مراسم روز قدس سال ۱۳۹۲ که جمعه ۱۱ مرداد برگزار شد، آخرين روز قدسی بود که محمود احمدینژاد به عنوان رئيس جمهور ايران در آن شرکت داشت.
در مقابل، اين نخستين بار بود که حسن روحانی به عنوان رئيس جديد جمهوری اسلامی در چنين مراسمی حاضر میشد.
شايد به اين خاطر بود که وقتی خبرگزاریهای رسمی داخل ايران، به نقل از رئيس جمهور منتخب نوشتند «رژيم صهيونيستی، زخمی بر بدن جهان اسلام است که بايد از بين برود»، اين سخنان به سرعت به تيتر خبرگزاریهای بينالمللی تبديل شد.
هنوز چند ساعت از انتشار وسيع اين اظهارات در رسانههای بينالمللی نگذشته بود که نخست وزير اسرائيل گفت حسن روحانی «چهره واقعی» خود را «زودتر از حد انتظار» نشان داد.
بنيامين نتانياهو در بيانيهای افزود که سخنان رئيس جمهور منتخب «بايد جهانی را که بعد از انتخابات رياست جمهوری ايران در توهم به سر میبرد، هوشيار کند.»
آقای نتانياهو پيش از اين هم گفته بود حسن روحانی «گرگی در لباس ميش» است و جامعه جهانی نبايد فريب او را بخورد.
روحانی چه گفت
روحانی چه گفت
اظهارات تند نخست وزير اسرائيل عليه رئيس جمهور ايران در شرايطی منتشر میشد که خبرگزاریهای رسمی جمهوری اسلامی، آن بخش از سخنان آقای روحانی را که در آن از لزوم نابودی اسرائيل صحبت شده بود، حذف میکردند.
در فيلمی که تلويزيون دولتی ايران از مصاحبه حسن روحانی در روز قدس پخش کرد نیز او اگرچه از «ايستادگی مردم مسلمان در برابر ظلم و تجاوز» سخن میگويد اما حرفی از نابودی اسرائيل نمیزند.
آقای روحانی در اين فيلم میگويد: «در منطقه ما زخمی سالهاست بر بدن دنيای اسلام نشسته، در سايه اشغال سرزمين مقدس فلسطين و قدس شريف.»
اکبر هاشمی رفسنجانی که حسن روحانی سالهاست از نزدیکترین مقامهای حکومتی به او شناخته میشود، در اردیبهشت سال جاری گفته بود: «ما با اسرائیل سر جنگ نداریم، حالا اگر عربها جنگ کردند، ما کمک میکنیم.»
از همکاری تا دشمنی، از قدس به کربلا
اکبر هاشمی رفسنجانی که حسن روحانی سالهاست از نزدیکترین مقامهای حکومتی به او شناخته میشود، در اردیبهشت سال جاری گفته بود: «ما با اسرائیل سر جنگ نداریم، حالا اگر عربها جنگ کردند، ما کمک میکنیم.»
از همکاری تا دشمنی، از قدس به کربلا
ايران و اسرائيل در دوران حکومت محمدرضا پهلوی، همکاران منطقهای بودند. در آن هنگام ايران از معدود کشورهای اسلامی بود که با اسرائيل روابط گسترده امنيتی، اقتصادی و ديپلماتيک داشت.
داود هرميداس باوند، ديپلمات سابق و تحليلگر روابط بينالملل گفته که با وجود این همکاری، حمايت از حقوق فلسطينیها در مجامع و سازمانهای بينالمللی، پيش از انقلاب اسلامی و در زمان حکومت محمدرضا شاه پهلوی هم سياست کلان ايران بوده و نمايندگان ايران در مجامع بينالمللی همواره به قوانين و قطعنامههايی که در حمايت از فلسطينیها بوده، رأی میدادند.
اما با انقلاب ۱۳۵۷ و روی کار آمدن جمهوری اسلامی، رهبران حکومت تازه تاسيس، ابتدا تمام روابط پيشين را قطع کردند و سپس بلافاصله خواستار نابودی اسرائيل شدند.
اما با انقلاب ۱۳۵۷ و روی کار آمدن جمهوری اسلامی، رهبران حکومت تازه تاسيس، ابتدا تمام روابط پيشين را قطع کردند و سپس بلافاصله خواستار نابودی اسرائيل شدند.
