لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۳۱ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۰۹:۵۵

جویبار جوشندۀ مرتضی‌خان نی‌داوود


مرتضی نی‌داوود
مرتضی نی‌داوود

«جویبار جوشنده» عنوان کتابی است با موضوع زندگی و آثار مرتضی نی‌داوود، نوازنده و آهنگساز نامدار ایرانی، که به‌تازگی در ایران منتشر شده است.

مرتضی نی‌داوود، متولد ۱۲۷۹ خورشیدی، از تباری یهودی و از شاگردان ممتاز «درویش‌خان» بود که به نبوغ در آهنگسازی و نوازندگی موسیقی کلاسیک ایرانی شهرت داشت و آوازه و ماندگاری برخی آثار او به اقشار متفاوت جامعه امروز ایران نیز رسیده است.

مشهورترینِ این آثار تصنیف «مرغ سحر» است که خودش می‌گفت بیش از ۲۰ مرتبه آن را برای ملک‌الشعرای بهار نواخت و بهار آن را حفظ کرده تا بتواند در قالب آن شعر مرغ سحر را بسازد.

این تصنیف نخستین‌بار در سال ۱۳۰۷ با صدای ملوک ضرابی و کنسرت مدرسه درویش‌خان ضبط شد که بعضی از صفحات آن همچنان موجود است.

محمدامین میراحمدی، پژوهشگر و مدرس موسیقی، از انتشار کتاب پژوهشی «جویبار جوشنده» خبر داده و گفته است که این کتاب شرح و تحلیلی بر آثار و احوال زنده‌یاد مرتضی نی‌داوود است.

به‌همراه این کتاب، فیلم مستندی نیز ارائه شده که، به‌گفته مؤلف آن، بسیاری از اسناد آن اولین بار است که منتشر می‌شود.

آقای میراحمدی در توضیح فیلم ضمیمه این کتاب گفته است: در این فیلم به همراه استاد داریوش طلایی، پژوهشگر، ردیف‌دان و استاد دانشگاه، پیرامون زندگی استاد مرتضی نی‌داوود به ارائه نقطه‌نظراتی پرداخته‌ایم. ضمن اینکه نمونه صوتی آثاری که در این کتاب نت شده نیز به همراه کتاب ارائه شده است.

یکی از معروف‌ترین آثار نی‌داوود «پیش‌درآمد اصفهان» نام دارد که مبنای آهنگسازی مرتضی حنانه قرار گرفت برای موسیقی معروف سریال «هزاردستان» علی حاتمی.

مرتضی نی‌داوود در سال ۱۳۵۹، یعنی در ۸۰ سالگی، از ایران به آمریکا مهاجرت کرد و مرداد ۱۳۶۹ در ۹۰ سالگی درگذشت؛ همان زمانی که محمدرضا شجریان و گروه «آوا» نخستین‌بار تصنیف «مرغ سحر» را در آمریکا اجرا کردند.

مرتضی نی‌داوود موسیقیدان و آهنگسازی بود که آثارش در عین حفظ اصالت، بازتاب اجتماعی گسترده‌ای داشت.

مؤلف کتاب «جویبار جوشنده»، علاوه‌بر مباحث تخصصی مربوط به آثار نی‌داوود، به پژوهش در جنبه‌های گوناگون زندگی این موسیقیدان ایرانی نیز پرداخته است که انتشارات «هنر موسیقی» آن را به‌تازگی منتشر کرده است.

​منابع: مهر، وب‌سایت هنر موسیقی، مجله بخارا / ر.ش /ج
XS
SM
MD
LG