايران و ديگر انگيزه که هنوز مورد بحث است کنترل منابع نفتي ايران بود. م.ا.: وي درباره بحث انگيزه آمريکا در اين کودتا براي دستيابي به منابع نفت ايران به راديوفردا گفت: مارک گازيارفسکي: بسياري، منجمله برخي از سخنرانان اين سمينار معتقدند که آمريکا با کودتاي 28 مرداد قصد داشت نفت ايران را کنترل کند. من به هيچوجه اين تئوري را نمي پذيرم و هرگز مدرک و يا شاهدي در اين مورد نيافته ام. م.ا.: وي افزود: رشد کمونيسم در ايران و نزديکي مصدق به ايدئولوژي حزب توده به عنوان يک نخست وزير ناسيوناليست، قدرتمند و محبوب، هراس اصلي آنها بود. م.ا.: مارک گازيارفسکي در پاسخ به اين سوال که آيا مصدق قادر بود از رخدادن رويدادهاي 28 مرداد 1332 جلوگيري کند، گفت: مارک گازيارفسکي: من تصور مي کنم مي توانست از وقوع رويدادهايي که به کودتا منتهي شد جلوگيري کند. چرا که وي مي توانست با حل و فصل مناقشات نفت، شرايط را تسهيل کند. او سر سخت بود و با ببرهاي خطرناکي همچون انگليس و سپس آمريکا که هر لحظه او را تهديد مي کردند بازي مي کرد. مشکل ديگري که از ديدگاه سياسي به عملکرد مصدق وارد است، اين است که او حزب هاي سياسي موثري تشکيل نداد. م.ا.: دکتر گازيارفسکي در اشاره اي تلويحي به شباهت دکتر محمد مصدق و محمد خاتمي، رئيس جمهوري ايران گفت: مارک گازيارفسکي: اين دو شخصيت هر دو بسيار واقعگرا و محبوب هستند، در حالي که هيچ يک از آنها رهبران سياسي موثر و با نفوذي نبوده اند، تا جنبش بنياديني براي استقرار دمکراسي در ايران به وجود آورند. متاسفانه دخالت آمريکا در سياست داخلي ايران، استقرار دمکراسي در اين کشور را جايگزين ديکتاتوري 25 ساله محمد رضا پهلوي کرد. سمينار بين المللي يک روزه اي به ابتکار انجمن ايراني دانشگاه تورنتو، به مناسبت پنجاهمين سالگرد کودتاي 28 مرداد در اين شهر برگزار شد. مارک گازيارفسکي، تحليلگر سياست خاورميانه در تورانتو، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد که آمريکا کودتا را طراحي کرد چون مقامات اين کشور به شدت نگران بودند که با حفظ مصدق بر مسند نخست وزيري حزب توده به قدرت برسد. وي مي گويد که بسياري، منجمله برخي از سخنرانان اين سمينار معتقدند که آمريکا با کودتاي 28 مرداد قصد داشت نفت ايران را کنترل کند، اما من به هيچوجه اين تئوري را نمي پذيرم و هرگز مدرک و يا شاهدي در اين مورد نيافته ام. وي مي افزايد که دکتر محمد مصدق و حجت الاسلام سيد محمد خاتمي، رئيس جمهوري اسلامي، هر دو بسيار واقعگرا و محبوب هستند، در حالي که هيچ يک از آنها رهبران سياسي موثر و با نفوذي نبودند، تا جنبش بنياديني براي استقرار دمکراسي در ايران به وجود آورند. متاسفانه دخالت آمريکا در سياست داخلي ايران، استقرار دمکراسي در اين کشور را جايگزين ديکتاتوري 25 ساله محمد رضا پهلوي کرد.
XS
SM
MD
LG