آيتالله خمينی و ديگر مسئولان جمهوری اسلامی معتقد بودند که اسرائيل دولتی امپرياليستی است که با توطئه يهوديان افراطی و همکاری دولتهای غربی در سرزمينهای اسلامی تشکيل شده و چنين دولتی هيچ مشروعی ندارد.
رهبر نخست جمهوری اسلامی معتقد بود که «اسرائيل بايد از صفحه روزگار محو شود.»
روحالله خمينی برای عملی کردن اين خواسته خود، راهحلهای اينچنينی هم پيشنهاد داده بود: «اگر مسلمين مجتمع بودند و هر کدام يک سطل آب میريختند، اسرائيل را سيل میبرد.»
با وجود اين و در حالیکه يکی از اصلیترين شعارهای رزمندگان ايرانی در جريان جنگ با عراق اين بود که «راه قدس از کربلا میگذرد»، در اواخر جنگ و وقتی که نيروهای نظامی ايران با کمبود شديد تجهيزات نظامی روبرو شدند، جمهوری اسلامی به طور پنهانی از اسرائيل تسليحات جنگی خريد.
«مردی که ارزش کلمات را بهتر میداند»
«مردی که ارزش کلمات را بهتر میداند»
اکنون سالهاست که دولت اسرائيل معتقد است ايران در پوشش برنامه هستهای غير نظامی خود مشغول تلاش برای ساخت بمب اتمی است و برای جلوگيری از اين مسئله، حتی ايران را به حمله نظامی هم تهديد میکند.
محمود احمدینژاد هم که در هشت سال گذشته رئيس جمهور ايران بوده بارها از «محو اسرائيل» سخن گفت و قتل عام وسيع يهوديان در جنگ جهانی دوم توسط ارتش آلمان نازی را که به هالوکاست شهرت دارد، زير سوال برد.
سخنانی که اعتراضات گسترده دولتهای غربی را به دنبال داشت و به بيشتر تيره شدن روابط ايران با اين کشورها منجر شد.
حسن روحانی در جريان تبليغات انتخاباتی خود وعده داد که روابط جمهوری اسلامی با جامعه جهانی را بهبود میبخشد.
سعيد محمودی، استاد حقوق بينالملل در دانشگاه استکهلم با اشاره به «بدتر» شدن روابط دولت ايران با کشورهای غربی در هشت سال گذشته و ناشی از «عملکرد دولت محمود احمدینژاد» میگويد: «علت اصلی يا لااقل يکی از علتهای اصلی اين وضعيت، اصرار دولت آقای احمدینژاد به مطرح کردن مسئله هالوکاست و تکرار مسئله محو شدن اسرائيل از صحنه جهان است.»
سعيد محمودی، استاد حقوق بينالملل در دانشگاه استکهلم با اشاره به «بدتر» شدن روابط دولت ايران با کشورهای غربی در هشت سال گذشته و ناشی از «عملکرد دولت محمود احمدینژاد» میگويد: «علت اصلی يا لااقل يکی از علتهای اصلی اين وضعيت، اصرار دولت آقای احمدینژاد به مطرح کردن مسئله هالوکاست و تکرار مسئله محو شدن اسرائيل از صحنه جهان است.»
به گفته آقای محمودی، اين قبيل اظهارات «بدون ترديد» در افزايش مشکلات پرونده هستهای به عنوان «مهمترين پرونده بينالمللی» ايران تاثير داشته است.
استاد حقوق بينالملل دانشگاه استکهلم اضافه میکند: «با در نظر گرفتن اين برداشت کلی که آقای روحانی سياستی معقول و منطقی خواهد داشت و ارزش کلماتی که بيان میکند را بيشتر میداند، میتوان انتظار داشت که حتی اگر روابط ايران با اسرائيل تغيير نکند يا بهتر نشود، حداقل روابط با ساير کشورها حالت عادیتری پيدا کند.»
خبرگزاری فارس که به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی وابسته است، در سالهای اخير يکی از رسانههايی بوده که بيشترين حجم اخبار و گزارشها درباره نابودی اسرائيل را به نقل از مقامهای سياسی و نظامی جمهوری اسلامی منتشر کرده است.
اما اين خبرگزاری هم با انتقاد از «تحريف» سخنان حسن روحانی درباره اسرائيل، اين مسئله را باعث «جنجالآفرينی رسانههای غربی و اسرائيلی» دانسته و به نقل از يک مقالهنويس روزنامه نيويورک تايمز نوشته است: «رسانههای داخلی ايران زمانی که سخنان مقاماتشان را نقل قول میکنند، بايد با دقت بيشتری عمل کنند.»