(rm) صدا |
ليلي صدر (راديو فردا): قرار است روزهاي هفتم و هشتم دي ماه در دانشکده علوم اجتماعي دانشگاه تهران، سمينار دو روزه اي تحت عنوان کارگاه فمينيسم برگزار شود که هدف اصلي آن بررسي خشونت عليه زنان است. در برنامه امروز، گزارش ويژه اي داريم درباره زنان. اين برنامه را شهران طبري تهيه کرده است.
شهران طبري (راديو فردا): روز دوشنبه 22 دسامبر، مجمع عمومي سازمان ملل متحد قطعنامه پيشنهادي کميسيون سوم اين سازمان را در مورد وضعيت حقوق بشر در ايران به تصويب رساند. اين قطعنامه مصوب مجمع عمومي سازمان ملل، که جمهوري اسلامي ايران را بخ نقض انواع حقوق بشر محکوم مي کند، از آن جا که حقوق زنان را نيز جزو لاينفک حقوق بشر مي داند؛ مي گويد: جمهوري اسلامي ايران تبعيض عليه زنان را چه در متن قانون و چه در زندگي روزمره مردم، اعمال مي کند. اين موضوعي نيست که براي زنان ايران تازگي داشته باشد. علاوه بر صاحبنظران علوم اجتماعي و علم فمينيسم، بسياري از زنان مسلمان و معتقد به حکومت اسلامي نيز در کنار زناني که سواي اعتقادات مذهبيشان و اصل جدايي دين از سياست پا مي فشارند، معتقد هستند که زنان ايران ربع قرن است که موضوع انواع تبعيض هاي قانوني و اجتماعي بوده اند. به مبارزات زنان ايران براي احقاق حقوق خود بايد در چهارچوب جامعه اي نگريست که در آن آزادي بيان، اجتماعات، و رسانه ها تا مدت ها موجود نبود و چند سالي است که تنها به شکل محدود مجاز گشته است. با اين حال زنان ايران در سخت ترين شرايط از احقاق حقوق خود غافل نمانده اند و با انواع وسائل براي کسب آن مبارزه کرده اند. سازمان ها، گروه ها، فعاليت ها، و اجتماعات گوناگوني از زنان که هر روز درباره آن خبري شنيده مي شود، بهترين گواه اين مدعا است. مثلا به يک خبر کوتاه در اين باره گوش دهيم:
نيما تمدن (راديو فردا): اولين انجمن مستقل زنان در شهر زنجان اعلام موجوديت کرد. اين انجمن متشکل از 12 عضو زن معلم، کارمند، و دانشجو است. مراسم اعلام موجوديت اين تشکل اول دي ماه در تالار اجتماعات شهر زنجان با دعوت از روزنامه هاي محلي، اساتيد دانشگاه، معلمان، و دانشجويان برگزار شد. مريم خراساني، فعال امور زنان يکي از سخنرانان اين مراسم بود. گفتني است پوسترها و تبليغات اعلام موجوديت اين تشکل بر در و ديوار شهر زنجان به وفور ديده مي شد.
ش.ط.: البته همه خبرها مثل خبر تشکل زنان در زنجان اميدبخش نيست. فرزانه کابلي، زن هنرمندي که طراح رقص و از جمله رقص هاي محلي ايراني است، پس از تلاش هاي بسيار توانسته بود اجازه بگيرد در تالار وحدت نمايش رقص هاي محلي خراسان و کهکيلويه را، آن هم فقط براي زنان، اجرا کند. اما خبر رسيد که:
ن.ت.: فرزانه کابلي، طراح حرکات موزون و رقص هاي محلي، شب گذشته هنگام اجراي نمايش رقص هاي محلي ويژه بانوان در تالار وحدت، به همراه اعضاي گروه و چند تن از مسئولان وزارت ارشاد، از سوي مسئولان دادسراي رسيدگي به جرايم منکراتي (معروف به وزرا) جلب و راهي زندان شد. او و همکارانش امروز با وساطت وزير ارشاد موقتا و تا روز شنبه آزاد شدند. مسئولان قضايي پرونده به آن ها گفته اند: صبح روز شنبه براي پاسخ گويي به اتهامات خود در دادسرا حاضر شوند.
