کاهش حمايت جناح‌ها و گروه‌هاي مختلف افغانستان از رئيس دولت انتقالي، از ديد يک کارشناس

علي سجادي (راديوفردا): طي روزهاي اخير، شرايط در کشور افغانستان دچار تحولات و دگرگوني هاي سياسي شده. مسئولان جمعيت اسلامي اعلام کردند که در انتخابات آينده از آقاي حامد کرزاي حمايت نخواهند کرد و برهان الدين رباني، کانديد آنها براي پست رياست جمهوري است. رئيس دولت موقت افغانستان نيز روز گذشته در يک کنفرانس خبري، گفت که در انتخابات رياست جمهوري با هيچ يک از گروه ها ائتلاف نخواهد کرد، چون حکومت ائتلافي، افغانستان را به ويرانه اي تبديل کرده است. دکتر چنگيز پهلوان، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل افغانستان، در گفتگويي با راديوفردا، درباره شرايط امروز افغانستان مي گويد: چنگيز پهلوان (کارشناس مسائل افغانستان): اولا آقاي کرزاي در آخرين لويه جرگه، يعني همان مجلسي که ايشان در آن برگزيده شد، فوق العاده در اقليت بود. کليه نيروهاي مختلف، متنوع، که هسته اصلي آنها را مجاهدين تشکيل مي دادند، در همان موقع تصميم گرفتند که از ايشان حمايت بکنند. آقاي برهان الدين رباني در همان موقع نامزد بود. نامزدي اش را پس گرفت، براي اينکه آقاي کرزاي بشود. ايشان به تنهايي راي نداشت. دوم اينکه همين حکومت ائتلافي تا کنون توانسته همين مقدار از صلح را در افغانستان، در واقع حفظ بکند و به وجود آورد. سوم اينکه يک تصور نادقيقي وجود دارد و آن اينکه فکر مي شود در افغانستان، اين حکومت مرکزي قدرت فراوان دارد، در حال که اين طور نيست. بسياري از اعضاي حکومت مرکزي در افغانستان، پايگاه مردمي ندارند، از خارج از افغانستان آمدند. و بالاخره اينکه آقاي کرزاي، خود به تنهايي نيروي مردمي گسترده در افغانستان ندارد. نه در قوم پشتون حمايت گسترده دارد، و نه در بين بقيه اقوام. در اين مدت دو سال، اين نيروهاي مختلف با ايشان سازگاري کردند، ولي ايشان اين نيروها را به تدريج مي خواهد حذف کند، نتيجتا مقاومت ايجاد مي شود، نتيجتا بحران. پرويز مرداني: آقاي دکتر پهلوان، به اين ترتيب شما آيا کنفرانس بن را شکست خورده مي بينيد؟ چنگيز پهلوان: به هيچوجه بينده اين را شکست خورده نمي بينم. مساله بر سر تفسير از، همان کنفرانس بن را وقتي مجاهدين پذيرفتند، يعني نيروهاي مسلح افغانستان که هنوز هم همين نيروها مسلح هستند در افغانستان، و در سراسر افغانستان پراکنده هستند. آن را به اجراء گذاشتند. نبايد از کنفرانس بن تفسيري به عمل آورد که گويي ناگهان در افغانستان يک حکومت مرکزي مقتدر به وجود آمده است. اين حکومت کنوني، يک حکومت گذار است. نام ايشان هم در واقع هست رئيس دولت انتقالي. ايشان بايد زمينه سازي بکنند. نه اينکه مداوم روي شخص خودشان همه امور را متمرکز بکنند. اين بحران زا خواهد شد و به خصوص بايد به نيروهاي مختلف در افغانستان اطمينان داده بشود. اين اطمينان را البته ايشان نمي توانند بدهند. بايد نيروهاي آمريکا و نيروهاي ائتلاف که اکنون به سرپرستي ناتو در آنجا هستند، اين اعتماد را بدهند که نيروهاي مختلف که در ايجاد اين وضعيت سهم اساسي داشتند، حذف نخواهند شد. اين مساله خيل ظريف و دقيق است. پ.م.: آقاي دکتر پهلوان، آقاي آرميتاژ، معاون وزارت امور خارجه آمريکا، روز گذشته به افغانستان سفر کردند. آيا شرايط امروز افغانستان باعث چنين ديداري شده؟ چنگيز پهلوان: بنده فکر مي کنم که شرايط امروزي افغانستان باعث اين ديدار شده. توجه بکنيد که آنچه که تحت عنوان عدم امنيت نام برده مي شود، اين در اساس در نقطه به اصطلاح، تلاقي افغانستان با پاکستان است، يعني همان ايالت سرحد معروف. در آنجا به هر حال طالبان زمينه دارند، رهبرانشان وارد مي شوند. و الان هم ما مي بينيم که در بسياري از نشريات آمريکا هم، به هر حال به مساله پاکستان و نقشي که در اين مورد دارد توجه داده مي شود. از اين گذشته، يک کمي هم برخورد در شمال افغانستان هست، ولي آن قابل حل است. آنها هر دوي گروه ها حامي همين وضعيت ناشي از کنفرانس بن هستند و بالاخره اينکه بنده فکر مي کنم که برخي از گزارش هايي که توسط نماينده سازمان ملل و توسط نماينده شخص رئيس جمهوري آمريکا در اختيار وزارت خارجه آمريکا قرار مي گيرد، اينها کافي نيستند. اغلب هم نا دقيق هستند به نظر بنده، و اينکه آقاي آرميتاژ مي آيند آنجا، براي اين است که ميخواهند اوضاع را از نزديک شخصا مطالعه بکنند. پ.م.: آقاي دکتر پهلوان، همانطور که اطلاع داريد، آقاي حامد کرزاي روز گذشته در کنفرانس خبري خودشان، گفتند که با جنبش هاي مردمي موافق هستند، اما احزاب ايدئولوژيک را باعث ويراني افغانستان خواندند. منظور ايشان از احزاب ايدئولوژيک دقيقا چيست؟ چنگيز پهلوان: ايشان فرمايششان به نظر بنده دقيق نيست، ولي اگر بخواهيم تفسير بکنيم، ما دو گونه در واقع جريان ايدئولوژيک در تاريخ معاصر افغانستان، به طور عمده البته که در قدرت سهيم بودند مي بينيم. گروه هاي مختلف ايدئولوژيکي وجود داشتند: يکي گروه در واقع جريان چپ بوده، حکومت کمونيستي در طول آن دوران، و يکي هم حکومت طالبان. اين دو گروه در قدرت بودند. اينها بله، خصلت ايدئولوژيک دارند. اما اگر ايشان طرفدار جنبش هاي مردمي هستند، بايد امکان بدهند که جنبش هاي مردمي به وجود بيايند. در واقع اين هم نظر ايشان هست. اينکه يک جنبش مردمي است يا نه، توسط مردم معلوم خواهد شد و بايد ايشان هم خودشان را بسپرند به دست مردم، ببينند حمايتشان چقدر است. مسئولان جمعيت اسلامي اعلام کردند که در انتخابات آينده از آقاي حامد کرزاي حمايت نخواهند کرد و برهان الدين رباني، کانديد آنها براي پست رياست جمهوري است. رئيس دولت موقت افغانستان نيز روز گذشته در يک کنفرانس خبري، گفت که در انتخابات رياست جمهوري با هيچ يک از گروه ها ائتلاف نخواهد کرد، چون حکومت ائتلافي، افغانستان را به ويرانه اي تبديل کرده است. دکتر چنگيز پهلوان، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل افغانستان، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد که آقاي کرزاي در آخرين لويه جرگه، يعني همان مجلسي که در آن برگزيده شد، فوق العاده در اقليت بود و کليه نيروهاي مختلف، متنوع، که هسته اصلي آنها را مجاهدين تشکيل مي دادند، در همان موقع تصميم گرفتند که از ايشان حمايت بکنند. وي مي گويد که آقاي کرزاي، خود به تنهايي نيروي مردمي گسترده در افغانستان ندارد، نه در قوم پشتون حمايت گسترده دارد، و نه در بين بقيه اقوام و در اين مدت دو سال، اين نيروهاي مختلف با ايشان سازگاري کردند، ولي ايشان اين نيروها را به تدريج مي خواهد حذف کند، نتيجتا مقاومت ايجاد مي شود و نتيجتا بحران.