پژوهش تازه سازمان «ششرنگ» که در زمینه حقوق لزبینها و ترنسجندرهای ایرانی فعالیت میکند، نشان میدهد که شیوع ویروس کرونا «تأثیر هولناکی» بر وضعیت و حقوق بشر جامعه الجیبیتی در ایران بهخصوص در زمینه حقوق اقتصادی و حق برخورداری از امکانات بهداشتی و درمانی گذاشته است.
بر اساس این پژوهش که بر مبنای نظرسنجی از ۷۳۰ نفر اقلیتهای جنسی و جنسیتی تهیه شده و گزارش آن با عنوان «ویروس تبعیضگر» بهمناسبت روز جهانی حقوق بشر منتشر شد، ۸۲ تن از شرکتکنندگان کارگران جنسی هستند که ۴۳ درصد آنان صرفاً پس از شیوع کرونا و بهمنظور غلبه بر مشقات اقتصادی ناشی از آن به کارگری جنسی روی آوردهاند.
نتایج این نظرسنجی همچنین نشان میدهد که آن دسته از افراد ترنس که تحت هورموندرمانی هستند و یا در روند تغییر جنسیت بودهاند، برای یافتن هورمونهای لازم برای فرایند تطبیق جنسیتشان با مشکل مواجه شدهاند.
پر بودن ظرفیت مراکز بهداشت و درمان ناشی از شیوع بیماری کووید ۱۹ و نیز «فقدان حمایتهای دولتی» از جمله عوامل این وضعیت است که در این گزارش به آن اشاره شده است.
اکثر شرکتکنندگان در این نظرسنجی را نوجوانان، دانشجویان و دانشآموزان تشکیل میدهند. بیش از هشت درصد این افراد تنها بین ۱۰ تا ۱۵ سال سن دارند و حدود ۶۴ درصد آنها ۱۶ تا ۲۰ ساله هستند. پاسخدهندگان از لحاظ تعلق ملی/قومی دارای تنوع هستند و همچنانکه کفته شد، ۸۲ تن از شرکتکنندگان کارگران جنسی هستند.
از میان این ۸۳ کارگر جنسی، ۶ درصدشان اعلام کردهاند که پس از شیوع ویروس کرونا مجبور به پذیرش مشتریان جدیدی شدهاند که در شرایط عادی (به خاطر خطرات احتمالی برای جان و روان و سلامتشان) آنها را نمیپذیرفتند. بیش از ۱۴ درصد از آنان هم گفتهاند مجبور شدهاند در ازای دریافت دستمزد برابر با قبل، سرویس و خدمات بیشتری ارائه دهند.
آریا یکتا، دستیار این پژوهش ششرنگ، درباره نتایج این نظرسنجی گفته است: «آمار نگرانکنندهٔ بهدستآمده در این تحقیق و روایات تکاندهندهای که از دوستان داخل ایران به دستمان رسید، اهمیت ارائه چنین گزارشهایی را بیشتر از پیش نشان داد. مردم حق دارند واقعیت را از زبان کسانی که مستقیما با این مسأئل درگیر هستند، بشنوند.»
شادی امین، مدیر اجرایی ششرنگ، نیز در این باره گفته است: «ما با ارائه این گزارش به کمیساریای حقوق بشر سازمان ملل تلاش داریم فشار بر جمهوری اسلامی را افزایش بدهیم و جلوی نقض گسترده حقوق بشر افراد متعلق به جامعه الجیبیتی را در این روزهای سخت و به بهانه شیوع بیماری کرونا بگیریم.»
مدیر اجرایی ششرنگ پیش از این در آغاز دوره شیوه ویروس کرونا نیز هشدار داده بود که جامعه اقلیتهای جنسی و جنسیتی و به طور خاص همجنسگرایان و ترنسها «قربانیان مناسبات موجود و سرکوبگری یک نظام بهشدت هموفوب و ترنسفوب هستند. هرچند دیگر افراد اعم از دوجنسگرایان و اینترسکسها نیز به درجات گوناگون از این مناسبات متأثرند و از آن متضرر میشوند».
بهگفته ششرنگ، سیاستهای حکومتی در زمینه کووید-۱۹ موجب افزایش موارد نقض حقوق بشر جامعه الجیبیتی شده است؛ جامعهای که از پیش از شیوع ویروس کرونا نیز تحت تبعیض و خشونت جدی یا شدید قرار داشت. این حقوق شامل حق آزادی و امنیت شخصی، حق آموزش، حق سلامت و حق کار میشود، هرچند به اینها نیز محدود نمیشود.
بررسی «تأثیر واکنشهای رسمی حکومت ایران به بیماری کووید- ۱۹ بر حقوق بشر جامعه ال جی بی تی» موضوع اصلی پژوهش ششرنگ بوده که با استفاده از نظرسنجی آنلاین شامل ۳۵ سؤال از اعضای شبکه انجام شده ضمن آنکه روایتهای شخصی رسیده به این سازمان نیز در این بررسی مدنظر قرار گرفته است و در مجموع وضعیت زندگی اعضای اقلیتهای جنسی و جنسیتی ایران در ششماهه نخست دوره شیوع کرونا را ترسیم کرده است.
متن کامل گزارش تحقیقی «ویروس تبعیضگر» پیرامون تاثیر واکنشهای رسمی حکومت ایران به همهگیری کووید-۱۹ بر حقوق بشر جامعه الجیبیتی را میتوانید در این لینک (فایل PDF) بخوانید.