ش.ط.: اما زن هاي ايران از فعاليت براي کسب حقوق خود و ايجاد آگاهي در بين هم قطاران و هم جنسان و مهمتر از همه جنس مخالف خود، دست بر نمي دارند. مرکز فرهنگي زنان گروه ديگري است از بي شمار حرکت هاي گوناگون زنان در ايران اين مرکز بعد از ان که چند بار تلاش هايش براي برگزاري سميناري درباره خشونت عليه زنان با شکست مواجه شد، در آذرماه Campaign يا تلاشي را آغاز کرد براي آگاه کردن مردان و زنان از خشونت عليه زنان. اين Campaign يا تلاش تا هشت مارس، يعني روز جهاني زن، ادامه دارد. اخيرا مرکز فرهنگي زنان با کمک جامعه فرهنگي دانشجويي و همکاري شمار زيادي از دانشجويان، يک سمينار دو روزه در دانشکده علوم اجتماعي دانشگاه تهران تدارک ديده است تحت عنوان کارگاه فمينيسم. پروين اردلان، يکي از فعالان زنان و شرکت کنندگان در اين کارگاه، درباره آن به راديو فردا مي گويد:
پروين اردلان ( فعال حقوق زنان): برنامه کارگاه روز يکشنبه و دوشنبه برگزار مي شود تحت عنوان کارگاه فمينيسم و در واقع همراه است با فراخواني Campaign خشونت عليه زنان تا هشت مارس که از چند ماه پيش اين فراخوان را مرکز فرهنگي زنان داده بود و به همين خاطر هم اين کارگاه در مورد دو محور است. يکي بيشتر عليه خشونت است و ديگري هم در مورد فمينيسم و جنبش زنان در ايران که اين برنامه فقط اختصاص ندارد به مرکز فرهنگي زنان، يک کار جمعي مشترک است بين جامعه فرهنگي دانشجويي دانشکده علوم اجتماعي دانشگاه تهران، گروه هاي دانشجويي ديگر همچون گروه هاي دانشجويي که با مرکز فرهنگي زنان در سايت مرکز همکاري مي کنند، و همين طور هم اعضاي مرکز فرهنگي زنان.
ش.ط.: گفتيد که به دنبال فراخواني که براي Campaign عليه خشوند داده اند، ممکن است راجع به آن فراخوان يک خورده صحبت کنيد که از کي است و چه جوري بوده است؟
پروين اردلان: در شهريوماه مرکز فرهنگي زنان يک سمينار سه نوبته داشت تحت عنوان کارگاه خشونت جنسي عليه زنان که بعد از ان کارگاه ها و جمع بندي که درباره نقش زنان يا نقش خشونت ديده ها در برابر خشونت هاي جنسي و انواع ديگر خشونت شده بود، بحث هايي شد و برآيند ان قضيه اين بود که يعني در واقع در حوزه مسئوليت فردي و اجتماعي چگونه مي شود خشونت را دفع کرد و بحث هايي شد که در پي آن Campaign شکل گرفت و بعد از آن هم قرار شد که گروه هاي مختلف زنان در کميته هاي مختلف اين Campaign گرد بيايند، در حوزه مثلا آموزش و سمينار و جمع اوري اسناد و مدارک و چيزهاي مختلف که اين ها همه به سايت مرکز فرهنگي زنان منعکس شده است که همه اين ها همکاري بکنند و تا هشت مارس يک Campaign را بياندازند عليه خشونت که الان در راستاي همان مساله هم سمينارهاي متعددي برگزار مي شود که چندي پيش، در 11 آذرماه، هم قرار بود يک سيمنار برگزار شود در يکي از دانشکده هاي دانشگاه شهيد بهشتي که گويا آن جا شوراي نظارت بر مجوزها اول مجوز را داده بود و بعد اين مجوز را لغو کرد. حالا اين برنامه اي که دارد اجزا مي شود، بخشي از آن به همين Campaign اختصاص دارد و بحث هايي که حول محور خشونت انجام مي شود که اين برنامه روز اول است.
