اقتصاد ايران و تداوم ضعف دلار: درآمد به دلار و هزينه به يورو و ين

شيرين فاميلي (راديوفردا): ايران در آمد هاي حاصل از صادرات نفت خود را به دلار دريافت ميکند و به همين سبب طي يکسال گذشته، با توجه به تضعيف اسکناس سبز آمريکا، بخشي از قدرت خريدش را در بازار هاي اروپا و آسيا از دست داده است. دكتر فريدون خاوند (راديوفردا): تداوم ضعف دلار و چشم انداز تضعيف باز هم بيشتر آن ايران را، همانند ساير کشور هاي صادر نفت کننده نفت، نگران کرده است. دليل اين نگراني روشن تر از آفتاب است : جمهوري اسلامي در آمد حاصل از صادرات نفتي خود را به دلار دريافت ميکند، حال آنکه بخش مهمي از واردات مورد نياز خود را از اروپا و آسيا تأمين ميکند. به بيان ديگر هر اندازه اسکناس سبز آمريکا در برابر يورو، ين و ساير پول ها در مناطق صادر کننده کالا به ايران تضعيف شود، به همان اندازه از قدرت خريد ايران در اين مناطق کاسته ميشود. به گفته مسعود نيلي، مشاور وزير نفت و حجت الله غنيمي فرد، مدير امور بين المللي شرکت ملي نفت، ايران در يکسال گذشته، به دليل کاهش ارزش دلار آمريکا در برابر پول هاي رقيب، عملا بيست در صد از دريافتي هاي خود را از محل صادرات نفت، از دست داده است. البته زماني که بهاي هر بشکه نفت بين بيست و هفت و سي دلار نوسان ميکند، فرسايش پول آمريکا براي کشور هاي صادر کننده طلاي سياه قابل تحمل است. اما چه خواهد شد اگر قيمت نفت تا زير هر بشکه بيست دلار پايين برود و دلار نيز ضعيف و ضعيف تر شود؟ اين سناريو چندان دور از ذهن نيست، به ويژه از آنرو که به نظر ميرسد واشينگتن براي جان دادن به صادرات خود، به اين زودي ها از گزينه دلار ضعيف دست بر نخواهد داشت، دستکم تا انتخابات سال آينده رياست جمهوري آمريکا. يکي از مشاوران وزير نفت جمهوري اسلامي ميگويد بانک مرکزي اين مسئله را بررسي ميکند که آيا ايران مي تواند در معاملات نفتي خود از وابستگي مطلق به پول آمريکا و نوسانات آن راحت شود. مسئله در آنجا است که معمولا در مبادلات مواد اوليه، از نفت گرفته تا پنبه، از يک ارز واحد استفاده ميشود تا داد و ستد با شفافيت بيشتري انجام بگيرد و مقايسه امکان پذير باشد . صنعت جهاني نفت از لحاظ قيمت گذاري، معامله و پرداخت وابسته به دلار است و تغيير اين مبنا هزينه هاي اضافي به بار ميآورد. عربستان سعودي تا کنون با هر گونه ابتکاري در راستاي تغيير مبناي پولي معاملات نفتي مخالفت کرده است. آيا قدرت نفتي ديگري، مثلا روسيه، اراده و مهم تر از آن، توانايي انجام اين تغيير مبنا را خواهد داشت؟ تداوم ضعف دلار و چشم انداز تضعيف باز هم بيشتر آن ايران را، همانند ساير کشور هاي صادر نفت کننده نفت، نگران کرده است. دليل اين نگراني روشن تر از آفتاب است: جمهوري اسلامي در آمد حاصل از صادرات نفتي خود را به دلار دريافت ميکند، حال آنکه بخش مهمي از واردات مورد نياز خود را از اروپا و آسيا تأمين ميکند. به بيان ديگر هر اندازه اسکناس سبز آمريکا در برابر يورو، ين و ساير پول ها در مناطق صادر کننده کالا به ايران تضعيف شود، به همان اندازه از قدرت خريد ايران در اين مناطق کاسته مي شود.