لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ تهران ۱۴:۱۲

محسن فخری‌زاده، «مرد مرموز» برنامه اتمی ایران، در دماوند کشته شد


محسن فخری‌زاده (راست)
محسن فخری‌زاده (راست)

چند رسانه در داخل ایران از کشته‌شدن «محسن فخری‌زاده مهابادی»، چهره ارشد در برنامه هسته‌ای ایران، در «منطقه آبسرد» دماوند در نزدیکی تهران خبر می‌دهند.

باشگاه خبرنگاران جوان وابسته به صداوسیما در خبر کوتاهی که در این زمینه منتشر کرده، از او به عنوان «یکی از دانشمندان موثر و رده‌بالای حوزه تحقیقات علمی» نام برده و نوشته است پس از وقوع حادثه « تلاش‌ها برای احیای این شخص به نتیجه نرسیده» است.

روابط عمومی وزارت دفاع ایران هم با تایید این خبر، از محسن فخری‌زاده به عنوان رییس سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع» نام برده است.

در اطلاعیه وزارت دفاع آمده است که آقای فخری‌زاده در جریان این درگیری «به شدت مجروح» شده و «تلاش تیم پزشکی برای احیاء ایشان موفق نبوده است».

در همین حال، خبرگزاری فارس در گزارشی نوشته است این حادثه در «بلوار مصطفی خمینی شهر آبسرد» رخ داده و در جریان درگیری، صدای انفجار و رگبار شنیده شده است.

این خبرگزاری نوشته است که «سه یا چهار تن دیگر» که عامل عملیات ترور بوده‌اند، در این درگیری کشته شده‌اند.

خبرگزاری تسنیم هم گزارش داده که «برخی نزدیکان آقای فخری‌زاده» همراه او بوده‌اند و زخمی شده‌‌اند.

این خبرگزاری ساعت درگیری را ۱۴:۳۰ دقیقه به وقت تهران اعلام کرده و نوشته است که در این ماجرا، ابتدا یک وانت نیسان در مسیر عبور خودروی آقای فخری‌زاده منفجر شده و سپس به صورت «رگباری» به سمت خودرو شلیک شده است.

از محسن فخری‌زاده که یک افسر ارشد سپاه پاسداران است و نامش در لیست تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل قرار دارد، به عنوان «مهره ای کليدی» و «مدیر ارشد» برنامه‌های هسته‌ای ایران نام برده می‌شد که از سال ۱۳۸۰ تاکنون در این زمینه نقش مهمی بر عهده داشت.

از او همچنین به عنوان «مرد مرموز برنامه اتمی ایران» یاد شده و یک بار نیز مجله فارین پالیسی نام او را در فهرست ۵۰۰ شخصیت قدرتمند جهان قرار داد.

نخستین بار سال ۱۳۸۳ در یکی از قطعنامه‌های سازمان ملل درباره برنامه هسته‌ای ایران نام او به عنوان فردی مطرح شد که «در فعاليت‌های هسته‌ای يا موشک‌های باليستيک دست داشته است».

رسانه‌های داخل ایران از او به عنوان «دانشمند شاغل در وزارت دفاع و مدير پيشين مرکز تحقيقات فيزيک» یا «استاد دانشگاه» نام برده‌اند.

سال ۱۳۹۰ نیز آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی نوشت که محسن فخری‌زاده مقام اجرايی برنامه موسوم به «آماد» در ايران است که در حيطه مواد منفجره و فنون تجهيز موشک برای سوار کردن کلاهک های جنگی فعال بوده است.

بر اساس این گزارش، کليه اين فعاليت‌ها به شکلی تقريبا ناگهانی در اواخر سال ۸۳ به حالت تعليق در آمد و فخری‌زاده نیز از نظرها پنهان شد.

با این حال شهریور سال ۹۱، روزنامه وال استریت جورنال به نقل از مقامات آمریکا، اسرائیل و سازمان ملل گزارش داد که محسن فخری‌زاده پس از چند سال غیبت به طور فعال به عرصه فعالیت‌های هسته‌ای بازگشته است.

به نوشته وال استریت جورنال، آژانس بین المللی انرژی اتمی در آن زمان بر این باور بود که آقای فخری‌زاده مرکز تحقیقاتی جدیدی در یکی از محله‌های شمالی تهران باز کرده و این مرکز به تحقیقاتی درباره تولید سلاح‌های هسته‌ای مشغول است.

بر اساس این گزارش، این مرکز تحقیقاتی که شامل شش بخش بود، «سازمان تحقیقات و نوآوری امور دفاعی» نام داشت و در لویزان در نزدیکی مراکز نظامی تهران تاسیس شده بود.

وال استریت جورنال همچنین با اشاره به ناکامی چند باره بازرسان آژانس برای گفتگو با فخری‌زاده از قول اولی هاینونن یکی از بازرسان سابق آژانس نوشت که در سال ۲۰۰۸ در سفری به تهران او چند بار خواستار دیدار با محسن فخری‌زاده شد، ولی هر بار با بی اعتنایی مقامات ایرانی روبه‌رو شد.

در سال‌های گذشته گزارش‌های متعددی درباره تلاش دولت اسرائیل برای ترور محسن فخری‌زاده منتشر شده است. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، نیز زمانی که اعلام کرد ماموران موساد اسناد اتمی ایران را دزدیده‌اند، نام فخری‌زاده را به عنوان مغز متفکر برنامه هسته‌ای ایران ذکر کرد.

XS
SM
MD
LG