ش.ط.: کتاب، نوشته، و انتشار و پخش کتاب و نوشته يکي از قديمي ترين شيوه هاي اشاعه فکر و انديشه و پيشبرد جامعه به جلو بوده است. در اين زمينه هم زن هاي ايران فعال و بارور هستند. نمونه ان طرح تشکيل کتابخانه غير دولتي است که مرکز فرهنگي زنان در حال تدارک آن است. کتابخانه اي که مانند کارگاه و سمينار خواست قشر و گروه ويژه اي چون دانشجويان و دانشگاهيان نيست و مي خواهد پاسخگوي نياز زنان تمام اقشار جامعه باشد. خانم زهرا شجاعي، کتابدار بازنشسته کتابخانه ملي ايران و يکي از اعضاي هيات موسس مرکز فرهنگي زنان، از کساني است که در کار تاسيس اين کتابخانه است. زهرا شجاعي در اين باره به راديو فردا مي گويد تاسيس اين کتابخانه را در هشت مارس سال گذشته اعلان کرده اند.
زهرا شجاعي (کتابدار بازنشسته کتابخانه ملي ايران و عضو هيات موسس مرکز فرهنگي زنان): يک هدف بسيار بسيار بزرگ را ما پيش روي خودمان گذاشتيم و سعي داريم مي کنيم که به آن برسيم و در هشت مارس هم اين را اعلام کرده ايم که ما اولين کتابخانه غير دولتي تاسيس مي کنيم و اين در واقع يک کتابخانه اي خواهد بود که نه فقط نگاه تخصصي به موضوع زنان و مطالعات زنان داشته باشد، بلکه يک نگاه عمومي بايد به تمام استفاده کنندگان اين کتابخانه داشته باشد. در واقع شايد تفاوتش با مراکز اطلاع رساني و تخصصي که تا به حال در اين گوشه و آن گوشه در ايران تاسيس شده است، مهمترين تفاوتش اين است که اين غير دولتي است و آن ها تماما غير دولتي هستند و دومين تفاوت آن نگاه مخاطب مدارش است، يعني اين که مي خواهد مخاطب عام را کسب کند. يعني اين که اگر بر فرض يک خانم استاد دانشگاهي بتواند بيايد آن جا و جواب سوالاتش را بگيرد، به همان نسبت يک خانمي که در واقع مسائلش متفاوت است و به دنبال پيدا کردن يک سري جواب هاي ديگر وارد اين کتابخانه مي شود، او هم بتواند و ما بتوانيم از آن جا يک سري خدمات کتاب رساني سيار ارائه بدهيم براي خانم هايي که دسترسي به کتابخانه ندارند، آمدن به کتابخانه برايشان مشکل است، و مشکلات اين گونه يا به هر حال محدوديتي دارند.
ش.ط.: خانم زهرا شجاعي، کتابدار بازنشسته کتابخانه ملي، پس از بازنشستگي حرفه خود را کنار نگذاشت و از تجربيات خود در راه ايجاد کتابخانه هاي سيار براي زنان بهره گرفت. زهرا شجاعي از مجموع تجربياتش در طرح ايجاد کتابخانه زنان استفاده مي کند و درباره يکي از دشوراترين بخش هاي کارش، يعني تامين بودجه که خود حرفه اي تخصصي در کارهاي غير دولتي يا NGOها است، به راديو فردا مي گويد:
زهرا شجاعي: در هشت مارس 2001 ما اولين فراخوانمان را داديم. اين فراخوان روي سات ها هم امد و به اين صورت بود که ما فکر کرده بوديم که اول اولش بايد ما يک مقدار پول جمع کنيم. اين فراخوان روي سايت ها آمد، در روزنامه ها چاپ شد، دوستان از طريق NGOهاي غير رسمي هم ديگر را خبر کردند، دوستان به هم خبر دادند، در محافل و در همه جا پخش شد و بدون اين که ما کمکي از يک سازمان يا نهاد، چه دولتي و چه غيردولتي، چه خارج از کشور و چه داخل کشور، بگيريم؛ واقعا فقط حمايت زنانه ... من تعريفي که مي توانم بکنم اين است که اين يک نوع جهاني شدن از ديدگاه فمينيسم است. يعني جهاني شدن بدون اين که شما به بيکاري دامن بزنيد، بدون اين که به جنگ دامن بزنيد، بدون اين که به خشونت و ظلم دامن بزنيد. اين حرکت چه مي تواند باشد که حتي بچه هاي ايران در سراسر دنيا واقعا هرکدامشان