رسانه‌ها در ایران از آغاز محاکمه غیابی محمود رضا خاوری٬ مدیرعامل پیشین بانک ملی و یکی از متهمان اصلی پرونده موسوم به «فساد بزرگ بانکی»، در روز سه‌شنبه ۳۰ آبان، خبر دادند.
خبرگزاری ایسنا روز دوشنبه ۲۹ آبان، نوشت که محمود رضا خاوری به صورت غیابی در دادگاه انقلاب اسلامی محاکمه می‌شود.
وی که از متهمان اصلی «اختلاس سه هزار میلیارد تومانی» است٬ سال ۹۰ از ایران خارج شد و از آن زمان تاکنون در کانادا به سر می‌برد.
خبرگزاری دولتی ایرنا نیز به نقل از غلامحسین اسماعیلی٬ رئیس کل دادگستری استان تهران، نوشته که پیشتر برای محمود رضا خاوری تعیین وقت شده است.
بر اساس این گزارش٬ با توجه به حضور نداشتن متهم در ایران٬ وقت دادگاه٬ پس از صدور کیفرخواست و قرار رسیدگی غیابی و ابلاغ مراتب از طریق نشرآگهی در جراید کثیرالانتشار، تعیین شده است.
آن‌طور که غلامحسین اسماعیلی اعلام کرده، علنی یا غیرعلنی بودن جلسه دادگاه غیابی محمود رضا خاوری٬ برعهده قاضی رسیدگی کننده پرونده است.
رئیس کل دادگستری استان تهران همچنین گفت که پس از برگزاری دادگاه و بر اساس مستندات پرونده، در مورد خاوری که تاکنون نیز وکیلی برای خود معرفی نکرده٬ تصمیم قضایی اتخاذ می‌شود.
خبرگزاری فارس نیز در گفت‌و‌گو با رئیس کل دادگستری استان تهران٬ اتهام محمود رضا خاوری را «اخلال در نظام اقتصادی و پولی و بانکی» ایران گزارش کرده است.
آقای اسماعیلی در پاسخ به این سئوال که آیا سایر متهمان پرونده فساد سه هزار میلیاردی نیز روز سه‌شنبه در دادگاه حاضر می‌شوند یا خیر، گفت: «اظهارات سایر متهمان قبلاً اخذ شده و پرونده کاملاً واضح و روشن است و ضرورتی برای حضور سایر متهمان نیست».
به گفته این مقام قضایی٬ با توجه به حضور محمود رضا خاوری در خارج از ایران٬ در صورت محکومیتش٬ «قواعد بین‌المللی {به صورت} محکم‌تر» در مورد وی اعمال می‌شود.
رئیس کل دادگستری استان تهران با این حال افزود «ما هیچ‌گاه امیدی به همکاری کشورهای غربی نداریم٬ اما در این پرونده قطعاً یک سری محکومیت‌های مالی هم تعیین می‌شود که بر اساس اموال و دارایی‌هایی که ممکن است خاوری در ایران داشته باشد، از طریق ضبط این اموال محکومیت مالی اعمال خواهد شد».
رسانه‌ها در شهریور سال ۹۰ از کشف فسادی بزرگ در شبکه بانکی خبر دادند و نام فردی با عنوان مه‌آفرید امیرخسروی مطرح شد.
با بازداشت تعدادی از متهمان این پرونده از سوی نهادهای امنیتی و قضایی و برگزاری چند جلسه دادگاه٬ چهار تن از متهمان از جمله مه‌آفرید امیرخسروی به اعدام محکوم شدند.
دو تن از متهمان نیز به حبس ابد و سایر متهمان هم به حبس‌های طولانی مدت محکوم شدند.
در جلسات محاکمه چهار متهم اصلی این پرونده، بارها نام مدیران وقت بانک‌های ملی و صادرات هم به میان آمد و در نهایت رسانه‌ها از فرار محمودرضا خاوری٬ مدیرعامل وقت بانک ملی، از ایران خبر دادند.
ناصر سراج٬ قاضی رسیدگی کننده به این پرونده٬ در سال ۹۱ گفته بود که «دست‌هایی در کار بوده تا خاوری را از کشور فراری دهند». با این همه، او به هویت کسانی که به محمود رضا خاوری کمک کرده بودند، اشاره نکرد.
به هر حال، به‌دنبال ناکامی تلاش‌ها برای بازگرداندن محمود رضا خاوری به ایران در طول پنج سال گذشته٬ قوه قضائیه تصمیم بر محاکمه غیابی وی گرفته است.
غلامعلی ریاحی٬ وکیل مدافع مه آفرید امیرخسروی در پرونده سه هزار میلیاردی، به ایسنا گفته که دادگاه پرونده‌های متعددی در ایران به صورت غیابی برگزار می‌شود٬ «اما تاکنون رسیدگی غیابی به پرونده مهمی همچون پرونده خاوری را نداشته‌ایم».
آن‌طور که خبرگزاری ایسنا به نقل از برخی کارشناسان حقوقی نوشته است٬ محاکمه غیابی محمود رضا خاوری در ایران٬ «جنبه نمادین» دارد و حتی در صورت محکومیتش٬ از آن جا که او در ایران نیست و شاید اموال چندانی هم در ایران نداشته باشد، برگزاری دادگاه و صدور چنین حکمی فاقد ضمانت اجراست.
