دولت آمریکا روز جمعه با تأکید بر ادامه سیاست «فشار حداکثری بر رژیم ایران» چند محدودیت جدید بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران وضع کرد و از بین پنج معافیت قبلی برای همکاری هسته‌ای با ایران، به دو معافیت خاتمه داد.
بنا بر بیانیه‌ای که وزارت خارجه آمریکا روز جمعه، ۱۳ اردیبهشت، منتشر کرد، مایک پومپئو، وزیر خارجه، گفته است: «رژیم ایران به خاطر اقداماتش، که تهدیدی برای ثبات منطقه است و آسیبش به مردم ایران می‌رسد، باید پاسخگو باشد.»
طبق محدودیت‌های جدیدی که آمریکا بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران وضع کرده، هرگونه همکاری برای گسترش نیروگاه بوشهر می‌تواند قابل تحریم باشد و از بین پنج معافیت قبلی نیز دو مورد به طور کامل لغو شده و سه مورد دیگر نیز برای دوره‌ای کوتاه‌تر از گذشته تمدید شده است.
سه معافیتی که تمدید شده شامل همکاری‌های هسته‌ای اتحادیه اروپا، چین و روسیه با ایران است؛ هرچند برخلاف گذشته که دوره معافیت‌ها ۱۸۰ روزه بود این بار معافیت تنها برای ۹۰ روز تمدید شده است.
دو معافیت لغوشده نیز شامل مبادله اورانیوم غنی‌شده با اورانیوم طبیعی (کیک زرد) بین ایران و دیگر کشورها و همچنین انتقال آب سنگین مازاد به بیرون از ایران است.
سه معافیتی که مدت آن تمدید شده به همکاری سایر کشورهای باقی‌مانده در برجام با ایران، در فعالیت‌های مربوط به نیروگاه‌های بوشهر، فُردو، اراک و راکتور تحقیقاتی تهران اشاره دارد؛ هرچند علی‌اکبر صالحی، رئیس آژانس انرژی اتمی ایران، بهمن‌ماه گذشته از «کاهش همکاری چینی‌ها در اراک» انتقاد کرده بود.
به نوشته برخی رسانه‌ها، از جمله خبرگزاری بلومبرگ، از بین دو معافیت لغوشده، مورد مربوط به مبادله اورانیوم غنی‌شده با کیک زرد چالش‌هایی جدی برای ایران پدید خواهد آورد.
مطابق برجام، میزان ذخیره اورانیوم غنی‌شده در ایران نباید از سقف ۳۰۰ کیلوگرم بیشتر شود. بنابر این، در صورتی که ایران نتواند مازاد این ذخیره را از کشور خارج کند با وضعیت دشواری روبه‌رو خواهد شد که ناچار است یا غنی‌سازی را متوقف کند یا تن به نقض برجام بدهد.
مقام‌های جمهوری اسلامی هنوز واکنشی به محدودیت‌های جدید آمریکا علیه برنامه هسته‌ای ایران ابراز نکرده‌اند. با این حال مجید تخت‌روانچی، نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل، با اشاره به عدم تمدید معافیت خریداران نفت ایران، به خبرگزاری ایرنا گفت: «به این اقدامات توجه داریم و در زمان مناسب، عکس‌العمل مناسب نشان خواهیم داد.»
اِعمال محدودیت‌های جدید بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران، که از روز شنبه ۱۴ اردیبهشت به اجرا گذاشته می‌شود، در حالی صورت می‌گیرد که مهلت شش ماهه‌ای که آمریکا به شماری از مشتریان نفت ایران داده بود روز پنج‌شنبه ۱۲ اردیبهشت به پایان رسید.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، پس از انتقادهای فراوان به توافق هسته‌ای با ایران سرانجام اردیبهشت سال گذشته خروج آمریکا از برجام را اعلام کرد و خواستار مذاکره دوباره با ایران بر سر «تمامی مسائل»، از جمله پرونده هسته‌ای، فعالیت‌های موشکی و نقش منطقه‌ای جمهوری اسلامی، شد.
مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا که ۱۲ شرط را برای «تغییر رفتار» حکومت جمهوری اسلامی تعیین کرده است، چندی پیش گفت: «اگر این ۱۲ شرط برآورده شود که خوشحال خواهیم شد با کشوری نرمال بار دیگر تعامل داشته باشیم. اگر هم برای مذاکره درباره آن ۱۲ شرط به پای میز بیایند باز هم عالی خواهد بود.»
