طرح مقدماتي اجرائي شدن كپي رايت در ايران

جمشيد چالنگي (راديوفردا): به زودي طرح مقدماتي اجرائي شدن كپي رايت در ايران توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي آماده خواهد شد. مرتضي شفيعي شكيب، مشاور وزير ارشاد در امور مالكيت فكري، ضمن اعلام اين خبر، اجرا نشدن قوانين مربوط به كپي رايت را در ايران يكي از علل مخدوش ماندن چهره جمهوري اسلامي در مجامع فرهنگي جهان دانست. كيوان حسيني (راديوفردا): در حاليكه بيش از 18 ماه از پيوستن ايران به كنوانسيون سازمان جهاني مالكيت معنوي مي گذرد، اما ايران همچنان از تعهد در برابر معاهده برن و ساير معاهدات راجع به كپي رايت سر باز مي زند. در اين ميان تكليف طرح مقدماتي اجرائي شدن كپي رايت شايد نخستين گام هاي دولت براي قبول حقوق مولفين خواهد بود. قانوني كه هم اكنون توسط 150 كشور جهان پذيرفته شده و تمامي مبادلات فرهنگي جهان سالهاست تحت ضوابط اين معاهده بين المللي صورت مي گيرد. اما وجود قوانيني از اين دست سابقه اي بسيار طولاني در ايران دارند. تصويب قانون حمايت از حقوق مولفان در سال 1348 نشان مي دهد كه ايرانيان براي احترام به حقوق پديدآورندگان آثار فرهنگي و هنري بسيار مصمم بودند. در سال 1352 نيز قانون ترجمه و تكثير آثار صوتي و كتب در ايران تصويب شد. قانوني كه با انقلاب سال 1357 به فراموشي سپرده شد و تا سالها جامعه هنري ايران سرگشته از ناملايمات بي احترامي به حقوق مولفان ضربه هاي سختي را تحمل كرد. اين قانون در سال 1370 بار ديگر تنفيظ اعتبارشد تا بعد از سالها اخلاق حرفه اي خلق آثار هنري و فرهنگي به شكلي قانوني قابل اعتنا به نظر برسد. همچنين در سال 1379 قانون حمايت از پديدآورندگان نرم افزارهاي رايانه اي در مجلس تصويب شد اما در تمام اين سالها جمهوري اسلامي از پذيرفتن معاهده برن امتناع كرد. كاري كه به گفته كارشناسان موجب پايمال شدن حقوق هنرمندان بسياري شد. چشمگير ترين ضرر جامعه فرهنگي ايران از نپذيرفتن معاهده برن، كپي برداري از طرح هاي خلاق هنرمندان ايراني در زمينه فرش بود كه در نهايت به پائين آمدن اعتبار فرش ايراني در بازارهاي جهاني انجاميد. اما در همه اين سالها ترس از افزايش قيمت محصولاتي مانند كتاب هاي ترجمه و كاست هاي موسيقي غير ايراني و نسخه هاي ويدئوئي فيلم هاي سينمائي سياست گذاران وزارت ارشاد را از پذيرش كپي رايت و قوانين مربوط به آن بازداشت. ضمن اينكه در ايران نهادهائي مانند سازمان صدا و سيما بدون توجه به قوانين جهاني نه تنها از محصولات هنري جهاني بسياري استفاده مي كنند، بلكه حتي درمواردي حقوق مولفين آثار ايراني را نيز ناديده مي گيرند. با اين همه كارشناسان معتقدند در صورت پيوستن ايران به معاهده برن و ساير معاهدات راجع به كپي رايت عليرغم ايجاد ركود احتمالي در بازار كتاب ايران به دليل افزايش قيمت ها، در دراز مدت درآمد مناسبي به دليل صادرات ضابطه مند محصولات فرهنگي و هنري به دست خواهد آورد. به زودي طرح مقدماتي اجرائي شدن كپي رايت در ايران توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي آماده خواهد شد. مرتضي شفيعي شكيب، مشاور وزير ارشاد در امور مالكيت فكري، ضمن اعلام اين خبر، اجرا نشدن قوانين مربوط به كپي رايت را در ايران يكي از علل مخدوش ماندن چهره جمهوري اسلامي در مجامع فرهنگي جهان دانست.