توماس کوک، قدیمی‌ترین شرکت مسافرتی جهان روز دوشنبه اول مهر ورشکسته شد.
با توقف فعالیت این شرکت صدها هزار مسافر در سراسر جهان سرگردان شده و بریتانیا ناگزیر شده است گسترده‌ترین عملیات بازگرداندن شهروندان خود در تاریخ این کشور را در دستور کار قرار دهد.
خبرگزاری رویترز دلایل ورشکستگی این شرکت و پیامدهای آن را بررسی کرده است.
چه کسانی تحت تاثیر قرار می‌گیرند؟
شرکت توماس کوک از طریق تامین هتل، مراکز گردشگری و پرواز سالانه به ۱۹ میلیون مسافر در ۱۶ کشور خدمات مسافرتی می‌داد. درآمد آن در سال ۲۰۱۸ حدود ۱۲ میلیارد دلار بود. در حال حاضر حدود ۶۰۰ هزار مسافر از جمله یبش از ۱۵۰ هزار بریتانیایی زیر پوشش این شرکت در حال سفر و گذراندن تعطیلات هستند.
توماس کوک که در سال ۱۸۴۱ تاسیس شده، قدیمی‌ترین شرکت مسافرتی جهان است و حدود ۲۱ هزار کارمند دارد. این شرکت حدود ۲.۱ میلیارد دلار بدهی دارد.
چه بر سر مسافران خواهد آمد؟
دولت بریتانیا از اداره هواپیمایی کشوری خواسته است برای بازگرداندن مسافران بریتانیایی به این کشور طی دو هفته آینده (از اول تا ۱۵ مهر ماه) برنامه‌ریزی و اقدام کند.
دولت بریتانیا گفته است: «با توجه به ابعاد این وضعیت حدی از اختلال در انتقال مسافران اجتناب‌ناپذیر است ولی اداره هواپیمایی کشوری تلاش خواهد کرد اکثر مسافران را حوالی روزهای برنامه‌ریزی شده در سفرشان به کشور بازگرداند».
برای بازگرداندن این مسافران از پروازهای اضافی و خارج از برنامه استفاده خواهد شد و در برخی از مسیرها که تعداد مسافران کمتر است از شرکت‌های هواپیمایی دیگر کمک خواهند گرفت.
یک مقام گردشگری یونان روز دوشنبه به خبرگزاری رویترز گفت حدود ۵۰ هزار مسافر در این کشور سرگردان شده‌اند.
توصیه به مسافران
اداره هواپیمایی کشوری بریتانیا در بیانیه‌ای گفته است: «مشتریانی که اکنون در خارج هستند تا زمانی که پرواز بازگشت آنها به بریتانیا در سایت‌های مربوطه اعلام نشده باید از رفتن به فرودگاه خودداری کنند. مشتریان توماس کوک که قرار بود از بریتانیا به خارج کشور سفر کنند نباید به فرودگاه بروند چون تمامی پروازهای این شرکت لغو شده است».
هزینه هتل را کی می‌پردازد؟
اداره هواپیمایی کشوری بریتانیا اعلام کرد که در تماس با هتل‌ها و سایر شرکت‌هایی که تحت تاثیر ورشکستگی توماس کوک قرار می‌گیرند به آنها اطمینان داده که هزینه‌های مسافران این شرکت پرداخت خواهد شد. از مسافران خواسته شده که در صورت بروز مشکل در پرداخت هزینه اضافی هتل با این اداره تماس بگیرند.
مسافران بسته‌های تعطیلاتی شرکت توماس کوک (پرواز و هتل) تحت پوشش اداره بیمه مسافرت‌های هوایی هستند که در صورت بروز چنین مشکلاتی هزینه هتل و پرواز بازگشت مسافران را می‌پردازد.
ورشکستگی
توماس کوک اعلام کرد که به ناگزیر ورشکستگی خود را رسما اعلام کرده و مقام‌های مسئول بر روند اجرای ورشکستگی نظارت خواهند کرد. قرار است یک شرکت خصوصی به عنوان مدیریت ویژه فعلا هدایت بخش‌های مختلف شرکت توماس کوک را در دست بگیرد.
پیامدهای آن برای صنعت مسافرت هوایی
تاثیر ورشکستگی توماس کوک از هم اکنون در صنعت مسافرت هوایی و تعطیلات مشاهده می‌شود. یک شرکت استرالیایی اعلام کرده که حدود ۳۰ میلیون دلار ضرر خواهد کرد. یک شرکت گردشگری بریتانیایی نیز گفته که تحت فشار زیادی قرار می‌گیرد.
ولی درعین حال سقوط توماس کوک می‌تواند به تقویت مهمترین رقیب آن شرکت «تی یو ال» بیانجامد که ارزش سهام آن اوایل روز دوشنبه بیش از ۱۰ درصد افزایش یافت. خروج فعالیت هوایی توماس کوک از صحنه رقابت ممکن است به سود سایر شرکت‌های هواپیمایی اروپایی تمام شود.
دلایل و روند ورشکستگی
توماس کوک به دلیل بدهی ۲.۱ میلیارد دلاری قادر نبود به شکل فعالی در عرصه اینترنت با شرکت‌های دیگر رقابت کند. این بدهی تقریبا ده ساله نتیجه چند معامله بدموقع بود و این شرکت ناگزیر بود درصد قابل توجهی از درآمدش را به پرداخت بهره بدهی‌ها اختصاص دهد.
این شرکت در جلب نسل جدید مسافران و جهانگردان مشکل داشت. کودتای تابستان سال ۲۰۱۶ در ترکیه که یکی از مهمترین مقاصد گردشگری توماس کوک بود و همین طور موج هوای گرم تابستان سال ۲۰۱۸ در کل اروپا درآمد این شرکت را کاهش داد.
توماس کوک علاوه بر يک بسته نجات مالی ۹۰۰ میلیون پوندی که در مورد آن توافق شده بود برای ادامه فعالیت در ماه‌های زمستان و پرداخت هزینه‌های هتل مسافرانش در طول تابستان به ۲۰۰ میلیون پوند دیگر نیاز داشت.
مدیران توماس کوک روز یکشنبه در جلسه‌ای در لندن سعی کردند وام‌دهندگان را به پرداخت این مبلغ اضافه بر توافق قبلی قانع کنند ولی تلاش آنها به شکست انجامید.
طبق طرح اصلی قرار بود شرکت چینی «فوسون» در برابر مالکیت ۷۵ درصد از تورهای مسافرتی و ۲۵ درصد از پروازهای توماس کوک ۴۵۰ میلیون پوند از بسته نجات مالی را بپردازد. بانک‌های وام دهنده نیز با پرداخت بقیه ۴۵۰ میلیون پوند وام‌های خود را به سهام تبدیل کرده و در نتیجه ۷۵ درصد از پروازها و ۲۵ درصد از تورهای مسافرتی توماس کوک به مالکیت آنها درآید.