شکی نیست که جنگنده لاکهید مارتین اف-۳۵، هواپیمایی‌ست فوق‌پیشرفته، که خیلی‌ها سال‌ها منتظر فراز گرفتن آن در آسمان بودند. این جنگنده در عین حال عنوان «گران‌ترین برنامه تسلیحاتی» آمریکا و جهان را نیز به خود اختصاص داده‌است… اما از انتقادها خلاصی نیافته است.
اف-۳۵؛ گران‌ترین برنامه تسلیحاتی جهان
۱
حدود سه هفته پیش، نخستین جنگنده اف-۳۵، در جریان یک پرواز آموزشی سقوط کرد و به‌کلی منهدم شد. هرچند خلبان توانست از این سانحه جان به در ببرد، اما سقوط و انهدام این جنگنده به‌معنی این است که رقمی بین ۹۰ تا ۱۱۵ میلیون دلار دود شد و به هوا رفت.
۲
وزارت دفاع آمریکا اندکی پس از سقوط اف-۳۵ پرواز تمامی این جنگنده‌ها را متوقف کرد تا لوله‌های انتقال سوخت را بازرسی کند؛ بریتانیا و اسرائیل، متحدان اصلی آمریکا و دیگر دارندگان اف-۳۵ نیز اقدام مشابهی را پی گرفتند.
۳
در حالی‌که انتقادها از هزینه این برنامه تسلیحاتی (بالغ بر ۱.۵ تریلیون دلار) پیش‌تر نیز وجود داشت، نگاه‌ها بار دیگر به این هواپیمای پنهان‌کار دوخته شد.
۴
با این حال اما این جنگنده تک‌سرنشین، از پادشاهان آسمان است که رقبای کمی در جریان یک نبرد احتمالی خواهد داشت.
۵
شاید برای نمونه این سوخو-۵۷ روسیه و...
۶
... و یا این چنگدو جی-۲۰ چین. که آن‌ها هم هنوز تن به نبردی واقعی نداده‌اند.
۷
و البته اف-۲۲ (در این تصویر)؛ نخستین هواپیمای «نسل پنجم» جهان که آن هم ساخت لاکهید مارتین است.
۸
نخستین پرواز رزمی اف-۳۵ توسط ارتش اسرائیل انجام شد؛ آن‌طور که فرمانده نیروی هوایی آن گفته است: در «سراسر خاورمیانه». ارتش اسرائیل از اف-۳۵آی (در تصویر) استفاده می‌کند که اساسا برای این کشور ساخته شده‌است.
۹
برنامه ساخت اف-۳۵ به سال ۱۹۹۲ باز می‌گردد. در آن زمان برنامه‌ای با عنوان «جنگنده‌های مشترک» شکل گرفته بود که هدف از آن بازسازی و نوسازی ماشین‌های رزمی هوایی در آمریکا، بریتانیا، ترکیه، ایتالیا، کانادا، استرالیا و هم‌پیمانان آن‌ها بود.
۱۰
در راستای برنامه نوسازی یک هواپیمای اکس-۳۵ (در تصویر) در سال ۲۰۰۰ و اف-۳۵ای در سال ۲۰۰۶ به پرواز درآمدند. اکس-۳۵ کانسپتی بود که بعداد به «لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲» تبدیل شد.