(rm) صدا |
بريتانيا، آلمان وفرانسه ماه گذشته برخلاف نظرآمريکا به ايران پيشنهاد کردند درمقابل دريافت تکنولوژي ازاروپا، برنامه بحث انگيز غني سازي اورانيوم را متوقف سازد وبا بازرسي هاي سختگيرانه تر سازمان ملل متحد ازتاسيسات اتمي خود موافقت کند.
امير مصدق كاتوزيان (راديو فردا): ديپلمات هاي غربي مي گويند دراوايل ماه اوت گذشته ودرحالي که واشنگتن به شدت مخالفت مي کرد، وزيران امور خارجه بريتانيا، آلمان وفرانسه نامه مشترکي به تهران ارسال داشتند. مفاد اين نامه پيشترفاش نشده بود. اين نامه بيانگراختلاف نظر عميق ميان دولت پرزيدنت بوش وحتي نزديکترين متحد اروپائي آن يعني بريتانيا دربرخورد با ايران بود.
وزيران امور خارجه سه کشور دراين نامه ازايران خواسته بودند پروتکل الحاقي به پيمان منع گسترش سلاح هاي اتمي را امضا و به تصويب برساند وبرنامه غني سازي اورانيوم را که غرب بيم آن دارد درارتباط با برنامه مخفيانه توليد سلاح هاي اتمي ايران باشد، متوقف کند. درمقابل، دراين نامه به ايران وعده برخي همکاري ها در زمينه تکنولوژي داده شده بود. با اين حال وعده داده نشد که با برنامه اتمي ايران براي مقاصد مسالمت جويانه همکاري به عمل آيد.
يک ديپلمات که درجريان ارسال اين نامه بود گفت واشنگتن معتقد بود چنين نامه اي به هيچ وجه به مقصود کمک نمي کند. آمريکائي ها نگران آن بودند اين نامه بين اروپا وآمريکا شکاف اندازد وبه همين جهت با دوستان و همکاران اروپائي خود صحبت کردند تا آن ها را ازارسال اين نامه منصرف
کنند. ديپلمات هاي اروپائي مي گويند ازاين که تاکنون پاسخ مناسبي دراين باره ازتهران دريافت نداشته اند، دچار سرخوردگي شده اند.
محمد خاتمي رئيس جمهوري ايران روز18 ماه اوت گذشته با ارسال نامه اي براي رهبران اروپائي، ازجمله ايتاليا رئيس ادواري اتحاديه اروپا، وعده داد برنامه اتمي مسالمت آميزايران هرگز تبديل به برنامه اي نظامي نشود. آقاي خاتمي همچنين اعلام کرد ايران آماده گفتگو درباره پروتکل الحاقي به پيمان منع گسترش سلاح هاي اتمي است.
با اين حال دراين نامه تعهدي نشده بود که ايران پروتکل الحاقي را امضا و مورد تصويب قراردهد. ديپلمات هاي غربي اين سئوال را مطرح کرده اند که رئيس جمهوري ايران که درگيرمبارزه قدرت با روحانيون تندرواست، آيا واقعا کنترل موثري بر برنامه اتمي ايران دارد يا نه.
ديپلمات ها مي گويند از زمان مبادله نامه با ايران، سازمان بين المللي انرژي اتمي نظرخود را تغيير داده وبه جاي بازرسي هاي ناخوانده درآينده، تصميم دارد درباره فعاليت هاي اتمي ايران درگذشته تحقيق کند.
شوراي حکام سازمان بين المللي انرژي اتمي هفته گذشته با صدورقطعنامه اي که آمريکائي ها واروپائي ها طي آن نظرواحدي ابراز داشتند، تا 31 اکتبر به ايران مهلت داد که ثابت کند فاقد هرگونه برنامه مخفيانه اي براي توليد سلاح هاي اتمي است. عدم تبعيت ايران ازاين قطعنامه، باعث مي شود که سازمان بين المللي انرژي اتمي موضوع را به شوراي امنيت سازمان ملل متحد ارجاع کند واين شورا احتمالا اعمال مجازات هائي را عليه ايران مورد تصويت قراردهد. با اين حال يک ديپلمات يکي ازسه کشوراروپائي تاکيد به عمل آورد پيشنهاد مشترک بريتانيا، آلمان وفرانسه به ايران به قوت خود باقي است. وزيران امور خارجه بريتانيا، آلمان و فرانسه طي نامه مشتركي به تهران از جمهوري اسلامي خواستند در مقابل همكاري هاي تكنولوژيكي، پروتكل الحاقي منع گسترش سلاح هاي هسته اي را به تصويب برساند و غني سازي اورانيوم را متوقف كند. ديپلمات هاي اروپايي مي گويند از اينكه تاكنون پاسخي از ايران دريافت نكرده اند دچار سرخوردگي شده اند. يك ديپلمات آمريكائي گفت اين نامه كمكي در راه مقصود نمي كند. حجت الاسلام سيد محمد خاتمي، رئيس جمهوري اسلامي، روز 18 ماه اوت با ارسال نامه اي به رهبران اروپايي تصريح كرد برنامه هسته اي مسالمت آميز ايران هرگز تبديل به برنامه نظامي نمي شود. سازمان بين المللي انرژي اتمي امروز تصميم گرفت به جاي بازرسي هاي سرزده در آينده، در باره فعاليت هاي اتمي ايران در گذشته به تحقيق بيشتر بپردازد.
