اعلام بانک مرکزي جمهوري اسلامي مبني بر چاپ اسکناس‌هاي دو هزار توماني در اسفندماه، از ديد يک کارشناس اقتصادي

امير مصدق کاتوزيان (راديوفردا): در پاسخ به تورم رو به افزايشي که جيب ايرانيان را هدف قرار داده است، بانک مرکزي ايران اعلام کرد که در اسفندماه سال جاري، دست به انتشار اسکناس هاي دو هزار توماني خواهد زد. در گفتگو با همکارم، عليرضا طاهري، فريدون خاوند، کارشناس اقتصاد راديوفردا، درباره اين تصميم تازه بانک مرکزي ايران چنين مي گويد: فريدون خاوند (کارشناس اقتصادي راديوفردا، پاريس): چاپ و توزيع اين اسکناس هاي دو هزار توماني از حدود يک سال پيش در دستور کار بانک مرکزي قرار گرفت و قرار بود که قبل از اين هم حتي عملي شود، اما به دلايل گوناگون به تعويق افتاد. احتمالا بهمن ماه يا حداکثر اسفندماه، اين کار عملي مي شود. گويا طرح هايي هم هست براي چاپ و توزيع اسکناس هاي درشت تر. بانک مرکزي خواستار انتشار اسکناس هاي پنج هزار توماني و ده هزار توماني هم شده که به احتمال زياد، مجوزشان هم صادر خواهد شد. عليرضا طاهري (راديوفردا): چرا اينقدر اسکناس هاي درشت ايران بايد چاپ بکند؟ فريدون خاوند: ببينيد چاپ اينگونه اسکناس ها، دو دليل دارد که دليل اصلي آن، بي ارزش شدن پول ملي هست، در اثر افزايش نقدينگي و دليلي ديگرش هم اين است که نظام بانکداري ايران از قافله عقب مانده و امکانات تازه پرداختي را در اختيار مردم قرار نمي دهد. نياز به چاپ اسکناس هاي درشت و درشت تر، دليل اش بي ارزش شدن پول ملي است. و عامل عمده اين فروريزي ارزش، اوجگيري نقدينگي است. نقدينگي، به زبان ساده، هم اسکناس و مسکوک را در بر مي گيرد، هم مجموعه پس اندازها و سپرده هاي ديداري را. سرعت افزايش نقدينگي، بستگي دارد به بودجه دولت و سياست هاي اعتباري بانک ها و تاثير مي گذارد بر نرخ تورم. مقدار نقدينگي در ايران به سرعت رو به افزايش است. در همين سه سال برنامه اول سوم، يعني سال هاي 79، 80 و 81، ما هر سال 30 درصد افزايش نقدينگي داشتيم. يکي از دلايل آن البته، يکسان سازي نرخ ارز بود. يعني حذف شد ارز 175 توماني، به جاي آن نرخ پايه 790 تومان قرار گرفت. ولي ديگر اين افزايش نقدينگي، کسري دائمي بودجه است، که بخش عمده اين کسر بودجه، از راه افزايش مصنوعي نقدينگي، به ويژه چاپ اسکناس تامين مي شود. و همين عامل هست که پول را بي ارزش مي کند. ع.ط.: اشاره کرديد به بي ارزش شدن پول ايران. زماني پول ايران در مقابل دلار، 70 ريال بود، حالا سر به 840 تومان زده است. در چنين شرايطي، به نظر نمي رسد که اصولا ريال در حال خداحافظي است تا تومان جاي آن را به کلي بگيرد؟ فريدون خاوند: من اين فکر را مي کنم و در واقع در نظر مردم هم اين اتفاق افتاده. ببينيد، شما اگر دلار را در نظر بگيريد، در حال حاضر اسکناس سبز آمريکا، يعني يک اسکناس يک دلاري، براي خودش صاحب ارزش است. در منطقه يورو، اسکناس پنج يورويي و اسکناس 10 يورويي، داراي اعتبار و ارزش است. در ايران مساله اين است که ارزش پول فرو ريخته و در نتيجه همانطور که براي نسل هاي 50 تا 60 ساله امروز، شاهي در قديم وجود داشت و آن شاهي از بين رفت، در واقع در حال حاضر هم ريال مي پيوندد به پول هاي سابقي در حد شاهي و صنار و غيره. در پاسخ به تورم رو به افزايشي که جيب ايرانيان را هدف قرار داده است، بانک مرکزي جمهوري اسلامي اعلام کرد که در اسفندماه سال جاري، دست به انتشار اسکناس هاي دو هزار توماني خواهد زد. فريدون خاوند، کارشناس اقتصادي راديوفردا، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد که چاپ و توزيع اين اسکناس هاي دو هزار توماني از حدود يک سال پيش در دستور کار بانک مرکزي قرار گرفت ، اما به دلايل گوناگون به تعويق افتاد و احتمالا بهمن ماه يا حداکثر اسفندماه، اين کار عملي مي شود. وي مي گويد که چاپ اينگونه اسکناس ها، دو دليل دارد که دليل اصلي آن، بي ارزش شدن پول ملي هست در اثر افزايش نقدينگي و دليلي ديگرش هم عقب ماندن نظام بانکداري ايران از قافله است که امکانات تازه پرداختي را در اختيار مردم قرار نمي دهد.