همزمان با انتشار گزارش اطلاعاتی آمریکا درباره قتل جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار و منتقد دولت عربستان در سال ۲۰۱۸، جو بایدن پادشاهی سعودی را «ناقض حقوق بشر» دانست و گفت که برخی تغییرات اساسی در مناسبات دو کشور روز دوشنبه ۱۱ اسفند اعلام خواهد شد.
رئیس جمهوری آمریکا روز جمعه ۸ اسفند در مصاحبه با شبکه تلویزیونی «یونی‌ویژن» تصریح کرد که در گفت‌وگوی تلفنی اخیرش با پادشاه سعودی، تغییر مناسبات و قوانین بین دو کشور را گوشزد کرده است.
آقای بایدن افزود که دولت ایالات متحده «تغییرات اساسی در مناسبات دوجانبه» را طی جمعه و دوشنبه آینده اعلام خواهد کرد.
با این همه، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، در اظهاراتی تاکید کرد که جو بایدن در پی «ارزیابی مجدد» مناسبات است و نه «قطع» روابط با ریاض که متحد دیرینه آمریکا در خاورمیانه به شمار می‌رود.
دولت آمریکا روز گذشته (جمعه) بخشی از گزارش نهادهای اطلاعاتی این کشور پیرامون قتل آقای خاشقچی را از طبقه‌بندی محرمانه خارج کرد. وزارت خارجه آمریکا نیز در همین روز اعلام کرد که برای ۷۶ نفر از اتباع عربستان محدودیت سفر به ایالات متحده را اعمال کرده است.
به گفته آقای بلینکن این افراد کسانی هستند که به‌نحوی در قتل خاشقچی یا رویارویی با مخالفان عربستان در خارج از کشور نقش داشتند.
گزارش اطلاعاتی آمریکا می‌گوید ارزیابی این نهاد بر این است که ولیعهد عربستان بر تصمیم‌گیری‌های دولتی نظارت دارد و با توجه به دخالت مستقیم مشاوران و نزدیکان محمد بن سلمان در طرح قتل خاشقچی و حمایت ولیعهد از استفاده از تدابیر خشونت‌آمیز برای ساکت کردن مخالفان در خارج، طرح قتل خاشقچی به تایید وی رسیده است.
این در حالی است که واشینگتن در تازه‌ترین اقدام خود در برخورد با آمران و عاملان این جنایت، از تحریم مستقیم محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، خودداری کرده است.
برخی تحلیلگران و نهادهای حامی حقوق بشر، برخورد دولت بایدن با عربستان سعودی را «ناامیدکننده» دانستند و از این‌که تحریم‌های شدیدتری علیه مقامات عربستان اعمال نشده است، ابراز شگفتی کردند.
آقای خاشقچی، روزنامه‌نگار منتقد محمد بن سلمان، دهم مهر سال ۱۳۹۷ به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد اما دیگر از آن ساختمان بیرون نیامد. گزارش‌های منتشرشده نشان می‌دهد که او توسط ماموران اعزامی از سوی عربستان در کنسولگری این کشور در استانبول کشته و جسدش قطعه قطعه شد.
عربستان سعودی مدعی است که ولیعهد این کشور در قتل وی دخالتی نداشته است، اما ارزیابی اداره اطلاعات ملی آمریکا حاکی است خلاف این ادعا را تایید کرده است.
شهریور ماه امسال، دادستان کل عربستان با صدور احکام حبس علیه هشت متهم در رابطه با قتل جمال خاشقچی، این پرونده را «مختومه» اعلام کرد.