که اين سايت را ديده اند يا فراخوان به دستشان رسيده است، در حد توانشان از کمک هاي مالي 10 دلاري تا پنج دلاري، داخلي ها همين طور يا بيشتر، و فقط ما توانستيم با کمک هاي فردي يک چيزي حدود ده ميليون تومان جمع کنيم و اين که بتوانيم يک جايي را براي کتابخانه در نظر بگيريم که البته اين رقم اين قدر رقم پاييني است که ما فقط به رهن يک محل فکر مي کنيم، نه خريدش و نه چيزهاي ديگر و اين فقط محل است. يعني ما هنوز براي تجهيزات برآوردي که کرديم، بسيار هزينه بر خواهد بود و اين پروژه اي است که درآمدزا نيست و طبيعتا هزينه بر است و درآمدزا نخواهد بود. البته ما اميدواريم که در پروسه کار، وقتي اين کار به جريان بيافتند و دوستاني که آمده اند، لطف کرده اند و مشارکت کرده اند و کمک زياد کرده اند، خودشان تشويق بشوند و اين کمک ها ادامه پيدا کند. يکي از کارهايي که ما داريم براي کتابخانه مي کنيم، اين است که داريم يک کنسرت برگزار مي کنيم به عنوان يک کنسرتي که در واقع عوايد فروش بليط آن صرف ساختن کتابخانه زنان شود. بورشورها و پوسترهايش همه جا پخش شده است و روي سات هم امده است. روي سايت هاي ديگر احتمالا خواهيد ديد اين را. ما داريم يک کنسرت مي دهيم که اين يک رسيتال فلوت و پيانو است دو هنر مند زن، خانم دلبر هما از تاجيکستان و خانم دکتر آسيم موحد از ايران، دارند لطف مي کنند اين کنسرت را به نفع زنان مي دهند و ما اميدواريم که با تکرار اين گونه حرکت ها بتوانيم تا حدي کمک کنيم و تمام اميدمان اين است که هشت مارس امسال مصادف بشود با تاسيس اولين کتابخانه غير دولتي.
ش.ط.: تشکيل سازمان زنان در اقصي نظار ايران، فعاليت هاي هنري زنان چون رقص وموسيقي، فعاليت هاي فرهنگي و آموزشي، کتاب، نشر کتاب و عرضه آن، به همراه فراخوان Campaign يا تلاش عليه خشونت، همگي مسائلي هستند نشان دهنده آن که زنان ايراني بيش از هميشه به حق برابر و بي چون و چراي خود واقف هستند و براي کسب ان از توسل به هر وسيله مشروع و به دور از خشونت فروگذار نمي کنند. قرار است روزهاي هفتم و هشتم دي ماه در دانشکده علوم اجتماعي دانشگاه تهران، سمينار دو روزه اي تحت عنوان کارگاه فمينيسم برگزار شود که هدف اصلي آن بررسي خشونت عليه زنان است. اخيرا مرکز فرهنگي زنان با کمک جامعه فرهنگي دانشجويي و همکاري شمار زيادي از دانشجويان، يک سمينار دو روزه در دانشکده علوم اجتماعي دانشگاه تهران تدارک ديده است تحت عنوان کارگاه فمينيسم. پروين اردلان، يکي از فعالان زنان و شرکت کنندگان در اين کارگاه، درباره آن به راديو فردا مي گويد برنامه کارگاه روز يکشنبه و دوشنبه برگزار مي شود تحت عنوان کارگاه فمينيسم و در واقع همراه است با فراخواني Campaign خشونت عليه زنان تا هشت مارس و يک کار جمعي مشترک است بين جامعه فرهنگي دانشجويي دانشکده علوم اجتماعي دانشگاه تهران، گروه هاي دانشجويي ديگر همچون گروه هاي دانشجويي که با مرکز فرهنگي زنان در سايت مرکز همکاري مي کنند، و همين طور هم اعضاي مرکز فرهنگي زنان. از ديگر طرح هاي فعالان زن در ايران طرح تشکيل کتابخانه غير دولتي است که مرکز فرهنگي زنان در حال تدارک آن است. خانم زهرا شجاعي، کتابدار بازنشسته کتابخانه ملي ايران و يکي از اعضاي هيات موسس مرکز فرهنگي زنان، از کساني است که در کار تاسيس اين کتابخانه است. زهرا شجاعي در اين باره به راديو فردا مي گويد تاسيس اين کتابخانه را در هشت مارس سال گذشته اعلان کرده اند.